FEN BİLİMLERİ ÖĞRETİM PROGRAMINI DEĞERLENDİRMEK AMACIYLA YAPILAN LİSANSÜSTÜ EĞİTİM TEZLERİNİN İNCELENMESİ: BİR META-SENTEZ ÇALIŞMASI
Author :
Abstract
Bu çalışmada 2008-2017 yılları arasında Fen Bilimleri öğretim programını değerlendirmek amacıyla yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin meta-sentez yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemi ve doküman incelemesine dayalı çalışmada söz konusu tarihler arasında yapılan 22 lisansüstü eğitim tezi incelenmiştir. Verilerin analizinde NVivo programı ve içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda; programın kazanımlarının, içeriğinin, öğretme öğrenme sürecinin ve değerlendirme boyutunun iyi hazırlandığı belirlenmiştir. Bununla birlikte; hazırlanan tasarının uygulamaya yeterince geçirilemediği, süreçte geleneksel öğretim yöntem ve tekniklerin kullanıldığı, etkinlerin uygulanması için sürenin yetersiz kaldığı, alternatif ölçme-değerlendirme yöntemlerinin kullanılmadığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca; programın uygulandığı okulların ve sınıfların fiziki koşullarının yetersiz olduğu, materyal sorunu yaşandığı ve programı uygulayan öğretmenlerin yeterliklerinde sorunlar yaşandığı sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine theses aiming to evaluate Science curriculum and completed between the years 2008-2017 by using meta-synthesis method. In the study based on the qualitative research method and the document analysis, 22 post-graduate education theses were examined. In the analysis of the data, NVivo program and content analysis method were used. At the end of study; it was found that the objectives of the curriculum, its content, its teaching learning process and its evaluation dimensions had been well prepared. However, it has been revealed that the prepared design could not be passed to the application adequately, the traditional teaching methods and techniques were used in the process, the time allocated for the activities was inadequate to achieve the objectives and alternative measurement and evaluation methods were not used adequately. Also; that the physical conditions of the schools and classes which the curriculum was applied was not appropriate, that there was a teaching material problem, and that there were problems in the competencies of the teachers who implement the curriculum.
Keywords
- Anıl, D. (2009). Uluslararası öğrenci başarılarını değerlendirme programı (PISA)’nda Türkiye’deki öğrencilerin fen bilimleri başarılarını etkileyen faktörler. Eğitim ve Bilim, 34(152), 87-100.
- Aslan, M., & Sağlam, M. (2017). Methodological Investigation of the Curriculum Evaluation Theses Completed between the Years 2006-2015 in Turkey. Universal Journal of Educational Research, 5(9), 1468-1478.
- Ayas, A. (1995). Fen bilimlerinde program geliştirme ve uygulama teknikleri üzerine bir çalışma: İki çağdaş yaklaşımın değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(11), 149-155.
- Bayrak, B. ve Erden, M. (2007). Fen bilgisi öğretim programının değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 137-154.
- Coştu, B., Ünal, S., & Ayas, A. (2007). Günlük yaşamdaki olayların fen bilimleri öğretiminde kullanılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 197-207.
- Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 33-38.
- Demirel, Ö. (2009). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Pegem A Yayıncılık.
- Ertürk, S. (2013). Eğitimde “program” geliştirme (6. Baskı). Ankara: Edge Akademi Yayınları.
- Fitzgerald, A., & Smith, K. (2016). Science that matters: Exploring science learning and teaching in primary schools. Australian Journal of Teacher Education, 41(4), 63-78.
- Geçer, A., & Özel, R. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin öğrenme-öğretme sürecinde yaşadıkları sorunlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1-26.
- Gökmenoğlu, T. (2015). Geniş açı: modeller ve yaklaşımlar açısından Türkiye’de program değerlendirme çalışmaları. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 4(7), 55-70.
- Kaptan, F. (1999). Fen bilgisi öğretimi. İstanbul: MEB Yayınları.
- Kara, S. (2008). İlköğretim 6. sınıf düzeyinde fen ve teknoloji dersi öğretimi yapan öğretmenlerin yeni 2005 yılı fen ve teknoloji programının uygulamasıyla ilgili görüş ve değerlendirmeleri (Afyonkarahisar il örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Karatay, R., Timur, S., & Timur, B. (2013). 2005 ve 2013 yılı fen dersi öğretim programlarının karşılaştırılması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 233-264.
- Kayan, M. F., & Adıgüzel, A. (2017). Türkiye’de öğretmen eğitimi program standartları ve akreditasyonuna ilişkin ulusal düzeyde yapılan çalışma sonuçlarının incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 62, 85-102.
- Kurt, A., & Erdoğan, M. (2015). Program değerlendirme araştırmalarının içerik analizi ve eğilimleri; 2004- 2013 yılları arası. Eğitim ve Bilim, 40(178), 199-224.
- Lewy, A. (1977). Handbook of curriculum evaluation. New York: Longman Inc.
- Özmen, H. (2004). Fen öğretiminde öğrenme teorileri ve teknoloji destekli yapılandırmacı (constructivist) öğrenme. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1), 100-111.
- MEB (2005). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı. Ankara: MEB yayınları.
- MEB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3,4,5,6,7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB yayınları.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage.
- Saban, Y., Aydoğdu, B., & Elmas, R. (2014). 2005 ve 2013 fen bilgisi öğretim programlarının 4. ve 5. sınıf düzeylerinin bilimsel süreç becerileri açısından karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(32), 62-85.
- Tekbıyık, A., & Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programını kabullenmeye ve uygulamaya yönelik öğretmen görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 2(2), 23-37.
- Uşun, S. (2012). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Ünal, S., Çoştu, B., & Karataş, F. Ö. (2004). Türkiye de fen bilimleri eğitimi alanındaki program geliştirme çalışmalarına genel bir bakış. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(2).
- Yıldırım, H. İ., & Kansız, F. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen dersine yönelik tutum düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi – 1. The Journal of Academic Social Science Studies, 60, 17-40.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Yılmaz, F., Sünkür, M. Ö., & İlhan, M. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programında yer alan fiziksel olaylar öğrenme alanına ait kazanımlar ile fizik dersi öğretim programı kazanımlarının fen okuryazarlığı açısından karşılaştırılması. İlköğretim Online, 11(4), 915-926.
- Zengele, A. G., & Alemayehu, B. (2016). The status of secondary school science laboratory activities for quality education in case of Wolaita Zone, Southern Ethiopia. Journal of Education and Practice, 7(31), 1-11. Meta-Senteze Dâhil Edilen Çalışmalar
- A1. Kara, S. (2008). İlköğretim 6. sınıf düzeyinde fen ve teknoloji dersi öğretimi yapan öğretmenlerin yeni 2005 yılı fen ve teknoloji programının uygulamasıyla ilgili görüş ve değerlendirmeleri (Afyonkarahisar il örneği).
- A2. Gür, D. (2008). İlköğretim 7. sınıf yeni fen ve teknoloji programının madde ve özellikleri konusunda öğrenci başarısı, öğrenci yüklemeleri ve elektrik konusunda hatırda tutma üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- A3. Çiftçioğlu, R. (2008). İlköğretim beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulanmasına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
- A4. Kamaraj, E. (2009). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programı’nın günlük yaşamla ilişkilendirilmesine dair öğrenci ve öğretmenlerin görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
- A5. Topal, N. (2009). 2004 fen ve teknoloji programının öğretmenler açısından değerlendirilmesi; Samsun örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
- A6. Boyacı, K. (2010). 2005 ilköğretim 6. 7. ve 8. sınıf fen ve teknoloji öğretim programı, programın uygulanmasında yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
- A7. Erdem, M. (2009). 5. sınıf fen ve teknoloji eğitim programının yeterlilikleri ve karşılaşılan sorunlara ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- A8. Şener-Dilek, N. (2010). 2004 fen ve teknoloji programının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi.
- A9. Bülbül, M. F. (2010). İlköğretim ikinci kademede uygulanan yeni fen ve teknoloji programının öğretmen ve öğrenci gözüyle değerlendirilerek verimlilik düzeyinin belirlenmesi (Bahçelievler örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- A10. Kütükcü, Y. (2010). İlköğretim 7. sınıf fen ve teknoloji dersi 2007 yılı öğretim programının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Tokat ili örneği). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzincan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzincan.
- A11. Demir, O. (2012). İlköğretim 5.sınıf fen ve teknoloji dersi programındaki kazanım ve etkinliklerin çoklu zekâ kuramı açısından değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
- A12. Demirtaş, Z. (2012). İlköğretim fen ve teknoloji dersi öğretim programının uygulanma sürecinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- A13. Temli, Y. (2012). Classroom teachers’ and science and technology teachers’ views on science and technology curriculum. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- A14. Özön, A. (2012). 6. sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programı maddenin tanecikli yapısı ünitesindeki kazanımların ulaşılabilirliğinin değerlendirilmesi: Konya il merkezi örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
- A15. Evirgen, E. (2013). İlköğretim yedinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
- A16. Sıcak, A. (2013). İlköğretim 5. sınıf fen ve teknoloji öğretim programının değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
- A17. Yatağan, M. (2014). Fen ve teknoloji dersi öğretim programının öğrenci ve öğretmen özelliklerine göre değerlendirilmesi: TIMSS 2007 ve 2011 verileri ile bir durum analizi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- A18. Kubat, U. (2015). Beşinci sınıf fen bilimleri öğretim programı kazanımlarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Muğla ili örneği). Yayınlanmamış Doktora Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
- A19. Can, Ö. (2015). Yenilenen 3. ve 4. sınıf fen bilimleri öğretim programının öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
- A20. Güven, G. (2016). 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programına ilişkin öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
- A21. Başar, T. (2016). İlkokul 3.sınıf fen bilimleri dersi öğretim programı’nın değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- A22. Şentürk, Ö. (2017). İlkokul 3. sınıf fen bilimleri dersi öğretim programı’nın değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
