Author:
Abstract
İsmet İnönü, Atatürk’ün reformlarını en çok benimseyen ve ona inanan kişilerin başında gelmektedir. Bu yüzden İnönü de Atatürk gibi Batılılaşma ve modernleşme çabalarının devam ettirilmesinde etkili olmuş, onun başlattığı yenilik hareketlerini devam ettirmiştir. Güzel sanatlar alanında da bu sürekliliği görmek mümkündür. Kurumlaşma faaliyetleri devam ettirilirken Atatürk döneminde açılan Devlet Konservatuarı’nın daha da geliştirilmesi sağlanmış; yurt dışından uzmanlar getirtilmiştir. Ayrıca güzel sanatlardaki yeni gelişmelerin yaygınlaştırılabilmesi ve halka benimsetilmesi için Halkevleri’nden yararlanıldığı görülür. İnönü, kendisi de bizzat sanatsal faaliyetleri, özellikle Cumhurbaşkanlığı Orkestrası’nın konserlerini takip ederek sanatın geliştirilmesi, yaygınlaştırılması için öncü ve örnek olmaya çalışmıştır. Onun dönemindeki sanatsal faaliyetler genellikle hümanist hareketin bir parçası olarak görülmüştür. Cumhuriyet’in kuruluşuyla birlikte hızlanan Batılılaşma çabalarının her alandaki etkisi güzel sanatlarda da kendini göstermişti. Atatürk, Türk toplumunun gerek çok sesli müzikal yorumla, gerekse resim, heykel, mimari vb. güzel sanatlar faaliyetleriyle Batılı toplumlarla yarışır hale gelmesini amaçlamakta, bunu medeniyetin bir parçası olarak görmekteydi. İsmet İnönü’nün de özellikle Cumhurbaşkanı olduktan sonraki yaklaşımının Atatürk’ün başlattığı sanatsal yaklaşımdan farklı olmadığı görülmektedir. Genel olarak bakıldığında birtakım nüanslar söz konusu olsa da genel itibariyle İsmet İnönü de Atatürk gibi, Türk toplumunun değerlerini ve birikimlerini göz ardı etmeden Batı’ya özgü sanat anlayışının gelişmesi için çaba harcamıştır. Gerek Atatürk’ün gerekse İnönü’nün bu çabaları Türkiye’nin güzel sanatlar alanlarında dünya çapında sanatçılar yetiştirmesini sağlamıştır.
Keywords
Abstract
İsmet Inönü, who is the most believer of reforms of Ataturk and fellow him. So, like Ataturk, he is very impressive of the Westernisation and modernisation of Turkey and continue which was began him. It is also possible to see this permanence at fine arts. While it is been impproved of State of Conservatory, called for experts from abroad. Furthermore, it is benefit from community centers to expand of fine arts. İnönü, personally fellows fine arts, espacially Presidential Sympony Orchestra to be a good example to see artistic activities and try to be a leader to improve of arts in Turkey. It is called part of “humanism” of his period on arts. The efforts for Westernization, which accelerated with the foundation of the republic, took effect in all fields, especially in fine arts. Atatürk aimed at Turkish society becoming capable to compete with the Western societies both with polyphonic musical comment and with the fine arts activities like painting, sculpture, and architecture, which he saw as a part of civilization. It is seen that the approach of İsmet İnönü especially after becoming President was not different from the artistic approach launched by Atatürk. Generally, even though there are some subtleties, like Atatürk İsmet İnönü made also effort to develop a sense of art pertain to the West without ignoring the values, and accumulations of the Turkish society. These efforts of both Atatürk and İsmet İnönü helped Turkey to bring up artists known worldwide in fine arts.