Author:
Abstract
Heyelanlar, çoğunlukla arazinin doğal şekillenme süreçleriyle oluşan, ancak bazen beşeri müdahalelerle de desteklenen kütle hareketleridir. Heyelan kütlesi yer çekiminin kontrolünde yamaç aşağı hareket ederken üzerindeki ya da önündeki tesislere zarar vermekte, can ve mal kayıplarına sebep olmaktadır. Karadeniz Bölgesi heyelan oluşumu bakımında genellikle uygun doğal şartlara sahiptir. Nitekim bu çalışmanın konusunu oluşturan Yeniköy heyelanı da Karadeniz Bölgesi’nin Orta Karadeniz Bölümü’nde ve Ordu ilinin Perşembe ilçesi sınırları içinde meydana gelmiştir. 19 Ağustos 2011 tarihinde meydana gelen bu heyelanda 2 kişi ölmüş, 3 adet büyükbaş hayvan telef olmuş, 1 ev ve 2 ev eklentisi tamamen, 3 ev de kısmen tahrip olmuştur. Ayrıca 2,5 ha tarım arazisi zarar görmüştür. Çalışma esas itibariyle arazi gözlemlerine dayanmaktadır. Ancak ilgili literatürden derlenen bilgiler ile Ordu meteoroloji istasyonu verileri CBS programları da kullanılarak yeniden kıymetlendirilmiştir. Yeniköy heyelanı sahasında ortalama yamaç eğimi %24 civarındadır. Anakaya Üst Kretase yaşlı volkano-tortul kayaçlardan oluşmaktadır. Yüzeydeki toprak örtüsünün altında alterasyona uğramış bazaltik aglomeralardan oluşan 4-5 m kalınlığında bir enkaz örtüsü bulunmaktadır. Heyelan kütlesi bu toprak ve enkaz örtüsünden oluşmaktadır. Enkaz örtüsünün altında ise marn, silttaşı ve kumtaşı tabakalarından oluşan bir fliş serisi bulunur. Güneybatıya doğru 25-30 derece eğimle dalan bu fliş tabakalarının yüzeyi heyelan sırasında kayma düzlemini oluşturmuştur. Heyelan sahasında arazi tarla ve fındık bahçelerine dönüştürülmüştür. Heyelan sahasındaki evlerin pis ve atık suları fosseptik çukurlar vasıtasıyla toprağa verilmekte ve bu durum özellikle evlerin yakın çevresindeki toprakların genellikle suya doygun halde bulunmasına sebep olmaktadır. Yöre yıl boyunca yağış almakta, bazen heyelan tarihinde olduğu gibi çok şiddetli yağışlar da görülmektedir (125 mm/gün). Bu yağışlar çoğunlukla kritik denge durumunda bulunan kütleleri tetikleyerek heyelana sebep olmaktadır. Heyelanların zararlarını en aza indirmek için konut alanları dikkatle seçilmeli, evsel atık sular usulüne uygun bertaraf edilmeli ve yağış suları en kısa yoldan vadi tabanlarına boşaltılmalıdır.
Keywords
Abstract
Landslides are mass movements which are mostly formed by the natural formation process of the terrain however, sometimes they are supported by human interventions. As the landslide mass moves downhill controlled by gravity it harms facilities which are placed over or in front of it and causes loss in terms of lives and property. The Black Sea Region consists mainly of terrain which has naturally appropriate conditions in terms of landslide formation. As a matter of fact the Yeniköy landslide which is the subject of this study occurred within the boundaries of the Central Black Sea Section of the Black Sea Region and Perşembe district of Ordu province. This landslide took place on the 19th of August 2011 killing 2 persons and 3 bovines while 1 house and 2 auxiliary buildings were completely demolished and 3 houses were partially destroyed. In addition 2,5 ha of agricultural land was damaged.. In principle the study is based on observations of the terrain. However, information collected from relevant literature and data obtained from the Ordu meteorology station were re-evaluated using CBS programs. The average slope inclination is around 24% in the Yeniköy landslide area. The bedrock consists of Upper Cretaceous age volcano-sedimentary rocks. A debris cover which is 4-5 m in thickness consisting of weathered basaltic agglomerate lies underneath the surface soil cover. The landslide mass consists of this soil and debris cover. A flysch series consisting of marn, siltstone and standstone layers lie beneath the debris cover. The surface of this flysch layer dipping southwest with a 25-30 degree inclination formed the sliding plane during the landslide. The land in the landslide area has been converted into arable fields and hazel nut groves. Domestic sewage and waste water in the landslide area are released into the soil through cesspools which means that the soil particularly in the close vicinity of the houses is usually waterlogged. The area gets rainfall throughout the year and sometimes the rainfall can be heavy (125 mm/day) like it was during the landslide. This rainfall triggers masses which maintain a critical balance status and cause landslides. In order to minimize the damages caused by landslides settlement areas must be selected with care, domestic waste water must be disposed of properly and rainwater must be discharged onto valley floors by the shortest route.