ÇANKIRI'DA GÜNÜMÜZE GELMİŞ BİR KONUT YAPISI ÖRNEĞİ: DİLBER YEŞİLDAĞ EVİ

Author:

Year-Number: 2020-Year: 13 - Number: 80
Yayımlanma Tarihi: null
Language : Türkçe
Konu : Sanat Tarihi
Number of pages: 377-394
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Geleneksel konutlar yöreye özgü değerleriyle önemli kılan kültür varlıklarıdır. Konut bir kentin ve yörenin kültürel kimliğini oluşturmaktadır. Kente, yerele ve yöreye göre değişen geçmişe ait izler ile kültür varlıkları o kentin kendine özgü dokusunun oluşmasını sağlamaktadır. Tarihsel süreç içerisinde birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Anadolu toprakları buna bağlı olarak dünyanın önde gelen eski ve zengin kültürel mirasını da topraklarında barındırmaktadır. Medeniyetlerden günümüze bu birikimlerin yaşatılması ve korunarak gelecek kuşaklara aktarılması tüm toplumların önemli görevleri arasında yer almaktadır. Çankırı’da yapılan arkeolojik kazılar Paleolitik dönemden bu yana kesintisiz bir yerleşim yerinin varlığını ortaya koymaktadır. İç Anadolu Bölgesi’nin en eski yerleşim yerlerinden biri olan Çankırı şehri de kendine özgü sivil mimariye sahiptir. Çankırı, tarihsel süreç içerisinde birtakım medeniyetlerin birbirleri ile olan ilişkilerin ve kültürlerin yaşandığı önemli bir merkez olmuştur. Antik döneme ait höyük, tümülüs, kaya mezar ve yerleşmeleri, yerüstü yerleşim ve nekropol alanlarını yanı sıra alanda can güvenliği sağlamak ve ibadet amacıyla yapıldığı düşünülen yer altı yerleşmelerine de rastlanmakta, İslami döneme ait cami, mescit, türbe, han, hamam, köprü ve çeşmeler ile dini ve sivil mimari eserler bölgeyi tarihsel ve kültürel açıdan oldukça zenginleştirmektedir. Çankırı merkez ilçedeki sivil mimari Çankırı Kalesi’nin eteklerinden başlayarak ovaya doğru bir açılım göstererek doğu - batı aksında birbiri içerisine geçen, kısmen birbirini kesen çıkmaz sokakların da oluşturduğu sokaklara mahallelere ve caddelere açılan evlerden oluşmaktadır. Ancak Çankırı kenti son yıllarda büyük bir yapılanmaya dönüşmüş, bu yapılanma içinde özgünlüğünü kaybeden sivil yapılar bir bir yok edilerek, kısmen de olsa tescil edilerek korunmaya çalışılan sivil mimariye dönüştürülmüştür.

Keywords

Abstract

Traditional houses are the cultural assets that make it important with its local values. The residence consists of a city and the cultural identity of the region. The traces of the past, which vary according to the city, the locality and the region, and the cultural assets, provide the formation of the unique texture of the city. Anatolia, which has hosted many civilizations in the historical process, has the world’s leading ancient and rich cultural heritage. It is among the most important duties of all societies to keep these accumulations alive and transfer them to future generations. The archaeological excavations carried out in Cankırı reveal the existence of an uninterrupted settlement since the Paleolithic period. Çankırı city, which is one of the oldest settlements of Central Anatolia, has its own civil architecture. Cankırı has been an important center for the relations and cultures of civilizations. In addition to the mound, tumulus, rock tombs and settlements of the antique period, above ground settlement and necropolis areas, there are also underground settlements thought to be made for the purpose of worship and religious and civil architectural works enrich the region in a historical and cultural sense. The civilian architecture in the central district of Çankırı consists of the houses opening to the neighborhoods and streets, starting from the skirts of the Çankırı Castle and opening to the plain on the east-west axis, on the streets formed by partially interlocking streets. However, the city of Çankırı has been transformed into a large structure in recent years and the civil structures that have lost their originality in this structure have been destroyed and transformed into a civilian architecture which has been tried to be protected by being registered.

Keywords