ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN BİREYLERİN OKUMA VE ANLAMA DÜZEYLERİNİN GELİŞTİRİLMESİNDE AKICI OKUMA STRATEJİLERİNİN ETKİSİ
Author:
Abstract
Zihinsel yetersizliği olan bireylerin eğitimlerinde okumayı öğrenme ve okuduğunu anlama öncelikli hedefler arasında yer almaktadır. Okunan metnin anlaşılması ise okumanın belli bir hızda ve akıcılıkta olmasına bağlıdır. Bu araştırma, akıcı okuma stratejilerinin, zihinsel yetersizliği olan üç öğrencinin akıcı okuma ve okuma düzeylerine etkisini belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması desenine göre tasarlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırması deseniyle yürütülmüştür. Araştırmanın geçerliği eylem araştırmasının geçerliğini arttırmak için kullanılan ölçütler kullanılarak, güvenirliği ise Miles ve Huberman’ın dış güvenirlik ve iç güvenirlikle ilgili ölçütleri kullanılarak sağlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Haris ve Sipay (1990), Ekwall ve Shanker (1988) ve May (1986) tarafından geliştirilip Akyol (2012) tarafından Türkçeye uyarlanan “Yanlış Analizi Envanteri” kullanılmıştır. Ayrıca okuma metinleri ve metinlerle ilgili 5 tanıma ve hatırlamaya dayalı basit anlama sorusu ve 3 çıkarım ve yoruma dayalı derinlemesine anlama sorusu olmak üzere toplam 8 soru bu araştırmada veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Uygulamalar; öğrencilerin akıcı okuma becerilerini geliştirmek amacıyla hikâye edici ve bilgilendirici metinlere yönelik stratejilerin uygulanmasından önce ve sonra olmak üzere iki farklı zamanda video kamera ile kayıt altına alınmıştır. Çalışmada öncelikli olarak öğrencilerin okuma düzeyleri ve okuma hızları belirlenmiştir. Eylem basamaklarında, bilgilendirici ve hikâye edici metinlerle akıcı okuma stratejilerinden eşli okuma, paylaşarak okuma ve koro okuma stratejileri uygulanmıştır. Kamera kayıtları araştırmacılar tarafından analiz edilmiştir. Envanter ile “Serbest Düzey”, “Öğretim Düzeyi” ve “Endişe Düzeyi” olmak üzere üç tür okuma düzeyi tespit edilebilmektedir. Bu çalışmada Yanlış Analizi Envanteri kullanılarak yapılan analizler sonucunda uygulama öncesinde tüm öğrencilerin akıcı okuma ve anlama düzeylerinin endişe seviyesinde olduğu, uygulama sonrasında iki katılımcının akıcı okuma ve anlama düzeylerinin öğretim seviyesine çıktığı, birinin ise akıcı okuma ve anlama düzeyinin endişe seviyesinde kaldığı görülmüştür.
Keywords
Abstract
Reading and comprehension are in primary goal of mentally retarded people’s education. Comprehension depends on reading properly. The goal of this study is to evaluate the affect of reading strategies on three mentally retarded students’ reading level and fluent reading. The study was performed with activity research pattern, which is one the qualitative study methods. Validity of the study was assessed through measures that are used to enhance validity of activity research while Miles and Huberman’s criteria for internal and external reliability were used for reliability. For data collection, “Error Analysis Inventory” was used, which was designed by Haris and Sipay (1990). Moreover reading passages, 5 easy comprehension questions based on recognizing and remembering and 3 thoroughly understanding comprehension questions depends on inference and interpretation about these passages (totally 8 questions) were also used as a data collection instrument. To improve mentally retarded students fluent reading skills, every practice was recorded on camera before and after reading strategies practice for narratable and informing passages.Reading level and reading rate were determined initially in the study. Paired,shared and echo fluent reading strategies were used during the study. Records were later analysed by the researchers. Inventory was determined three type of reading level such as free level, teaching level and anxiety level. In this study, according to the data that were collected by Error Analysis Inventory, all the mentally retarded students’ reading and comprehension level were at the anxiety level before the practice of fluent reading strategies, two of them cought up the teaching level during the practices and one of them stayed at the anxiety level.