YARATICI YAZMAYA KAYNAKLIK ETMESİ BAKIMINDAN HALİD ZİYA UŞAKLIGİL’İN AŞK-I MEMNU ADLI ROMANINDA MEKÂN KULLANIMI
Author :
Abstract
Yaratıcı yazma çalışmaları genellikle olaya dayalı eserler olan hikâye ve romanla ilgili olarak yürütülmektedir. Bu türdeki eserlerin unsurları arasında olay örgüsü, şahıs kadrosu, zaman, bakış açısı ve anlatıcı bulunmaktadır. Bunların dışında mekân da bu eserlerin en önemli unsurlarından biridir. Hikâye ve roman gibi olaya dayalı eserlerde mekân seçimi, yazarlar tarafından ortaya konulan bilinçli bir tercihtir. Olaya dayalı eserlerde mekân rasgele değil; kahramanların sosyal, fiziksel ve kişilik özelliklerine göre belirlenir. Masal, destan, efsane gibi roman öncesi metinlerde mekân, kahramanların hayatlarında önemli bir yere sahip değildir. Modern romanla birlikte mekân unsuru ön plana çıkmaya başlamıştır. Böylece mekân kahramanların sosyal ve psikolojik özelliklerini yansıtan bir unsur hâline gelmiştir. Bu eserlerde okur mekânın özelliklerinden hareketle karakterlerin çeşitli yönlerini öğrenebilir. Aşk-ı Memnu romanında mekân kullanımı açık mekân, kapalı mekân, yer değiştirme ve insan-mekân ilişkileri başlıkları altında incelenebilir. Bu açıdan bakıldığında Aşk-ı Memnu romanı zengin örnekler içermektedir. Bu nedenle Aşk-ı Memnu romanında mekân kullanımının yaratıcı yazma çalışmalarına aktarılması yerinde bir davranış olacaktır.
Keywords
Abstract
Creative writing activities are generally applied related to story and novel fiction. Among the elements of this literary outputs are event, characters, time, point of view and narrator. At the same time the place is the most important element of fiction. The selection of place is a sentient choice in story and novel outputs. The place choice is not randomly in fiction, but it is determined according to the social, physical and personality features of fiction characters. The place in pre novel texts which tale, epic poem and legend is not important in life of characters. The place element is beginning to loom large together in modern novel. Consequently the place element is to become an element which is to image the social and psychological features of fiction characters. The readers are knowing different important points of characters in fiction accordind to the features of place. The using of place can analyzed open place, closed place, place changing and person-place relations in Aşk-ı Memnu novel. In this respect Aşk-ı Memnu novel is contain varient assortment. Therefore it will a positive behaviour the transferring of using place in Aşk-ı Memnu novel to creative wrting activities.
Keywords
- AKSAN, Doğan (1993), Türkçenin Gücü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- AKTAŞ, Şerif (1991), Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- ALTUNBAŞ, Sevda (2007), Halit Ziya Uşaklıgil'in Romanlarında Kadın ve Kadın Eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
- BOLAT, Salih (2009), Öykü Yazma Teknikleri. İstanbul: Varlık Yayınları.
- BOURNEUR, Roland ve QUELLET, Real (1989), Roman Dünyası ve İncelemesi. (Çeviren Hüseyin Gümüş). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
- ÇETİN, Nurullah (2006), Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Edebiyat Otağı Yayınları.
- ÇETİŞLİ, İsmail (2004), Metin Tahlillerine Giriş 2. Hikaye- Roman- Tiyatro. Ankara. Akçağ Yayınları.
- ÇETİŞLİ, İsmail (2008), Batı Edebiyatında Edebî Akımlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
- DENER, Aytanga (1995), “Yazında Mekân”. Kuram, S. 7, s. 73-79.
- ELÇİN, Şükrü (1993). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
- ERGİYDİREN, Sevinç (2001), Edebiyat Araştırmaları. Boğaziçi Üniv. Matbaası, İstanbul.
- ERUZ, S. (1994), “Yazma Uğraşının Gizil Gücü”. Çağdaş Eğitimde Sanat. İstanbul: Demet Yayıncılık.
- GÜNDÜZ, Sevim (2007), Öykü ve Roman Yazma Sanatı. Adana: Toroslu Kitaplığı.
- KAVCAR, Cahit (1994), Edebiyat ve Eğitim. Ankara: Engin Yayınları.
- KOLCU, Ali İhsan (2006), Öykü Sanatı. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
- KORKMAZ, Ramazan (2007), “Romanda Mekânın Poetiği”. Edebiyat ve Dil Yazıları. Mustafa İsen’e Armağan, 2007 Ankara.
- MALTEPE, Sadet (2006), Yaratıcı Yazma Yaklaşımı Açısından Türkçe Derslerindeki Yazma Süreçlerinin Ve Ürünlerinin Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlamamış Doktora Tezi, Ankara.
- MORAN, Berna (2002), Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Narlı, Mehmet (2002), “Romanda Zaman ve Mekân Kavramları”. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. S. 7, s. 91-106.
- ORAL, Günseli (2003), Yine Yazı Yazıyoruz. Ankara: PegemA Yayıncılık.
- STEVICK, Philip (1998), Roman Teorisi. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
- Şengül, Mehmet Bakır (2010), “Romanda Mekân Kavramı”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. S. 11, s. 528-538.
- TEKİN, Mehmet. (2004), Roman Sanatı. Ötüken Neşriyat, İstanbul
- Tuğluk, Abdülhakim (2010), “Mustafa Kutlu’nun Mavi Kuş’unda Mekanın Poetiği”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 28, s. 235-248.
- UŞAKLIGİL, Halid Ziya (2006), Aşk-ı Memnu. İstanbul: Özgür Yayınları.
- YILMAZ, Basri (2007), Elif Şafak’ın Romanlarında Mekân Ögesinin Zaman-Kişi Ve Olay Bağlamında İncelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
- ZAMBAK, Ferda (2007), Türk Romanında Mekân. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
