Author :
Abstract
Kur’an’ın, nüzul sebebi salt olarak dünya ve ahiret mutluluğu adına insanlara din merkezli konuları açıklamak değildir. Kur’an’ın amaçları arasında insanın âlem ve âlemdeki varlık kategorileriyle ilişkilerini ele almak önemli ve temel amaçlardan birisidir. Bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirildiği takdirde kanaatimizce Kur’an’ın odak kavramları “Allah” ve “insan”dır. Ayrıca Kur’an’ın ana hedefi de iman ve amel eylemlerinin nasıl olması gerektiği hususunda insana rehberlik etmektir. Bu makalenin amacı, Kur' an-ı Kerim'in perspektifiyle insanın kendi emrine hizmet için verilmiş olan âlemle ilişkisini belirlemeye çalışmaktır. Bu çalışmada ayrıca Kur'an-ı Kerim'de mevcut ayetler ışığında insanın âlemle ve âlemde bulunan varlık kategorileriyle cemâdât, nebâtât, hayvânât çerçevesinde ilişkilerini belirlemek ve varlıklara karşı nasıl bir davranış sergilenmesi gerektiğini ortaya koymak hedeflenmektedir. Araştırmada âlemin tanımı ve Allah-âlem ilişkisi ile birlikte insan-âlem ilişkisine değinilmiştir. Ardından insanın âlemle ilişkisinde takınması gereken tavır olarak bir takım ilkeler belirlenmiş olup ek olarak insanın âlem ve varlık kategorileriyle ilişkilerine yönelik tutum ve davranış önerileri ortaya konulmuştur. Son olarak genel anlamda insanın cansız varlıklarla (cemâdât), bitkilerle (nebâtât) ve hayvanlarla (hayvânât) ilişkisi ve bu ilişki boyutunun insan hayatı açısından önemi açıklanmıştır. Sonuç olarak Kur'an-ı Kerim'de insanın âlem ve varlık kategorileriyle ilişkilerine yönelik elde edilen sonuçlar yaklaşım olarak tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
The reason of the revelation of the Quran is not only explaining the religion centered subjects in the name of the happiness of the hereafter and the world. Among the aims of the Quran, handling the relations of the human with the universe and the categories of the creatures in the universe is one of the important and the mean aims. Evaluating in a complete point of view, in our opinion the focused terms of the Quran are "Allah" and "the human". Additionally, the main aim of the Quran is guiding the people about how should be the belief and the work. The aim of this article is to determine the relations of the human with the universe which is presented for servicing to himself by the perspective of the Quran. In this work it is also aimed to detect the relations of the human with the universe and the categories of the creatures within the framework of the hayvanat (animals) nabatat(plants) camadat(inanimate beings) in the context of the declaration of the Quran and prove the attitude which has to be attitudinized to the creatures. In the research, the definition of the universe and the relation of Allah and the universe and the relation of the human and the universe are mentioned. After that, detecting some of the principles as an attitude that the human has to attitudinize while his relation with the universe, in addition, the advices of the demeanor and the behavior intended to the human with the universe and the categories of the creatures are revealed. At last, generally the relation of the human with the inanimate, plants and animals, and the importance of the demonsion of this relation are clarified. Consequently, the results which are gained intended to the relations of the human with the universe and the categories of the creatures in the Quran are identified as an approach.
Keywords
- Abdulbaki, F. M. (2008). Konularına Göre Kur’an-ı Kerim. İstanbul: Şamil Yayınları.
- Akdemir, S. (2009). Son Çağrı Kur'an (Meal). Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 3.
- Albayrak, H. (2009). Tefsir Usûlü. İstanbul: Şule Yayınları.
- Aydın, H. (2004). Yaratılış ve Gayelilik. Anka- ra: DİB Yayınları.
- Aytekin, K. (2008). İslam'ın Bakışıyla Ekoloji Çevre Sorunları ve Kent Hayatı. İstanbul: Gülhane Yayınları.
- Bayrakdar, M. (1997). İslam ve Ekoloji. Anka-
- Bayraklı, B. (1989). İslam'da Eğitim. İstanbul: MÜİF Yayınları, 3. Baskı.
- Belli A., Aydın A.(2016). “Ab Uyum Sürecin- de Türkiye’nin Çevre Politikasına İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri” Demirel Üniversitesi SBE Dergisi Ciep Özel Sayısı, Yıl: 2016 Sayı: Özel Sayı Isparta.
- Bolay, S. H. (1989). “Alem”. DİA, İstanbul: TDV Yayınları, II, 357-360.
- el-Buhâri, M. B. İ. (1989). el-Edebü’l-Müfred. (Tah. F. Abdulbaki) Beyrut: Dâru’lBeşâir’il-İslâmiyye, 3. Baskı.
- Buti, R. (2002). Fıkhu’s-Siyre Hz. Muham- med’in Uyguladığı İslam. (Çev. A. Nar, O. Aktepe) İstanbul: İslamî Edebiyat Yayınları.
- Buti, R. (2007). Kur’an’da İnsan ve Medeniyet. (Çev. R. Tosun) İstanbul: Risale Ya
- Büyüközer, H. K. (2007). Yeniden Gıda Rapo- ru. İstanbul: Çevik Matbaacılık, 7.
- Cüceloğlu, D. (1997). İçimizdeki Biz. İstanbul: Sistem Yayınları.
- Dartma, B. (2005). Kur’an ve Ekoloji. İstanbul: Rağbet Yayınları.
- Daryal, A. M. (2009). Kurban Kesmenin Psiko- lojik ve Metafizik Temelleri. İstanbul: MÜİF Vakfı Yayınları, 3. Baskı.
- Derveze, M. İ. (1998). et-Tefsîrü’l-Hadîs, Nü- zul Sırasına Göre Kur’an Tefsiri. (Çev. Ş. Karataş, A. Çelen, M. Çelen, E. Demir, A. Arslan, M. Önder) İstanbul: Ekin Yayınları.
- Draz, A. (1993). İslam’ın İnsana Verdiği De- ğer. Çev. N. Demir, İstanbul: Kayıhan Yayınları.
- Duman, M. Z. (2008). Beyânu’l-Hak, Kur’an-ı Kerim’in Nuzül Sırasına Göre Tefsiri. Ankara: Fecr Yayınları.
- Düzenli, Y. (2000). Kur’an Işığında Evrensel Dengeler ve İnsan. İstanbul: MÜİF
- Eren, H., Gözaydın, N., Parlatır, İ., Tekin, T., Zülfikar, H. (1988). Türkçe Sözlük, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu. Ankara: TDK Yayınları.
- Ergül, N. (2015). “İnsan-ı Kâmil - Güzel Ahlak İlişkisi”, JASS-International Journal of Social Science, Sayı: 35, s. 259-270.
- Esed, M. (1999). Kuran Mesajı Meâl Tefsir. (Çev. C. Koytak, A. Ertürk) İstanbul: İşaret Yayınları, 5. Baskı.
- Hacip, Y. H. (2008). Kutadgu Bilig. (Haz. Y. Çağbayır) Ankara: TDV Yayınları.
- Hanbel, E. A.Ş. (1992). Müsned-ü Ahmed b. Hanbel. İstanbul, 2. Baskı.
- İsfahânî, R. (2012). Müfredât Kur’an Kavram- ları Sözlüğü. (Çev. A. Güneş, M. Yolcu) İstanbul: Çıra Yayınları.
- İzutsu, T. (1975). Kur’an’da Allah ve İnsan. (Çev. S. Ateş) Ankara: AÜİF Yayınları.
- Karacelil, S. (2013). “Ailede Adalet Eğitimi”. JASS-International Journal of Social Science, Volume 6 Issue 8, s. 253-278.
- Karagöz, İ. (1996). Kur'an'a Göre Zulüm Açı- sından Allah ve İnsan. İstanbul: Çelik
- Keleş, R. (1992). İnsan Çevre Toplum. Ankara: İmge Kitabevi.
- el-Kurtubî, E. A.E. (1993). el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’lKütübi’l-İlmiye.
- el-Kurtubî, E. A.E. (2000). el- Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân. (Çev. B. Eryarsoy) İstanbul: Buruç Yayınları.
- Mâce, E. A.R.K. (2013). Sünen-u İbn Mâce. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle.
- Mengüşoğlu, T. (1969). Kant ve Schelerde İnsan Problemi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
- Müncid fî’l-Lüğati ve’l-A’lâm. (1986). Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 26. Baskı.
- Müslim, E. H. M. H. K. (2009). Sahîh-u Müs- lim, bi Şerhi’l-İmam Muhyiddîn enNevevî. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife, 17.
- Okşar, Y. (2016) “Gazâlî’nin Nedensellik ve Âdetullah Düşüncesi”, Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, , cilt: XVI, sayı: 1, s. 277-303.
- M., Dönmez, İ. K., Gümüş, S. (1993).
- Öztürk, Y. N. (2003). Kur'an'ın Temel Kav- ramları. İstanbul: Yeni Boyut Yayınları, 22. Baskı.
- Râzî, E. A. (1995). Tefsîr-i Kebîr Mefâtîhu’l- Ğayb. (Çev. S. Yıldırım, L. Cebeci, S. Kılıç, C. S. Doğru, Ankara: Akçağ Ya
- Serinsu, A. N. (2009). Kur'an Nedir?, İstanbul: Şule Yayınları, 3. Baskı.
- Sıcak, A. S. (2006). “Kur'an'da İstihza (Kü- çümseme)”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: MÜSBE.
- Sıcak, A. S. (2013). “Kur’ân Tefsirinde Öznel- lik”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: MÜSBE.
- Sırma, İ. S. (2008). Dağların Sırrı. İstanbul: Beyan Yayınları.
- Taberânî, S. B. (1983). el-Mu’cemü’l-Kebîr. Musul: Nşr: Hamdi Silefî.
- Turgay, N. (2008). Kur’an Açısından Hayvan- lar ve Bitkiler. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
- Ya'lâ, A. B. (1984). Müsned-ü Ebî Ya’lâ. Dı- maşk: Nşr: Hüseyn Selim Esed.
- Yazır, E. M. (2004). Kur’an-ı Kerim ve Yüce Meali, Sadeleştirenler: M. Göktaş, N. Ergenç, M. Durmuş, Kayseri: Okyanus Yayıncılık.
- Yazır, E. M. (2007). Hak Dini Kur’an Dili. Sa- deleştirenler: İ. Karaçam, E. Işık, N. Bolelli, A. Yücel, İstanbul: Çevik Matbaası.
