TARİH ARAŞTIRMALARINDA YENİ BİR YÖNTEM ARAYIŞI: OSMANLICA KAYNAKLAR VE İNTERDİSİPLİNER BİR UYGULAMA (KAYNAKCA.İNFO ÖRNEĞİ)
Author:
Abstract
Tarih araştırmalarına orijinal ve ilmî olma hüviyetini kazandıran temel unsur belgelerdir. Belgelerden faydalanılması, belli kaidelere bağlı olarak depolanıp tasnif edilmiş olmalarına bağlıdır. Bu depolamanın yapıldığı mekânlar arşivlerdir. Ancak sadece depolamak yeterli değildir, eğitim-öğretime yahut bilimsel bilgi üretimine yönelik olarak, araştırmacıya nasıl sunuldukları da önemlidir. Bu yazının çıkış noktası da söz konusu sunuşun, ilgili materyali kullanacak kitleden, kullanılacak alanlara dek temel belirleyici olduğu, ancak ülkemizde bu niteliğin yeterince önemsenmemesi nedeniyle sunuşa gereken önem verilmediği düşüncesidir. Dolayısıyla ideal sunuş şekli uygulanırsa/bulunursa, yahut kaynak ile araştırmacı arasında yeni bir iletişim düzeni oluşturulursa, söz konusu tarihi materyalin, kullanımdaki mevcut kişi ve alan sınırını aşabileceğine inanılmaktadır. Başka bir deyişle sosyoloji, psikoloji, felsefe gibi sosyal, basın-yayın, gazetecilik gibi iletişim ve fizik, kimya, biyoloji, tıp gibi fen bilimleri araştırmalarında potansiyel kullanıma sahip Osmanlıca kaynakların, ilgili alan mensuplarınca analitik biçimde incelenmesine olanak sağlanmış olacaktır. İdeal uygulama sayesinde bir taraftan, genel olarak tarih alanı için son derece önemli birincil kaynaklar, interdisipliner hale getirilerek mevcut sunuş şekillerinden daha işlevsel bir yapıda sunulabilecek diğer taraftan, süreli yayınlar üzerinden tarihi kaynakların sonraki nesillere aktarılmasına dair yeni bir yöntem üretilmiş olacaktır. Bu doğrultuda çalışmanın ekseni süreli yayınlar olarak belirlenmiş ve Türkiye’de süreli yayın temin hizmeti veren kurumlar incelenerek sunuş şekillerine dair tespitler paylaşılmıştır. Ardından eleştirilen eksikliklerin kaynakca.info örneğinde nasıl giderildiği bir uygulama üzerinden ortaya konmuştur.
Keywords
Abstract
The primary sources is a basic element giving original and scientific identity to historical research. Utilization of the primary sources depends on their classification and storing according to certain rules. The archives are the places where this storing is done. However, only storing is not enough, how the primary sources are presented to the researchers intended for education and training or the production of scientific knowledge are also important. Starting point of this article is the fact that the presentation is the main determinant from the audience using this sources to fields where the sources are used, but in our country, because of ignoring this quality, the presentation is not given importance as it deserves. Therefore, it is believed that if the ideal presentation is found/applied or if a new communication system between the sources and researchers is established, the historical materials can surmount over the limitations in existing contact and the field. In other words, this method is to provide a reliable ground for the sources in Ottoman-Turkish, which can potentially be used in social sciences as sociology, psychology, philosophy, communication science as media and journalism, sciences as physics, chemistry, biology and medicine, are to analyzed by the scientists of related fields. By the ideal application on the one hand, in general, primary sources which are very important for history are become interdisciplinary, by means of which the sources can be presented more functional than present way of presentation, on the other a new method for transmitting the historical sources to the future generations will be produced through the periodicals. In this context, the axis of this study designated as periodicals and in Turkey, the institutions providing the service of procurement of periodicals are analyzed and the aspects of their presentations are shared. After the presentation of current situation in this institutions, how the shortcomings criticized in the article are resolved on the example of kaynakca.info by means of an application.