Author:
Abstract
XVIII. yüzyılın ikinci yarısı ile XIX. yüzyılın ilk yarısında yaşadığı bilinen Kul Himmet Üstadım, Alevî-Bektaşî edebiyatı şairlerindendir. Sivas ilinin Divriği ilçesi Örenik köyünde doğmuş ve yine bu köyde vefat etmiştir. Asıl adı İbrahim olan şairin soyu bu köyde devam etmektedir. Mahlas seçerken kendisinden yaklaşık iki yüzyıl önce yaşayan ve büyük saygı duyduğu Kul Himmet’in mahlasına “üstadım” kelimesini eklemiştir. Bu mahlas benzerliğinden dolayı şiirleri Kul Himmet’in şiirleri ile karıştırılmış, İbrahim Arslanoğlu’nun çalışmalarından sonra farklı bir şair olduğu anlaşılmıştır. Bu makaleye alınan şiirlerin alındığı kaynaklarda da bu şiirlerin Kul Himmet adına kaydedildiği görülmüştür. Bu çalışmada daha önce pek çok şiiri yayımlanan Kul Himmet Üstadım’ın yedi şiirine yer verilmiştir. Bunlardan üçü yayımlanmış, dört tanesi ise tespit edilebildiği kadarıyla yayımlanmamıştır. Yayımlanan şiirlerle mecmuadaki şekilleri arasındaki farklılıklar da göz önüne alındığı için şiirlerin tamamının bu makaleye alınmasına karar verilmiştir. Şiirlerden dört tanesi bir mecmuada, üç tanesi ise Milli Kütüphanede bulunan iki cönkte yer almaktadır. Dört ila on iki dörtlük arasında değişen şiirlerde 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır. Hece ölçüsü bazı mısralarda aksamaktadır. Alevî-Bektaşî itikadına uygun düşüncelerin geniş bir şekilde işlendiği şiirlerde Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin başta olmak üzere on iki imama duyulan sevgi ve bağlılık; insanî ve dini değerler; pirin izinden gitmenin önemi; misafir ağırlama; sabır, şükür ve duanın faziletleri gibi konuların öne çıktığı görülür. Sade bir dil ve samimi bir üslupla yazılan şiirlerde deyimlere, bugüne göre arkaik sayılabilecek kelimelere yer verilmiştir.
Keywords
Abstract
Kul Himmet Üstadım who is known to have lived between the second half of XVIII and the first half of XIX century, is one of the poets of Alevî-Bektaşî literature. He was born and died in Örenik village, Divriği district, Sivas. His real name was İbrahim and his bloodline continues in that village. While choosing penname, he added the word “üstadım” to the beginning of the name of a well-respected Alevi-Bektaşi poet Kul Himmet, who had lived approximately two hundred years before him. Because of the similar pennames, two poets´ poems had been confused; but after the studies of İbrahim Arslanoğlu, it was determined that there were two different poets whose pennames were similar. It is also mentioned in the resources of the poems included in this study that the poems are registered with the name of Kul Himmet. This study includes seven poems of Kul Himmet Üstadım, whose various poems were published before. While three of these poems were published, four of them weren’t. As the differences between the published ones in periodicals are taken into consideration, it is determined to use all of them in this article. Four of the poems are in a periodical while three of them are in two cönk in National Library. Poems vary between verses and two verses and eleven syllabic meters is used. Syllabic meter is not coherent in some lines. Poems deal with ideas of Alevî-Bektaşî belief and it is seen that the prominent issues used in the poems are the love and faith for twelve imams, primarily Hz. Muhammed, Hz. Ali, Hz. Fatıma, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin, humanitarian and religious values, significance of following sect leader, entertaining guests, virtues of patience, praise and pray. The poems are written with a simple language and an intimate style, idioms and words that are archaic in terms of modern times are used.