Author:
Abstract
Farklı uluslardan ve kültürlerden bilgi edinmemizi gerektiren sosyal, kültürel, ekonomik ve tarihsel faktörlerin çevrelediği bir dünyada yaşanmaktadır. Bilgi ihtiyacının karşılanmasında çeviri kitaplardan, dergi ve makalelerden yararlanıldığı söylenebilir. Bu nedenle, çeviri yoluyla hem bilgi hem de kültür aktarımı önem kazanmış olur. Bu çalışma, kültürel öğelerin yazın çevirisi yoluyla ne şekilde aktarıldığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda, çeviri metinlerin özgün metinle aynı işlevi yerine getirmesi beklenmektedir. Araştırmanın yürütülmesi için beş çeviri roman içerdikleri kültürel öğelere odaklanılarak incelenmiştir. Bu süreçte çalışmaya veri sağlayacak özgün ve çeviri metinlerde tespit edilen kültürel öğeler Ortak Avrupa Dil Referans Çerçevesinde belirtilen kültürel sınıflandırmaya göre gruplandırılmıştır. Çeviri metinlerin incelenmesi, kültürel öğelerin aktarım şekillerinin incelenmesi ve özgün metinle karşılaştırılmasını kapsamaktadır. Çalışmaya veri sağlayacak diğer unsur ise yayınevleri ile yapılan görüşmelerdir. Elde edilen verilerin çözümlenmesi ile kültüre özgü öğelerin çevirmenlerce dipnotlar yolu ile açıklandığı; yer yer kültürel bilginin çevire metne eklenmesi yoluyla sağlandığı sonucuna varılmıştır. Bu bağlamda, çevirmenlerin kültür aktarımında kilit role sahip olduğu ve özgün kültüre dair daha fazla bilgi edinilmesinin çevirinin kalitesini arttıracağı açıktır.
Keywords
Abstract
People have always been living in a changing world governed by social, cultural, economic and historical factors which require us get knowledge from other nations and cultures. Around the world people read translated books, articles and magazines; therefore, cultural transmission through translation gains importance. This study aims to identify how culture-specific items are transmitted through literary translation. To achieve this, target texts need to be investigated if they fulfill the same function as source text do. In order to conduct the research, five books were chosen randomly and analyzed in terms of culture-specific items. In this process, both source and target texts were gone through. The culture-specific items detected in the source and target texts were grouped respecting to cultural categorization stated in Common European Framework of Reference for Languages. To analyze the target texts, methods used in transmitting culture and culture-specific items were identified and it was examined if the target texts had the same effect in target culture like the source texts had in terms of culture. The data was collected through interviews with editors of publishing houses and analyses of five books published by them. Having analyzed the data, it was concluded that culture-specific items were provided by translators, either explaining through footnotes or attaching the information to the target text. From this conclusion, it can be inferred that translators play fundamental role in translation process and they can be advised to gain more cultural knowledge so that they become more familiar to source and target cultures and get heightened awareness.