Author:
Abstract
Bu çalışmanın amacı, Almanca ve Türkçedeki „sebep, neden“ belirten bağlaçların kullanımlarını karşılaştırmalı bir şekilde ortaya koymaktır. Bunun için Almancadaki „sebep, neden“ ifade eden bağlaçlar incelenerek, bunların Almancada nasıl kullanıldıkları ve Türkçeye nasıl aktarıldıkları sunulmaya çalışıldı. Konu ile ilgili bağlaçlar ele alınarak örnek cümlelerle anlatıldı. Sonuçta Almancada anlamlı ve bağımsız birer sözcük olarak kullanılan bu dil öğelerinin Türkçedeki karşılıklarının, fiil kök ya da gövdelerine getirilen eklerle oluşturulan „sıfat fiil“ veya „zarf fillerle“ oluşturulduğu tespit edildi ve yapısal bir benzerlikle karşılaşılmadı. Çalışma esnasında Almancanın pek çok sebep bağlacına sahip olduğu, Türkçede ise bu anlamda sadece bir bağlacın kullanıldığı, onun da „çünkü“ bağlacı olduğu görüldü. Bu durum, Almancanın kelime varlığı bakımından, buna karşılık Türkçenin de ek ve edatlardan oluşan gramer yapıları bakımından daha zengin olduklarının göstergesi olarak kabul edilebilir. Almancada tarz ve zaman ifade eden bağlaçlar gibi, sebep, neden bağlaçları da yüklemleri en sonda bulunan yan cümleler başlatırlar. Bu durum, Almanca Dilbilgisinin bir kuralıdır ve normal cümle kuruluşuna aykırıdır. Oysaki normal cümle kuruluşunda yüklem ikinci yerde, genellikle de özneden sonra gelir. Türkçede ise cümle kuruluşu ve söz dizimi tamamen farklıdır ve yüklem her zaman cümlenin en sonundadır. Aynı durum Türkçede bağlaçlarla kullanılan cümleler için de geçerlidir. Dolayısıyla her iki dil arasında yapısal, yani söz dizimsel bir benzerlik görülmezken, söz dizimsel farklılık kendini hemen belli etmektedir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to exhibit the use of conjunctions mentioning cause and reason in German and Turkish comparatively. Thus, by examining the conjunctions expressing cause-reason in German, how those conjunctions are used in German and how they are transmitted into Turkish were aimed to be presented. By handling the relevant conjunctions, sample sentences were given. Consequently, it was concluded that the equivalents of those language elements are formed in Turkish by participles and gerunds structured by the suffixes adapted to the root of the verbs; besides, a structural similarity was not observed. During the study, it was observed that German includes many cause conjunctions while in Turkish only one conjunction, “because”, is used in this sense. This data can be accepted as indicating that German is richer on account of vocabulary while Turkish is of grammar structures consisting of suffixes and prepositions. In German, like some conjunctions expressing style and time, cause and reason conjunctions also initiate subordinate clauses whose verbs appear at the end of the sentence. That case is a rule of German grammar and it is contrary to regular sentence structure. Though, in the formation of a regular sentence, verb appears in the second place, generally after the subject. However, in Turkish, sentence structure and syntax are totally different, and verb always appears at the end of the sentence. The same situation is valid for the sentences used with conjunctions. That’s why, syntaxial differences immediately manifest themselves while structural, meanwhile syntaxial similarity, is not observed.