Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, ilkokul dördüncü sınıfta öğrenim gören öğrencilerin sosyal sorumluluk algılarının belirlenebilmesi için bir Sosyal Sorumluluk Ölçeği geliştirmektir. Bu kapsamda ilgili literatür taranarak taslak soru formu hazırlanmıştır. Oluşturulan taslak form, görüşleri alınmak üzere uzmanların görüşüne sunulmuştur. Uzmanların uygun görüşü ve önerileri doğrultusunda son şekli verilen maddeler Ön Uygulama Formu’na alınmıştır. “Sosyal Sorumluluk Algısı Ölçeği” ön uygulama formunda 47 soruya yer verilmiştir. Ölçek üçlü likert tipi olarak “her zaman”, “bazen” ve “hiçbir zaman” şeklinde hazırlanmıştır. Ölçeğin deneme formu, Batman il merkezinde yer alan dört farklı ilkokulda öğrenim gören 206 öğrenciye araştırmacı tarafından uygulanmıştır. Bu öğrencilerden elde edilen geçerli veriler analiz edilmiştir. Verilerin analizinde SPSS istatistik programı kullanılmıştır. Açımlayıcı faktör analizine başlamadan önce verilerin analiz yapmaya uygun olup olmadığı kontrol edilmiştir. Bu amaçla Kaiser-Meyer-Olkin örneklem uygunluğu (,743), Barlatt Testi (2166,316) ve verilerin manidarlığı (,000) verilerine bakılmıştır. Ayrıca faktörlerde yer alan soruların faktör yüklerinin en az ,30 olmasına dikkat edilmiştir. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda “gayret etme” ve “kendini yönlendirme” olmak üzere toplam 32 maddeden oluşan iki boyutlu bir yapıya ulaşılmıştır. İki faktör altında toplanan soruların güvenirlik katsayısı ise ,842 olarak bulunmuştur. Geliştirilen ölçek, dördüncü sınıf düzeyindeki öğrencilerin sosyal sorumluluğunu ölçmek için geliştirilmiştir. Beşli likert kullanmak şartıyla Ortaokul düzeyindeki öğrencilerin sosyal sorumluluğunu ölçmek için de kullanılabilir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to develop a Social Responsibility Scale in order to determine the social responsibility perceptions of the students in the fourth class of primary school. In this context, a draft questionnaire was prepared by scanning the relevant literature. The draft form has been submitted to the experts for their opinions. 47 questions are included in the pre-application form of “Social Responsibility Perception Scale ”. The scale was prepared in triple likert type as “always ”, “sometimes” and “never”. The experimental form of the scale was applied to 206 students in four different primary schools in the city center of Batman. Valid data obtained from students were analyzed. SPSS statistical program was used to analyze the data. Before starting the exploratory factor analysis, it was checked whether the data were suitable or not for analysis. For this purpose, Kaiser-Meyer-Olkin sample suitability (743), Barlatt test (2166,316) and the significance of the data (000) were examined. In addition, the factor loadings of the questions in the factors were noticed to be at least 30. As a result of the Exploratory Factor Analysis, a two-dimensional structure consisting of 32 items was reached, namely “effort” and ”self-referral”. The reliability coefficient of the questions collected under two factors was found as 842. The developed scale has been developed to measure the social responsibility of the fourth class students. It may also be used to measure the social responsibility of secondary school students on condition that they use a five-point likert.
Keywords
- Ada, S. ve Çetin, M.Ö. (2006). Eğitim ve Öğretim Ortamlarında Disiplin Nedir? (İkinci baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Argon, T. ve Demirer, S. (2017). Okul Yöneticilerinin Sosyal Sorumluluk ve Örgütsel Kimlik Algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 59: 1-24.
- Barry, V. (2003). Ödevimi Köpek Yedi (Çev. Aylın Noyan). İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
- Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
- Çınar, A. (2013). Değerler Felsefesi ve Psikolojisi. Bursa: Emin Yayınları.
- Dey, E.L. (2008). Should Colleges Focus More on Personal and Social Responsibility. Association of American Colleges and Univesities: Ann Arbor.
- Eraslan, L. (2011). Bireysel Sosyal Sorumluluk Ölçeğinin (BSS) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Aile ve Toplum, 7(24): 81-91.
- Golzar, F.A. (2006). İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerine Yönelik Sorumluluk Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Sorumluluk Düzeylerinin Cinsiyet, Denetim Odağı ve Akademik Başarıya Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Hellison, D. (2014). Fiziksel Aktivite Yoluyla Bireysel ve Sosyal Sorumluluk Öğretimi. (Çeviri Editörü. B. Filiz). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. (Eserin orijinali 2011’de yayımlandı).
- İlköğretim Kurumları Yönetmeliği (27 Ağustos 2003). Resmi Gazete, 25212.
- İlköğretim ve Eğitim Kanunu. (12 Ocak 1961). Resmi Gazete, 222/10705.
- Kuş, Z., Merey, Z. ve Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Yer Alan Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25): 183 – 214.
- Lickona, T. (1991). Educating for Character, How Our Schools Can Teach Respect and Responsibility. New York: Bantam Boks.
- MEB. (2005). Sosyal Bilgiler 4 – 5. Sınıf Ders Programı ve Kılavuzu. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basımevi.
- Milli Eğitim Temel Kanunu (24 Haziran 1973). Resmi Gazete, 1739/14574.
- Öcal, A.T. (2007). İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu. İstanbul: Beta Yayınları.
- Sağır, M. (2015). Okul Paydaşlı Sosyal Sorumluluk Projelerine Katılım Nedenleri ile Bireysel ve Örgütsel Getirileri. The Journal of Academic Social Science Studies, 39: 281-292.
- Şirin, H. (2005). Öğrencilerin Sosyal Sorumluluklarının Geliştirilmesinde Öğretmenin Rolü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1): 301 – 316.
- Uzun, S.A. (2005). Özgürleştiren Disiplin. İstanbul: Bilge Yayıncılık.
- Yaman, E. (2012). Değerler Eğitimi Eğitimde Yeni Ufuklar. (İkinci baskı). Ankara: Akçağ Basım Yayım.
