ALIŞVERİŞ BAĞIMLILIĞIYLA İLİŞKİLİ FAKTÖRLER VE SONUÇLARI: KIRIKKALE İLİNDE GERÇEKLEŞTİRİLEN BİR ÇALIŞMA
Author :
Abstract
Son zamanlarda bağımlılığın sadece alkol, sigara veya zararlı madde kullanımı olarak değerlendirilmesinin yanlış bir yaklaşım olduğu kabul görmektedir. İnternet bağımlılığı, oyun bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı gibi insanların kontrol etmede zorlandığı ve olumsuz sonuçlara yol açan davranışsal bağımlılık türleri tartışılagelmektedir. Bu noktada alışveriş bağımlılığı kamu yöneticileri, işletmeler, tüketiciler ve toplumu ilgilendiren önemli bir sorun olarak ifade edilmektedir. Alışveriş bağımlılığıyla ilişkili faktörleri inceleyen bu çalışmada, konuyla ilgili literatür incelemesinin ardından Kırıkkale ilinde gerçekleştirilen anket çalışmasıyla birincil veriler toplanmakta, analiz edilmekte ve sonuçlar yorumlanmaktadır. Alışveriş bağımlığı sorununun yabancı literatürde yaygın ve kapsamlı şekilde incelenmesine karşın, yerel yazında sorunla ilgili yeterince saha çalışması olmadığı görülmektedir. Bu bağlamda çalışmada; bağımlılık, bağımlılığın bir türü olarak alışveriş bağımlılığı, alışveriş bağımlılığının nedenleri, sonuçları ve ölçüm yöntemleri hakkındaki araştırmalar teorik düzeyde öncelikle incelenmektedir. Ardından belirlenen ölçüm araçlarından yararlanılarak elde edilen birincil verilerle alışveriş bağımlılığıyla ilişkili faktörler ve alışveriş bağımlılığına bağlı olarak artan olumsuz durumlar ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Araştırma neticesinde alışveriş bağımlılılığıya ilişkili faktörler olarak; cinsiyet, yaş, kredi kartı sahipliği, gösteriş tüketimi, kıskanma, reklam memnuniyeti, marka değiştirme davranışı ve materyalizm belirlenmiştir. Ayrıca alışveriş bağımlılığının artmasına bağlı olarak satın alma sonrası olumsuz duygular, ürünü kullanmama ve ürünü gizleme davranışlarının arttığı tespit edilmiştir. Son olarak araştırma bulguları yorumlanmakta, karar alıcılara öneriler geliştirilmekte ve araştırma yöntemi hakkında değerlendirmelerde bulunulmaktadır.
Keywords
Abstract
It is recently accepted that assessing addiction only with use of alcohol, cigarette or harmful substances is a wrong approach. Internet addicition, game addiction, shopping addiction are being debated as types of behavioral addiction that people are tried to control and which cause negative outcomes. At this point, shopping addiction is expressed as an important problem related with public administrators, businesses, consumers and society. In this study, which examines the factors related to shopping addiction, primary data are colledted, analyzed and the results are interpreted through a survey study conducted in Kirikkale province after reviewing related literature. Althouth the problem of shopping addiction is examined extensively and detailly in foreign literature, it seems that there is not enough field study about the problem in local literature. In this context at this study, addiction, shopping addiction as a kind of addiciton, reasons, results and measurement methods of shopping addiction are examined at the theoretical level first. Then, factors which are related with shopping addiction and negative results depend upon shopping addiction are investigated, by initial data which is collected by the specified measurement tools. As a result of research, factors which are related with shopping addiction is pointed out as; gender, age, credit card ownership, conspicuous consumption, jeolousy, ad satisfaction, brand change behavior and materialism. Moreover, it has been determined that negative emotions after purchasing, not using behavior of product and hiding behavior of product increases as shopping addiction increases. Finally, research findings are interpreted, suggestion for decision maker are developed and method of the research is evaluated.
