Author:
Abstract
Geleneksel İslam Tasavvufunun rical kaynakları olarak kabul edebileceğimiz menakıp kitaplarında mit bağlamında efsanevi rivayetler sıkça dile getirilmektedir. Bu rivayetlerle mitin, mitlerde doğaüstü varlıklar olan kişilerin yaratıcı etkinliğini ortaya koyarak, yaptıklarının kutsallığını veya doğaüstü özelliğini göz önüne sermesi gibi hakkında efsanevi anlatımlar bulunan şahıslar da kutsallaştırılmaktadır. Hayat hikayeleri mitolojik olgularla nakledilen İslam Tasavvufundaki mitik velilerin, Hz. Peygamber (sas) ve sahabeden sahih olarak nakledilmeyen özel kabiliyetlere sahip oldukları dikkat çekmektedir. Bu anlatımlarla sanki velayet makamının daha üstün olduğu gibi bir imaj algılanmaktadır. Kendilerine üstün kabiliyet ve yetkiler verilen velilerin, gerek gösterdikleri kerametler, gerekse kendilerine izafe edilen tanrısal özelliklerle, Hıristiyanlık’ta Hz. İsa’ya Tanrı Oğlu olarak atfedilen yetkilerle benzer yanlarının bulunduğu dikkat çekmektedir. Mitolojik anlatımda bu veliler, Allah (cc) adına yetkiler üstlenmekte, takdir sınırı içerisindeki olaylara müdahale etmekte, insanlar ve tabiat üzerinde tasarrufta bulunabilmekte, hatta bilgileri dahilinde olmaksızın yaprak bile kıpırdamamaktadır. Ölüleri diriltmekte, hastaları, körleri iyileştirmekte, yiyecekleri çoğaltmakta, su üzerinde namaz kılmakta, zamanda gezmekte ve daha birçok harikulade kerametler göstermektedir. Bu anlatımlarla, bölgelerinde beraber yaşadıkları Hıristiyanlara, onların Tanrı olarak kabul ettikleri İsa’nın gösterdiği mucizelerden daha fazlasını göstererek, kendi üstünlüklerini ispatlamaya çalıştıkları gibi bir görüntü ortaya çıkmaktadır. Gerçek yaşantıdan mitolojik alana taşınan bu kişilerle ilgili nakledilenler, cahil kitleler üzerinde şok tesirler yapmakta, velayet sahibi olduğuna inanılan kişiler sorgulanmamakta, sorgulayanların başlarına bir felaket geleceği endişesi oluşturulmaktadır. Bu da sorgulamayarak robotlaşan beyinlerin kullanılmasına kolayca zemin hazırlamaktadır.
Keywords
Abstract
In manakıp books which can be accounted as biographical sources of Traditional Islamic Mysticism, legend-like stories in the context of myths are often found. As characters in myths are supernatural, their creator adjectives are revealed by their miraculous and sacred actions. Mythical stories in Islamic Mysticisms also mention “valis” and inadmissibly, these stories attribute talents and features to such characters which before have not even been told by Prophet Mohammed (p.b.u.h.) and His companions. Just like perceiving Jesus as the son of God with Godly talents; these Islamic stories tell that such characters undertake the competences of Allah with supernatural powers thus having awareness and control over all actions on earth. These powers consist of raising the dead, healing the ill and blind, praying while on water and many other miracles. With these mythological expressions, Muslims tried to prove the superiority of these valis’ against Jesus, which their Christian neighbours perceived as Lord. These mythological expressions immensely affect uneducated people and put them in a position to never doubt the person they follow through the idea that a disaster will unfold should that person be questioned.