'ORDA BİR KÖY VAR UZAKTA', 19. YÜZYIL OSMANLI KÖY TOPLUMUNDA SOSYO-KÜLTÜREL İLİŞKİLER VE DEĞİŞİM: BALIKESİR ÖRNEĞİ
Author :
Abstract
Son yirmi beş otuz yıllık bir dönemde, araştırmacılar tarihi şekillendiren faktörler arasında sosyo-ekonomik ilişkilere vurgu yaparak toplum incelemelerine önem verdiler. “Sosyal değişim” terimi adeta bir sihirli söz gibi kullanılarak yeni bir tarihçilik yapılmaya başlandı. Bu tarih yazımı, bir trend olarak şimdiye kadar kökleşmiş ve kabul edilmiş tarihi paradigmaların doğruluklarını sorgulayıp, yeni bulgular ışığında tekrar değerlendirilmelerini gerekli görüyordu. Bu yeni trend, Osmanlı arşivinin zenginliği ve bu zenginliğin her geçen gün araştırmacılar tarafından daha fazla kullanılması sonucu, özgün ve daha çok yerel tarih çalışmalarıyla sürekli bir şekilde desteklendi. Özellikle, toplumu oluşturan sıradan insanların ve kolektif sosyal güçlerin, tarihi şekillendirmedeki rolü ve önemi daha çok vergi kayıtları gibi rakamlar ve istatistikler üzerine yapılan, sosyo-ekonomik çalışmalarla ortaya konulmaya çalışıldı. Son zamanlarda telaffuz edilmeye başlanan “kültürel tarih” terimi, sosyo-ekonomik çalışmaların oluşturduğu tabloyu tamamlamak için, bazen sadece durum tespiti yapan ya da rakam fetişizmi oluşturan çalışmalardan farklı bir uğraş verilmesi gerektiğine vurgu yapmaktadır. Toplumsal değişimin, özellikle köy toplumundaki değişimin incelenmesinde değişimi etkileyen faktörler arasında ekonomik ilişkiler önemli bir yer tutmakla birlikte sosyo-kültürel ilişkiler göz ardı edilmemelidir. Bu çalışmada 19. yüzyıl kapsamında köy toplumunda, mevcut kaynakların izin verdiği ölçüde ana başlıklarla sosyo-kültürel ilişkiler ve değişim üzerinde durulmuştur. Öncelikle, köy toplumu gibi yavaş değişen yapılarda gözle görülür bir değişimin varlığı sorgulanmaya çalışılmıştır. Bu sorgulama yapılırken günümüz köy toplumu üzerinde yaptığımız saha araştırmalarından yararlanılmıştır. Devlet-köylü ilişkilerinden çok, köy toplumundaki gelenek, algılama ve ikili ilişkilerde meydana gelen değişimler ele alınmıştır.
Keywords
Abstract
Last twenty-five thirty-year period, the researchers of the factors shaping of society, with an emphasis on the socio-economic relations, gave importance to examine. "Social change" means literally a new historiography began to be used as a magic word. This historiography, ingrained and accepted as a trend of ever questioning the accuracy of paradigms, judged in the light of new findings regarded necessary. This new trend, the wealth and the wealth of the Ottoman archives by researchers every day as a result of greater use of the original and more continuously supported the work of local history. In particular, ordinary people in society, and collective social forces shaping the role and importance of historical figures such as tax records, and statistics on more than the socio-economic studies were determined. Recently started to be pronounced "cultural history", the term created by the socio-economic studies to complete the table, sometimes only fetishism or numbers that make up the due diligence effort should be given a different emphasis on studies. Of social change, especially change in the study of factors affecting the change in economic relations between the village community at the cost of significant socio-cultural relations should not be underestimated. In this study, the scope of 19th-century rural society, the extent allowed by available resources, socio-cultural relations and change the main topics discussed. First, the Slowly Changing structures, such as the rural community were questioned in the presence of a noticeable change. This is our field research on the rural community were present during interrogation. The state-peasant relationship, the village community, tradition, changes in perception and bilateral relations were discussed.
