Author :
Abstract
16. asrın ikinci yarısında yaşamış olan Şem’î, Fars edebiyatı klasiklerinden 11 eseri Türkçe şerh ederek klasik şerh edebiyatının velûd şârihleri arasındaki yerini almıştır. Bunlar arasından İran edebiyatının tanınmış ismi Molla Abdurrahman Câmî’nin en özgün eserlerinden biri olarak kabul edilen Subhatü’l-Ebrâr şerhi, bu eserin Anadolu sahasındaki tek şerhidir. Makalemizde Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr’ın, teknik ve muhteva özelliklerini her yönüyle ortaya koyacak şekilde inceleme ve değerlendirmelere yer verilmiştir. Bu amaçla makalemizde Şem’î Şem’ullâh ve Subhatü’l-Ebrâr hakkında bilgiler verildikten sonra Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr’ın nüshaları, eserin içeriği ve eserde kullanılan şerh usulü üzerinde durulmuştur. Döneminin şerh geleneğinde örneğine pek rastlanmayan bir şekilde uzun izahlar yerine tercümelerin ağırlıkta olması Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr’ın en dikkat çekici özelliğidir. Bunun yanında Farsça beyitlerden bazılarının farklı şerh imkân ve ihtimallerine dikkat edilerek bu beyitlerin birkaç farklı şekilde tercüme edilmesi ve 200’e yakın örnek beyit ya da mısraya yer verilmesi bu şerhin diğer önemli özellikleridir. Şem’î, klasik şerh edebiyatı reddiye geleneğinde adı en sık geçen şârihlerden biridir. Birçok şârih, Şem’î’ye çeşitli konularda reddiye yazmıştır. Eleştirileri pek fazla önemsemeyen Şem’î, sadece Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr’da bu eleştirilere cevap vermiştir. Bu durumun neticesi olarak Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr’da hem o dönemin tenkit anlayışını hem de Şem’î’nin kendi eserlerini nasıl savunduğunu gösteren kıymetli bilgiler mevcuttur. Bunlara ek olarak makalemizde Şem’î’nin şerh usulünün şekillenmesinde hangi faktörlerin etkili olduğu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Şem’î , who lived in the second half of the 16th century, has joined the procreative commentators of the classical commentary literature after commentating 11 works from the Persian literature in Turkish. Among these, Subhatü’l-Ebrâr commentary, which is considered to be one of the most original works of Molla Abdurrahman Câmî, a famous name in the Persian literature, is the only commentary of this work in the field of Anatolia. In our study, we included reviews and assessments that would enable understanding of the Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr at the maximum level possible and we aimed at identifying every aspect of the technical characteristics and the content of this commentary. For this purpose, after providing information about Şem’î Şem’ullâh and Subhatü’l-Ebrâr in our study, we focused on the copies of Subhatü’l-Ebrâr, the content of the work, and the commentary styles used in the work. Inclusion of translations rather than long explanations, which is not very common in the commentary tradition of the period, is the most notable feature of Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr. In addition to this, multiple translations of some of the Persian couplets while considering different commentary possibilities and provision of approximately 200 exemplary couplets to allow better understanding of the explanations included in the commentary are other important features of this commentary. Şem’î is one of the most mentioned commentators in the refutation tradition of the classical commentary literature. Several commentators wrote a refutation to Şem’î on various subjects. Şem’î not attaching much importance to the criticisms responded to these criticisms only in Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr’. As a result of this situation; there exists valuable information in Şerh-i Subhatü’l-Ebrâr’ related to the criticism understanding of the period and also the style of Şem’î’ defending his works. In addition to these; in our article, we tried to determine the factors that helped Şem’î’ shape his commentary style.
--2222.jpg)