Author:
Abstract
Bu çalışmanın amacı 1930’lardan itibaren hâkim ideoloji konumdaki Kemalizm’in Türk siyasal ve toplumsal hayattaki etkinliğini ortaya koymaktır. Çalışmada öncelikle Kemalizm’in bir ideoloji olup olmadığı, ardından kavramın ilk defa nerelerde kullanıldığı ve Kemalizm adına neler yapıldığı ifade edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca “izm”ler dönemi olarak değerlendirilen 1930-1945 yılları arasındaki ideolojilerin yayılma alanlarıyla birlikte ele alınarak Kemalizm’in kendini yürürlüğe sokma argümanlarına da genişçe yer verilmiştir. Çalışmanın eksenini, Kemalizm’in yayılma sahasında kullandığı araçların toplum üzerinde ne kadar etkili olup olmadığı oluşturur. Söz konusu araçlar değerlendirilirken, o dönemin hâkim siyasal, toplumsal ve kültürel iklimi içerisindeki seyrine de dikkat edilmiştir. Ayrıca sosyal bilimler alanında problematik unsurlar içeren Kemalizm’in ideolojik aygıtlarının toplumsal alt yapısına da değinilmiştir. Çalışmada disiplinler arası bir dikkat gözetilerek kapsam itibariyle bir konu bütünlüğü oluşturulmasına gayret edinilmiştir. Bu çalışmanın önemli taraflarından biri de diğer ideolojilerde olduğu gibi Kemalizm’in de eğitim, sanat ve müzik gibi kültürleme öğelerini kendi tanımları içerisinde nasıl kullandığına işaret etmektir. Ayrıca siyasal kültür içerisinde Kemalizm’i kökleştirme çalışmaları da tarihsel süreç içerisinde ele alınmıştır. Özellikle eğitim alanında Atatürk köşelerinin oluşturulması, Atatürk’ün ölüm yıl dönümlerinin resmileştirilmesi, onun adına romanlar, şiirler ve tiyatro oyunlarının yazılması önemli bir noktaydı. Bu noktadan yola çıkılarak Mustafa Kemal için sanat alanında heykellerinin yapılması, sokak, cadde ve bulvarlara onun adının verilmesi, Kemalizm’in somutlaştırılmasına yönelikti.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to expose the activism of Kemalism that was the dominat ideology from the beginning of 1930’s in Turkish political and social life. Firstly, the guestion of Kemalism is ideology or not? will answered by this study. Secondly, the first usage of Kemalism will analyzed and thirdly, the guestion of what is being done for Kemalism will answered. 1930-1945 eas the period of the spread of ideologies. In this context, the rise of Kemalism will also analyzed in this period. The axis of this study is to analyze the effect of the tools that are used by Kemalism over the society. While this is analyzing, political, social and cultural situation in that period will be taken into consideration. Although Kemalism is the problematic notion in social sciences, the effect of Kemalism over the social structure will analyzed. Also, this study adopts the interdisciplinary approach for providing integrity. Cultural factors that are used by both other ideologies and Kemalism, like education, music and art will also analyzed. This situation is the other important side of this study. Also, the efforts for consolidating Kemalism in politic culture will analyzed in historical period. Especially the establishment of Atatürk’s corner in educational area, the formalization of Atatürk’s death anniversary, forming novels, poetry and theater plays on behalf of his name were the important points. In this context, making statue for Atatürk, giving his name to the streets, roads and boulevards are the very crucial examples regarding to the embodiment of Kemalism.