“ÜMMETİMDEN YETMİŞ BİN KİŞİ CENNETE SORGUSUZ GİRECEKTİR.” HADİSİ ÜZERİNE METİN EKSENLİ BİR ANALİZ VE DEĞERLENDİRME
Author :
Abstract
Hadislerin Hz. Peygamber’e aidiyetinin tespiti konusu, ilk dönemlerden itibaren, Müslüman âlimleri ilgilendiren önemli konulardan biri olmuştur. Çünkü hadisler inanç, ibadet ve insanlar arası ilişkilerle ilgili pek çok konuda Müslümanların hayatında önemli bir yere sahiptir. Ne var ki hadisler, sonraki nesillere özgün bir şekilde ulaştırılamamıştır. Hadis metinlerinin büyük bir bölümü mana ile rivayet edildiği için deformasyona uğramıştır. Öte yandan, farklı gruplar tarafından, çeşitli amaçlarla hadis uydurma faaliyetleri gerçekleşmiştir. Bununla birlikte âlimler, hadislerin sahih olanları ile olmayanlarını birbirinden ayrıştıracak güvenilir bir yöntem geliştirememişlerdir. Bu yüzden hadis külliyatındaki pek çok hadis, yeniden ele alınarak sıhhati tartışılmıştır. Bu makalede, yetmiş bin kişinin sorgusuz cennete girmesiyle ilgili hadis metinlerinin sıhhati incelenmiştir. Bu rivayetler, on beş sahâbîden farklı metinlerle nakledilmiştir. Çalışmamız, sorgusuz cennete girmeyi içeren tüm hadis metinlerini kapsamaktadır. Çalışmanın kaynakları Kütüb-i Tis’a’nın tedvin ve tasnif edildiği dönemle sınırlandırılmıştır. Bu dönemde yazılan, ancak Kütüb-i Tis’a içinde yer almayan hadis kaynaklarındaki hadisler de araştırmamıza dâhil edilmiştir. Hadis metinleri sahâbî isimlerine göre sınıflandırılmıştır. Bir sahâbîden nakledilen hadislerin en uzun metni tamamıyla zikredilmiş, diğer metinler bu metinle kıyaslanarak farklılıklara işaret edilmiştir. Çünkü hadis metinlerinin tamamı bir makalenin sınırlarını aşacak miktardadır. Ardından hadis metinleri analiz edilerek, metinler arasındaki farklılıklara değinilmiştir. Bu hadislerde tespit edilen bazı bilgiler, metin tenkidi kriterlerine göre değerlendirilmiş ve bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Estabilishing the hadiths of belonging of the Prophet has been one of the important issues related to the Muslim scholars from the earliest times. Because, the hadiths have an important meritorious place in life of Muslims, about belief, worship, and many issues concerning the relations between human beings. However, hadiths couldn’t be transmitted originally to the next generations. A large part of the texts have been deformed, because they were transmitted with meaning. On the other hand, lots of hadiths were fabricated by different groups, for various purposes. However, the scholars could not develop a reliable method to select authentic hadith text from non authentic ones. So lots of hadith which are in the hadith collections were reconsidered and investigated on its authenticity. İn this article, the authenticity of the hadith texts related by seventy thousand people will enter to the heaven without questioning was discussed. These texts were transmitted by fifteen companions with different texts. Our study includes all the text of the hadiths about entering heaven without questioning. Resources of this investigation was limited to the period of classification and codification of the nine books of hadith (Kütüb-i Tis’a). This investigation includes the hadiths not only in the nine boks of hadith, but the hadith which were written in this period as well. Hadith texts are classified in names of Companions. One of the longest text which was transmitted from one of the companions was fully and the differences have been pointed out by comparing this longest text with the other texts. İf we want to mention about all of these hadith texts, it will completely exceed the limits of an article. Then the texts of hadiths have been analyzed and the differences between texts were discussed. Some of the information in these hadiths, were evaluated for the criterias of the text critisizing of hadith.
