Author :
Abstract
Tanzimat, Osmanlı devleti için batılılaşma sürecinin başlangıcını teşkil etmektedir. Bu batılılaşma süreci devleti çöküşten kurtarma amacını taşımaktadır ve Osmanlı kamu yönetiminde köklü değişiklikler öngörmektedir. Bu değişikliklerin en önemlisi yeni bakanlıkların kurulmasıyla merkezi idarenin otoritesinin yeniden güçlendirilmesidir. Yerel yönetimler alanında Fransız sistemini örnek alan bazı yeni idari birimler kurulmuştur. Ancak bu birimler yerel kamu hizmetlerini yerine getirmede merkezi idareye büyük ölçüde bağlı kalmıştır. Tanzimat’la başlayan ıslahat süreci I. ve II. Meşrutiyet dönemlerindeki demokratikleşme çabalarıyla desteklenmiştir. Meşrutiyet Osmanlı Devleti’nin daha demokratik bir yapıya geçmesini sağlamıştır. Bu yapı içerisinde en önemli unsur giderek güçlenen merkezi bürokrasidir. Genel olarak merkezi bürokrasi geleneksel ve modern unsurları bir arada içermektedir. Bürokrasi yapılan reformlarda ve anayasacılık hareketlerine öncü bir role sahiptir. Ancak gerçekleştirilen bürokratik reformlar başarılı olamamıştır. Bunun ana nedeni reformların sadece kurumsal yapıyı ve mevzuatı iyileştirmeye dönek olmasıdır. Ayrıca reformlar padişahlar tarafından güçlü bir biçimde desteklenmemiş ve halk tarafından yaygın bir kabul görmemiştir. Bu nedenlerle, yönetim düşüncesi ve kültürü üzerinde önemli bir etki yaratamamışlardır.
Keywords
Abstract
Tanzimat constitutes the beginning of the process of westernization to the ottoman state. This is the process of westernization are intended to rescue the collapse of the state and requires radical changes in the ottoman public administration. The most important of these changes is restrengthening of the authority of the central administration with the establishment of new ministries. Also some new administrative units have been established following the example of French administrative system in the field of local governments. However these units have been largely due to the central administration fulfilling local public services. The process of starting the Tanzimat reforms is supported by the efforts of democratization periods of the first and second constitutional monarchy. Constitutional monarchy in the Ottoman Empire has put a more democratic structure. The most important in this structure is that central bureaucracy has been increasingly powerful. In general central bureaucracy includes both traditional and modern elements. Bureaucracy has a leading role reforming and constitutionalism movements. However, the bureaucratic reforms haven’t been successful. The main reason for this is that the reforms are only for improving the institutional structure and legislation. Also, reforms aren’t strongly supported by the sultans and haven’t seen widespread acceptance by the public. . For these reasons they could not create significant effect on administrative thought and culture.
Keywords
- AL, Hamza (1998), “Kadı’dan ġehremini’ne Belediyelerin KuruluĢu, Altıncı Daire-i Belediye”, (Edt: Davut Dursun, Hamza Al), Türkiye’de Yönetim Geleneği: Kurumlar, Sorunlar ve Yeniden Yapılanma Arayışları, Ġlke Yayıncılık, Ġstanbul, ss.105-114.
- AKTÜRE, Sevgi (1985), “Osmanlı TaĢra Kentlerindeki DeğiĢimler”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 4. Cilt, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul, ss.892913.
- AKILLIOĞLU, Tekin (2004), “Yönetim Hukukumuz ve Geleceği”, www.idarehukuku.gen.tr/akillioglu-y%C3%Byönetim.htm, (5.03.2009).
- AKYILDIZ, Ali (1993), Tanzimat Dönemi Osmanlı Merkez Teşkilatında Reform (1836- 1856), Eren Yayıncılık, Ġstanbul.
- AKYILDIZ, Ali (2004), Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul.
- AYTAÇ, Fethi (1998), Açıklamalı Belediye Kanunu, 6. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara.
- CANGIZBAY, Kadir (2007), Hiç Kimsenin Cumhuriyeti, Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı, Ütopya Yayınevi, Ankara.
- ÇADIRCI, Musa (1985), “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Ülke Yönetimi”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 1. Cilt, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul. ss.210230.
- ÇADIRCI, Musa (1993), “Osmanlı Döneminde Yerel Meclisler”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt:2, Sayı:5, ss.3-12.
- ÇAHA, Ömer, Kemal ÖZDEN, Refik YASLIKAYA, ġammas ġALUR (2005), “Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma: Bürokratik Devlet Yapısından Katılımcı Yönetime ve ĠĢ Dünyası için Yeni Ufuklar”, AraĢtırma Raporu, Marmara ĠĢ Hayatı Dernekleri Federasyonu, www.ishad.org.tr, (6.03.2009).
- DEMĠRCĠ, Aliyar (2006), İkinci Meşrutiyet’te Âyan Meclisi 1908-1912, Ġstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, Ġstanbul.
- DURSUN, Davut (1992), Osmanlı Devleti’nde Siyaset ve Din, 2. Baskı, ĠĢaret Yayınları, Ġstanbul.
- DAVISON, H. Roderic (1997), Osmanlı İmparatorluğu’nda Reform (1856-1876), I. Cilt, (Türkçesi: Osman Akınhay), Papirüs Yayınevi, Ġstanbul.
- DAVISON, H. Roderic (2004), Osmanlı-Türk Tarihi (1774-1923), Çev. Mehmet Moralı, Alkım Yayınevi, Ġstanbul.
- ERYILMAZ, Bilâl (1992), Tanzimat ve Modernleşme, ĠĢaret Yayınları, Ġstanbul.
- ERYILMAZ, Bilâl (1995), “Ġktisadi ve Ġdarî Yönden Yerel Yönetimlerin Tarihi GeliĢimi”, Der. Akif Gülle ve diğerleri, Yerel Yönetimler ve Eğitim Sempozyumu, Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi Personel ve Eğitim Daire BaĢkanlığı, ss.104-134.
- ERYILMAZ, Bilâl (1996), Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslim Tebaanın Yönetimi, Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı, Risale Basın Yayın, Ġstanbul.
- ERYILMAZ, Bilâl (2012), Kamu Yönetimi: Düşünceler, Yapılar, Fonksiyonlar, Politikalar, Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 5. Baskı, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
- FINDLEY, Carter V. (1985), “19. Yüzyılda Osmanlı Ġmparatorluğu’nda Bürokratik GeliĢme”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 1. Cilt, ĠletiĢim Yayınları,
- FINDLEY, Carter V. (1994), Osmanlı Devleti’nde Bürokratik Reform, Çev. Latif Boyacı- Ġzzet Akyol, Ġz Yayıncılık, Ġstanbul.
- GÖRMEZ, Kemal (1997), Yerel Demokrasi ve Türkiye: Yerel Yönetim ve Belediyeler, Gözden Geçirilmiş İkinci Baskı, Vadi Yayınları, Ankara.
- HEPER, Metin (1985), “19. Yüzyılda Osmanlı Bürokrasisi”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 1. Cilt, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul, ss.245-258.
- KARPAT, Kemal (2002), Osmanlı Modernleşmesi: Toplum, Kurumsal Değişim ve Nüfus, Çev. Akile Zorlu Durukan, Kaan Durukan, Ġmge Yayınevi, Ankara.
- KALAYCIOĞLU, Ersin (1998), “Sivil Toplum ve Neopatrimonyal Siyaset”, (Edt: Ali YaĢar Sarıbay, E. Fuat Keyman), Küreselleşme, Sivil Toplum ve İslâm, Vadi Yayınları, Ankara, ss.111-135.
- KAZICI, Ziya (1995), “Osmanlı Döneminde Yerel Yönetimler”, Der. Akif Gülle ve diğerleri, Yerel Yönetimler ve Eğitim Sempozyumu, Ġstanbul BüyükĢehir Belediyesi Personel ve Eğitim Daire BaĢkanlığı, ss.90-102.
- KEYDER, Çağlar (2004), “Ġmparatorlukta Hukuk ve MeĢrutiyet”, Toplum ve Bilim, Sayı: 100, Bahar, ss.65-83.
- KELEġ, RuĢen (2009), Yerinden Yönetim ve Siyaset, Genişletilmiş 6. Basım, Cem Yayınevi, Ankara.
- KURAN, Ercüment (2004), Türkiye’nin Batılılaşması ve Milli Meseleler, Üçüncü Baskı, (Derleyen: Mümtaz’er Türköne), Türkiye Diyanet Vakfı, Ankara.
- MARDĠN, ġerif (1990), Türkiye’de Toplum ve Siyaset, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul.
- MARDĠN, ġerif (1996), Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu, (Çev. Mümtaz’er Türköne, Fahri Unan ve Ġrfan Erdoğan), ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul.
- MARDĠN, ġerif (2004), Türk Modernleşmesi, Bütün Eserleri:9, Makaleler:4, (Derleyenler: Mümtaz’er Türköne, Tuncay Önder), ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul.
- ORTAYLI, Ġlber (1985), “Tanzimat ve MeĢrutiyet Dönemlerinde Yerel Yönetimler”, Ġstanbul, ss.231-243.
- ORTAYLI, Ġlber (1985), “Osmanlı Devleti ve MeĢrutiyet”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 4. Cilt, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul, ss.953-960.
- ORTAYLI, Ġlber (1985), “Tanzimat”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 6. Cilt, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul, ss.1545-1547.
- ORTAYLI, Ġlber (2005), İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul.
- ÖZSEMERCĠ, Kemal (2003), “Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzluklar, Nedenleri, Zararları ve Çözüm Önerileri”, SayıĢtay AraĢtırma/Ġnceleme/Çeviri Dizisi:27, www.sayistay.gov.tr, (6.03.2009).
- SAVCI, Bahri (2012), “Türkiye’de Reform Hareketlerinin Bir Analizi”, (Der. Burhan Aykaç, ġenol Durgun, Hüseyin Yayman), Türkiye’de Kamu Yönetimi, 2. Baskı, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.421-439.
- SEYĠTDANLIOĞLU, Mehmet (1994), Tanzimat Devrinde Meclis-i Vâlâ (1838-1868), Türk
- SUNAY, Cengiz (2002), “Belediyeciliğin DoğuĢu Sürecinde Osmanlı Mirası”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi (3), 2002/1, ss.113-133.
- TORTOP, Nuri ve Diğerleri (2010), Yönetim Bilimi, Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
- YAYLA, Yıldızhan (1985), “Osmanlı Devleti’nde MeĢrutiyet Kavramı”, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, 4. Cilt, ĠletiĢim Yayınları, Ġstanbul ss.948
