Author:
Abstract
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni milletlerarası toplumun saygın bir üyesi olarak resmen kabulünü sağlayan Lozan Barış Konferansı, 20 Kasım 1922–4 Şubat 1923 ve 23 Nisan 1923–24 Temmuz 1923 tarihleri arasında sekiz ay gibi uzun bir süre devam etmiştir. Amerika Birleşik Devletleri, bu konferansta İtilaf güçleri ile Türkiye arasında yapılacak görüşmelerin Amerikan çıkarları çiğnenmeden gerçekleşmesi sağlamak amacı ile “gözlemci” olarak yer almıştır. Gerek devletlerinin gözlemci sıfatıyla bulunmaları ve gerekse görüşmelerin önemi dolayısıyla Amerikan basını da konferansı yakından takip etmiş, özellikle Ermenilere bir yurt sağlanması meselesi üzerinde durmuştur. Ayrıca Amerikan basının Anadolu’da yaşayan Ermenilerle ilgilenmesinde Kasım 1915’te kurulan Amerikan Suriyelilere ve Ermenilere Yardım Komitesi (American Committee for Armenian and Syrian Relief) etkili olmuştur. Bu komite, kurulduğu andan itibaren Ermenilere Anadolu topraklarında yurt sağlamak maksadıyla basın yolu ile sistemli bir propaganda yürütmüştür. Bu arada Lozan Barış Konferansı öncesinde de komite, Ermeni tehcirine ilişkin misyoner raporlarının basında yer almasını sağlayarak, bir taraftan Amerikan kamuoyunda Türk düşmanlığı yaratmak, diğer yandan ise Ermenilere olan sempatiyi artırmak istemiştir. Lozan Konferansı sürecinde de bu komite ve Amerika’daki Ermeni Lobisi, Anadolu’da yaşayan Ermeniler lehindeki basın yoluyla gerçekleştirdikleri propaganda faaliyetlerini artırmışlardır. Çalışmamızda Lozan Barış Konferansı sürecinde Amerikan basınının Ermeni meselesine yaklaşımı ve Amerikan hükümeti ile Lozan’a gönderilen Amerikan heyeti üzerinde etkili olup olmadıkları irdelenecektir.
Keywords
Abstract
Lausanne Peace Conference, which enabled official recognition of Turkish Republic as a respectable member of the international society, continued for 8 months between 20th November 1922 and 4th February 1923 and between 23rd April 1923 and 24th July 1923. The United States of America participated in the conference as an “observer” so as to ensure that the negotiations between the Entente Powers and Turkey would proceed without violating the American interests. Not only because the USA appeared in the conference as an observer but also because of the importance of the negotiations, the American press followed the conference closely and focused mainly on the matter of providing a home for Armenians. American Committee for Armenian and Syrian Relief, founded in November 1915, was also effective in the interest of the American press in the Armenians residing in Anatolia. This committee, from the time it had been established, pursued a systematical propaganda through press to provide a home for Armenians in the Anatolian land. Meanwhile, prior to the conference, the committee, by enabling the missionary reports about Armenian deportation to appear in the press, wanted to create hostility against Turks in the American public opinion on one hand and on the other hand to increase sympathy for Armenians. Throughout Lausanne Conference, this committee and the Armenian Lobby in America increased their propaganda activities through press in favour of Armenians residing in Anatolia. In the study, the approach of the American press to Armenian matter throughout Lausanne Peace Conference and whether it was effective on the American government and its Lausanne delegation will be analysed.