EINE MYSTISCHE REISE IN DIE WELT GERÜCHE DAS GERUCHSMOTIV IN DEN WERKEN „HASELNUSS ACHT“ VON METIN KAÇAN UND „DAS PARFÜM“ VON PATRICK SÜSKIND
Author :
Abstract
Kokunun insanlık tarihi boyunca toplumsal, kültürel ve inanç bağlamında önemli etkisi olmuştur. Eski çağlardan beri kokuya metafizik bir değer yüklenmiştir. Zaman içinde koku kült haline gelmiştir. Bu bağlamda kokular iyi ve kötü olmak üzere ikiye ayrılmıştır. İyi kokular rahmani olanın, kötü kokular ise şeytani olanın sembolü olarak edebiyatta yer edinmişlerdir. İnançlar değişik sembollere ihtiyaç duymaktadırlar. Amaç, soyut olanın daha iyi algılanabilmesidir. Bu sebeple birçok retorik figür somut ile soyut arasında bir geçiş sağlaması amacıyla sıkça kullanılmıştır. “Koku” ve “Fındık Sekiz” romanlarında bu bağlamda bir çok metaforik anlatım dikkat çekmektedir. Her iki romanda da yoğun olarak koku motifi işlenmiştir. Yapıtların ikisinde de olayların geçtiği şehirler kokuları bağlamında sıkça betimlenmişlerdir. Paris ve İstanbul betimlenirken oluşturulan grotesk şehir imgeleri toplumsal yapıyı yansıtmaktadır. Dönem eleştirisi bağlamındaki toplumsal yozlaşmanın betimlenmesi koku motifi yardımıyla alegorik çerçevede işlenmiştir. Bireyin toplum içindeki varlığı veya toplum karşısındaki ezilmişliği Grenoille ve Meto kahramanları aracılığıyla dile getirilmiştir. Grenoille için koku yaşamın bir parçasıdır, var olmakla özdeştir. Meto ise toplumu ve tehlikelerini kokularından tanır. Hayatı bu bağlamda devam eder. Her iki eserde de koku motifi var olma düşüncesiyle ilintili olarak ele alınmıştır. Metin Kaçan ve Patrick Süskind farklı kültürel donanımlara sahip olmalarına rağmen büyük şehir olgusunun dekadans edebiyatı içinde bireyin gelişmesine ne denli yön verme gücüne sahip olduğunu ve bu bağlamda medeni gelişmişliğe paralel olarak insanlığın ortak bir tehlikesini kurmaca dünyalarda işlemişlerdir.
Keywords
Abstract
Smell has a significant impact in terms of social, cultural and religious throughout the history of humanity. Smell has been loaded a metaphysical value since ancient times. After a while, the smell has become a cult. Within this context,
Keywords
- AYTAÇ Gürsel (2003). Genel Edebiyat Bilimi, Say Vg., Ġstanbul
- BEST Otto, F. (1973). Handbuch Literarischer Fachbegriffe, Fischer Vg., Frankfurt/Main
- BRAAK, Ivo und NEUBAUER, Martin (1990). Poetik in Stichworten, Ferdinant Hirt Vg., Wien
- ECEVĠT, Yıldız (2001). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar, ĠletiĢim Vg., Ġstanbul
- ECEVĠT, Yıldız (2002). “Metin Kaçan‟dan Bir „New Age‟ anlatısı: „Fındık Sekiz”, In: Metin Kaçan Kervantes’in Yeğeni-Metin Kaçan Üzerine Yazılar(Hrg.Fulya Tükel), Can Vg., Ġstanbul, s. 91-121
- HANÇERLĠOĞLU, Orhan (1997). Ruhbilim Sözlüğü, Remzi Kitabevi Vg., Ġstanbul
- KAYA, Nevzat (2000). Der Gott des Grotesken-Eine literaturanthropologische Studie, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Vg.. Ġzmir
- KILIÇ, Sadık (1995). Ġslam’da Sembolik Dil, Ġnsan Vg., Ġstanbul
- LURKER, Manfred (1991). Wörterbuch der Symbolik, Kröner Vg., Stuttgart
- MOHR, Gerd Heinz (1971). Lexikon der Symbole-Bilder und Zeichen der christlichen Kunst, Eugen Dietrich Vg., Köln
- PALA, Ġskender (1995). Divan ġiiri Sözlüğü, Akçağ Vg., Ankara
- SAĞLAM, Musa, YaĢar (2002). “Postmodern Roman’a Bir Örnek: Fındık Sekiz”, In: Metin Kaçan Kervantes’in Yeğeni-Metin Kaçan Üzerine Yazılar (Hrg.Fulya Tükel),, Can Vg., Ġstanbul, s. 122-131
- SÜSKIND, Patrick (1993). Das Parfüm-Die Geschichte Eines Mörders, Diogenes Vg., Zürich
- SÜSKIND, Patrick (2006). Koku-Bir Katilin Öyküsü, Übers.: Tevfik Turan, Can Vg., Ġstanbul
- WELLEK, René und WARREN, Austin (1983). Edebiyat Biliminin Temelleri, Übers.: Ahmet Edip Uysal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Vg., Ankara
- http://www.biyografi.info/kisi/metin-kacan, (17.08.2011)
- http://www.gezenbilir.com/index.php?topic=54089.0 (29.11.2011)
- http://www.whoswho.de/templ/te_bio.php?PID=1983&PID=1 (23.11.2011)
