ZUHRUF SÛRESİ 43/77. ÂYETE DAİR BİR RİSALE -SEYİD FEYZULLAH FINDÎKÎ’NİN TAKRİRLERİNDEN-? SEYİD FEYZULLAH ERZEN
Author:
Abstract
Şırnak ve çevresi, İslam öncesinde ve sonrasında çeşitli beylik ve devletlerin hükümranlığı altında kalmıştır. Bölgede İslam’ın yayılması ile birlikte ilmî hareketlilik yoğunlaşmıştır. İlk dönemlerden itibaren artarak devam eden bu ilmî faaliyetlerde Şırnak bölgesinde pek çok âlim yetişmiştir. Bunların çoğu Arapça medrese eğitiminde zirve insanlardır. Birçoğu talebe yetiştirmekle beraber, çeşitli sahalarda kitap ve risaleler de yazmışlardır. Te’lif edilen bu eserlerin pek çoğu, nihayetinde Kur'ân-ı Kerîm’i anlama çabasına yöneliktir. Bölgede bu durum kısmen de olsa devam etmekte, ilim adamları yetişmektedir. Bölgede yetişen önemli simalardan birisi de, çeşitli sahalarda eserler veren, Fındık’lı Seyyid Feyzullah Erzen’dir (Seyyid Feyzullah Erzen b. Şeyh Muhammed b. Şeyh Hasan el-Buhtî el-Fındîkî). Müellife ait eserlerin bir kısmı günümüze kadar gelmemiştir. Mevcut olanların ise, bir kısmı matbu, bir kısmı da el yazma halinde olup, yeni çabaları beklemektedir. Eserleriyle ve talebeleriyle dönemin önemli simalarından birisi haline gelen müellifin, Levâmi’ul-Cevâhir bi İsnâ Aşere Fennen Yücâhir isimli eserine baktığımızda, tefsir, hadis, kelam gibi disiplinlerin yanında, coğrafya, nahiv, kıraat, sarf ve edebiyat gibi farklı alanlarla da ilgili bir kısım değerlendirmeler bulunmaktadır. Bu tebliğimizde müellifin Levâmi’ul-Cevâhir bi İsnâ Aşere Fennen Yücâhir adındaki eserinde, Zuhruf Sûresi 43/77. âyete dair değerlendirmelerinin çevirisini yapacağız. Seyyid Feyzullah bu risalesinde ilgili âyetteki “yâ mâliku” ifadesinin terhimli olarak okunması durumunda anlamının nasıl olacağı konusunu ele almaktadır. Şırnak ve çevresi İslâm tarihi boyunca büyük ilim ve fikir adamlarının yetiştiği bir bölge olma özelliğini hep korumuştur. Bölgede bu durum kısmen de olsa devam etmekte, ilim adamları yetişmektedir. Bölgede yetişen önemli simalardan birisi de, çeşitli sahalarda eserler veren, Fındık’lı Seyyid Feyzullah Erzen’dir (Seyyid Feyzullah Erzen b. Şeyh Muhammed b. Şeyh Hasan el-Buhtî el-Fındîkî). Bu tebliğimizde müellifin Levâmi’ul-Cevâhir bi İsnâ Aşere Fennen Yücâhir adındaki eserinde, Zuhruf Sûresi 43/77. âyete dair değerlendirmelerinin çevirisini yapacağız.
Keywords
Abstract
Sirnak and its surroundings, before and after Islam, remained under the rule of various principality and states. With the spread of Islam in the region, the scientific movements increased there. Too many scholar grew up in Sirnak region as this movements continued increasingly from the first periods. Most of these scholars were the peak people in the education of Arabic-taught schools. Most of them wrote books and treatises in various fileds as well they taught. Most of these books written by them are related with the efforts of understanding of Quran. This situation continues in the region in part, and some scholar grow up. One of the major figures from this region is Findiki Sayyid Fayzullah Erzen (Sayyid Feyzullah Erzen b. Sheikh Muhammed b Sheikh Hassan Al-Buhti Al-Findiki), who has works in various fields. We have not some of his works today. As for the present works of him; some of them are published and some of them are hand-written and remain to be be interested in. When we look at his work named Levâmi’ul-Cevâhir bi İsnâ Aşere Fennen Yücâhir we see that it contains some assessments concerning scholastic disciplines like commentary of Quran, hadith, kelam as well as the different fields like geography, nahiv (Arabic grammar), qıraat (reading of Quran), sarf (Arabic morphology) and literature. In this paper, we will try to translate the assessments on the 77th verse of Zukhruf (44th chapter of Quran) from his book called Levami'u'l-Cevahir bi İthna Ashara Fennen Yucahir. Seyyid Feyzullah, in this treatise, deals with the expression of “yâ mâliku”, which takes place in this verse. He searchs which meaning could be understood from this expression in case it read with “tarkhım”