Author :
Abstract
Okuldaki öğrenmelerin önemli bir kısmı, okuma etkinlikleri yapılarak sağlanmaktadır. Bu öğrenmelerin kalıcı olması için gerek şartlardan birisi eleştirel okumalar yapmaktır. Bu sebeple, eleştirel okuma eğitimi, okuma eğitimi programlarının en önemli yönü olmalıdır. Bu çalışma, Türkçe Dersi (1-5 ve 6-8. sınıflar) Öğretim Programlarındaki eleştirel okuma eğitimine yönelik ne tür açıklama ve kazanımların olduğunu incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada tarama modeli kullanılmış ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırmada veri toplamak amacıyla öncelikle, Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı web sitesinden (www.ttkb.meb.gov.tr), Programlara ulaşılmıştır. Programlarda, öğretim programının dayandığı felsefe; genel amaçlar, temel beceriler, yöntem ve teknikler ile kazanımlar kısmı taranmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular dikkate alındığında, hem ilkokul hem de ortaokul öğrencilerine yönelik yeterli sayı ve nitelikte kazanımın olduğu söylenebilir. Programdaki eleştirel okuma kazanımlarının bir metin inceleme çalışması sırasında kazandırılması düşünülen kazanımlar olduğu görülmektedir. Bu kazanımlar, ayırt etme, çelişkileri saptama, yanlışları belirleme, amaç belirleme, ilgili olmayanı belirleme, benzerlik ve farklılıkları belirleme ve sorgulama çalışmalarını gerektirmektedir. Bu yönüyle bu kazanımlar, eleştirel okuma eğitimine katkı sağlayabilir. Eleştirel okuma kazanımlarının, ilkokul 3. sınıftan itibaren yoğunlaştığı ifade edilebilir. İlkokul 1 ve 2. sınıflarda öğrencilerin sesli ve akıcı okuma becerilerinin geliştirilmesinin birinci öncelik olduğu düşünüldüğünde, bu kazanımların en erken ilkokul 3. sınıfta verilmesinin uygun olacağı söylenebilir.
Keywords
Abstract
An important part of learning at school are provided with readings. In order to permanent of learning is to make critical challenges. For this reason, training of critical reading education must be the most important aspect of reading education programs. This study aims to examine what kind of description and acquisitions about training of critical reading in the Turkish Language (1-5 and 6-8. classes) Curriculums. In this study, Survey model was used and content analysis was conducted. To collect data primarily, the Programs were reached from the Board of Education website (www.ttkb.meb.gov.tr). Programs were screened aspect of based on the philosophy of the curriculum and the general objectives, basic skills, methods and techniques and acquisition. According to the findings, it can be said that there are adequate and quantity acquisitions in Curriculums for both primary and secondary school students. When critical reading acquisition of the program are analyzed, it is seen that the acquisition are gained through to a text analysis studies. These acquisitions are required to discrimination, conflicts detection, wrong setting, goal setting, related to the non determination, and questioning studies to determine the similarities and differences. In this respect, these acquisitions can contribute to the training of critical reading. It can be expressed that critical reading acquisitions concentrate in elementary school 3. In first and second class of elementary schools, first priority is the development of fluent reading skills of students in grades voice. Therefore, it can be said that most of these acquisitions consider from elementary school 3 classes.
Keywords
- ALLEN, M. (2004). Smart thinking: Skills for critical understanding and writing. Oxford: Oxford University Press.
- ADALI, O. (2010). Etkileşimli ve eleştirel okuma teknikleri. İstanbul: Toroslu.
- AŞILIOĞLU, B. (2008). Bilişsel öğrenmeler için eleştirel okumanın önemi ve onu geliştirme yolları. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (10), 1-11.
- BAĞCI, H. ve ŞAHBAZ, N. K. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının eleştirel düşünme becerileri üzerine bir değerlendirme. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-12.
- BAMBERGER, R. (1990). Okuma Alışkanlığını Geliştirme (Çev. Bengü Çapar) Ankara: Kültür Bakanlığı.
- BAŞOĞLU, N. ve MUTLU, B. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında yer alan metinlerin eleştirel düşünme eğitimine uygunluğu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3), 983-998.
- DARCH, C. & KAMEENUİ, E. J. (1987). Teaching ld students critical reading skills: A systematic replication. Learning Disability Quarterly, 10(2), 82-91.
- DEVOOGD, G. (2008). Critical comprehension of social studies texts. RHI: Promoting Active Citizenship, 2(2), 21-25.
- GÜNEŞ, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara, Nobel.
- İŞERİ, K. (1998). Okuma ediniminin eğitimsel işlevi. Dil Dergisi, (70), 5-18.
- JEWETT, P. (2007). Reading knee-deep. Reading Psychology, (28), 149-162.
- KARABAY, A. ve KAYIRAN-KUŞDEMİR, B. (2010). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerileri ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(3), 110-117.
- KARADÜZ, A. (2010). Dil becerileri ve eleştirel düşünme. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(3), 1566-1593.
- KARADÜZ, A. (2011). Eğitim fakültesi öğrencilerinin serbest okuma süreçlerinde okuma amaçları ve anlamı yapılandırma stratejileri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (29), 134-152.
- KARASAR, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
- KUZU, T. S. (2004). Etkileşimsel modele uygun okuma öğretiminin Türkçe bilgilendirici metinleri anlama düzeyine etkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(1), 55-27.
- MEB. (2012a). Türkçe (1-5. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. *Online Erişim: http://ttkb.meb.gov.tr/www/ogretim-programlari/icerik/72]
- MEB. (2012b). Türkçe (6-8. Sınıflar) öğretim programı ve kılavuzu. *Online Erişim:
- NEİLSEN, A. R. (1989). Critical thinking and reading: Empowering learners to think and Act. Illinois: The National Council of Teachers of English.
- NILSON, L.B. (2003). Teaching at its best: A research based resource for college instructors. M.A: Anker Publishing Company.
- ODABAŞ, H., ODABAŞ, Z. Y. ve POLAT, C. (2008). Üniversite öğrencilerinin okuma alışkanlığı: Ankara Üniversitesi örneği. Bilgi Dünyası, 9(2), 431-465.
- ÖZBAY, M. (2007). Türkçe özel öğretim yöntemleri. Ankara: Öncü.
- ÖZDEMİR, E. (2011). Eleştirel okuma. İstanbul: Bilgi.
- ÖZENSOY, A. U. (2012). Eleştirel okumaya göre düzenlenmiş sosyal bilgiler dersiyle ilgili öğrencilerin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(1), 187-202.
- PIROZZI, R. (2003). Critical reading, critical thinking. New York: Addison-Wesley.
- UNGAN, S. (2008). Okuma alışkanlığımızın kültürel alt yapısı. Gaziantep Üniversitesi
- SERT, G., KURTOĞLU, M., AKINCI, A. ve SEFEROĞLU, S. S. (2012). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir İçerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, 1-3. Şubat 2012, Uşak Üniversitesi, Uşak.
- SADİOĞLU, Ö. ve BİLGİN, A. (2008). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile cinsiyet ve anne-baba eğitim durumu arasındaki ilişki. İlköğretim Online, 7(3), 814-822. *Online Erişim: http://ilkogretim-online.org.tr.]
- SALLABAŞ, M. E. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 141-155.
- WALZ, J. (2001). Critical reading and the ınternet. The French Review, 74(6), 1193-1205.
- YILDIZ, C. (2008). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
- ZIGO, D., & MOORE, M. T. (2004). Serious reading, critical reading. The English Journal, 94(2), 85-90.
