Author :
Abstract
Osmanlı Devleti, XIX. yüzyıl içerisinde idarî, malî ve ekonomik anlamda birçok yenilik ve değişiklikler ile karşı karşıya kalmıştır. Bu değişikliklerden birisi de, XIX. yüzyılın ortalarına doğru ülke genelinde bir takım idarî değişiklikler ile nüfus sayımlarının yapılmasıdır. İmparatorluğun genelinde yapılan bu değişiklikler ve nüfus sayımları, devletin genel nüfus yapısını ortaya koyduğu gibi bize yerel olarak da bir takım değerlendirmeler yapma imkânını da sunmaktadır. Biz bu çalışmamızda Niğde Sancağı’nın sınırlarını ortaya koyduktan sonra nüfusu üzerine bir değerlendirme yapacağız. Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde 1831’de yapılmıştır. 1831 yılı itibarıyla Niğde, Konya Eyaletine bağlı sancak statüsünde idi. Başbakanlık Osmanlı Arşivinde 3553 numarada bulunan “Defter-i kaza-i ba-Nefs-i Niğde ve Maden–i Bereketlü ve Yahyalu ve Şücaeddin ve Bor tab-i liva-i Niğde” ismini taşıyan 6 Nisan 1831 (23 Şevval 1246) tarihli Niğde Livası Nüfus Defterinin 6 ile 91. sayfaları arasında yer alan Niğde mahalle ve köylerinin defterdeki bilgiler doğrultusunda değerlendirmesi yapılarak bölgenin sosyo-ekonomik durumu ortaya konulmuştur. Defterin tamamı 476 sayfadan oluşmaktadır. Defterde, kişilerin özelliklileri (uzun saçlı, kara sakallı, kır sakallı, uzun, müzellef), yaşları, daha sonraki birkaç yıl içinde vefat ettilerse o tarihleri ve meslekleri yer almaktadır. Sayımın yapıldığı tarihte şehir dışında iseler gittikleri yerler yazılmıştır. Hanelerin fakir olup olmadığı da kayıtlara yansımıştır
Keywords
Abstract
In the XIX th century, the Ottoman Empire faced with many improvements and changes in administrative, financial and economical structure. One of these changes is census. By the middle of the century with a number of administrative changes, census was conducted in the entire country. These changes and census, made in the entire country, shows us the structure of the population and also gives us an opportunity to make number of assessments on a local basis. In this study, after determining the borders of Nigde we will do an assessment on the population of sanjak. The first population census in Otoman Empire was made in 1831, Mahmut the 2nd’s era. Back in 1831, Nigdeheld a district status under Konya state. Prime Ministry Otoman Empire Archives’ “Defter-i kaza-i ba-Nefs-i Niğde ve Maden–i Bereketlü ve Yahyalu ve Şücaeddin ve Bor tab-i liva-i Niğde” Nigde District population Book, under number 3553’s pages between 6 and 91, information on Nigde’s districtand villages have been taken under examination and area’s socio-economic state is discussed. The book itself consists of 476 pages. In the register there are characteristics of people (long-haired, bearded, black bearded, grey bearded, naturally lacking bearded and tall), their ages, jobs and dates of death when they died in a few years that followed. In the date of census of population places where these people went were written if they were out of town. Also it was registered that households were poor or not.
Keywords
- AYDIN H. Veli, ‚Timar Sisteminin Kaldırılması Süreci ve Bazı Değerlendirmeler‛, s.81(s.65-104) http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1268/14598.pdf, 16.01.2013.
- BİLGE, Sadık Müfit, ‚Karaman Eyaleti’nin Tarihî Coğrafyası ve İdarî Taksimatı (XV.- XVIII. Yüzyıllar)‛, IRTS - Spring 2011, Volume: 1, Issue: 1, s.50-67.
- ÇADIRCI, Musa, Tanzimat Sürecinde Türkiye Ülke Yönetimi, İmge Yayınevi, İstanbul 2007.
- KAYA, Mehmet, ‚XX. Yüzyıl Başlarında Niğde Sancağı’nın Nüfusuna Dair‛, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 19, Konya 2006, s.193-210.
- ORTAYLI, İlber, Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahalli İdareleri (1840–1880), TTK, Ankara 2000.
