Author :
Abstract
Bu çalışmada, “çay” kelimesinden +sA- isimden fiil yapım ekiyle yeni bir kelime türetilmiştir. Aynı zamanda Türkçenin tarihî yapısına, kurallarına, ünlü ve ünsüz uyumlarına, eklerin yapısı ve işlevlerine dikkat edilmeden yapılan yanlış kelime türetmeye dikkat çekilmiştir. Bu nedenle kelime türetirken izlenmesi gereken yöntemler “çaysa-” kelimesinin türetme önerisinde uygulamalı olarak gösterilmiştir. Aynı zamanda yeni kelime türetmeye ya da yabancı kelimelere karşılık bulmaya çok elverişli olan +sA- isimden fiil yapma ekine dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Böylece kelime türetirken dilimizin tarihî gelişimi, yapısı ve kurallarına uyulması gerektiği gösterilerek dilimize yeni bir kelime kazandırılmıştır.
Keywords
Abstract
In this study a new word was derived from “çay” to make a new verb from nouns with +sA. At the same time, it was checked out to derive wrong word without caring of Turkish historical structure, rules, consonant and vowel on adjustment, attachments to the structure and functions. It was tried to show the necessary methods for practically deriving new word in proposal of çaysa- word. It was tried to draw attention to the suffix + sA-, which is very convenient for deriving new words or for finding an equivalent for foreign words. Thus, while deriving a word, a new word was coined by showing the necessity of considering the historical development of our language and structure.
Keywords
- AĞAKAY, M. Ali (1962) “Örnekseme Üzerine” Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi, Ekim 1962, C: XII, S: 133, Ankara s. 12-13.
- ARAT, R. Rahmeti (1955) "Türkçede Kelime ve Eklerin Yapısı", (Nisan 1955, C: IV, S: 43, Türk Dili Dil ve Edebiyat Dergisi). Ankara, s. 396-401.
- ARGUNġAH, Mustafa- Gülden SAĞOL YÜKSEKKAYA - Özcan TABAKLAR (2011) Karahanlıca, Harezmce, Kıpçakça Dersleri, Kesit Yayınları, 2. Baskı, Ġstanbul.
- ATA, Aysu (1997) Kıssasü’l- Enbiyâ I-II, TDK Yayınları, Ankara.
- --------------- (1998) Nehcü’l- Ferâdis I-II-III, TDK Yayınları, Ankara.
- ATALAY, Besim (1999) Divanü Lügati’t-Türk Tercümesi I-II-III-IV, TDK Yay., Ankara.
- ---------------------- (2000) Türkçenin Grameri, TDK Yayınları, 6.Baskı, Ankara.
- BURAN, Ahmet- Ercan ALKAYA (2009) Çağdaş Türk Lehçeleri, Akçağ Yayınları, 6. Baskı, Ankara.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1973) "Türkçe Türetme Ekleri Üzerine Bir Çalışma", HSBBD V, 1, 47-56. s.
- DEMĠRCAN, Ömer (1977) Türkiye Türkçesinde Kök- Ek Bileşmeleri, TDK Yay., Ankara.
- DĠZDAROĞLU, Hikmet (1962) Türkçede Sözcük Yapma Yolları, TDK Yay., Ankara.
- ECKMANN, Janos (2009) Çağatayca El Kitabı, (Çev. Günay Karaağaç), Kesit Yayınları, 4. Baskı, Ġstanbul.
- ERASLAN, Kemal (2000) “-sar/-ser İsim-fiil Ekinin Yapısı ve Fonksiyonları”, Prof. Dr. Hasan Eren Armağanı, TDK Yay., Ankara.
- ERCĠLASUN, Ahmet B. (2007) Türk Lehçeleri Grameri, Akçağ Yayınları, Ankara.
- -------------------------- (1995) “Kaşgarlı Mahmud’da –sa/-se- Eki”, Türk Dili, Dergisi, Sayı: 521 Ankara, s. 449-455.
- ERGĠN, Muharrem (1993) Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, 20. Baskı, Ġstanbul.
- GABAĠN, A. von (2007) Eski Türkçenin Grameri, (Çev. Mehmet Akalın) TDK Yayınları, 5. Baskı, Ankara.
- GÜLSEVĠN, Gürer (1997) Eski Anadolu Türkçesinde Ekler, TDK Yayınları, Ankara.
- HACIEMĠNOĞLU, Necmettin (1997) Harezm Türkçesi ve Grameri, Ankara.
- ------------------- (2008) Karahanlı Türkçesi Grameri, TDK Yay., 3. Baskı, Ankara.
- HATĠPOĞLU, Vecihe (1974) Türkçenin Ekleri, TDK Yay., Ankara, 173 s.
- KARAMANLIOĞLU, Ali Fehmi (1994) Kıpçak Türkçesi Grameri, TDK Yay., Ankara.
- KAYA, Ceval (1994) Uygurca Altun Yaruk, TDK Yay., Ankara.
- KORKMAZ, Zeynep (2003) Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), TDK Yay., Ankara.
- ------------------- (1995) “Köktürkçede İsimden Fiil Türeten Ekler ve Köken Yapıları üzerine”, TDÜA I , TDK Yay., Ankara, s. 188-194.
- ------------------- (2000) Türkçe 'de Eklerin Kullanılış Şekilleri ve Ek Kalıplaşması Olayları, 4. Baskı, TDK Yay., Ankara, 92 s.
- KÖSEARĠF, Fuat (1945) "Ekler ve Takılar", TDAY-B, Seri: III, Sayı: 4 -5, Kasım 1945, TDK Yay., Ankara, s. 343-352.
- MANSUROĞLU, Mecdut (1960) "Türkiye Türkçesinde Söz Yapımı Üzerine Bazı Notlar", TDED, ĠÜ Edebiyat Fak.Yay., Ġstanbul, C. 10, S. 1-2, s. 5.
- ÖNER, Mustafa (1998) Bugünkü Kıpçak Türkçesi, TDK Yayınları, Ankara.
- ÖZTÜRK, Rıdvan (2010) Yeni Uygur Türkçesi Grameri, TDK Yayınları, Ankara.
- TAġKIRAN, Celal (2001) "Türkçenin Ekleri", ÇTD, Dil Derneği Yay., Ankara, C.14, S. 163, s. 309.
- TĠMURTAġ, Faruk Kadri (1994) Eski Türkiye Türkçesi XV. Yüzyıl Gramer - Metin - Sözlük, Enderun Kitabevi, Ġstanbul.
- ZÜLFĠKAR, Hamza (1991) Terim Sorunları ve Terim Yapma Yolları, TDK Yay., Ankara.
- http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ay_(i%C3%A7ecek) (E.T. 06.02.2012)
