Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin öz yeterlik kaynaklarının cinsiyet, sınıf, akademik başarı, algılanan başarı, ebeveyn ve öğretmen tutumu değişkenlerine göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir. Araştırmaya toplam 267 ortaokul öğrencisi katılmıştır. Araştırmada verilerin toplanmasında Usher ve Pajares (2008) tarafından geliştirilen, Kontaş ve Özcan (2017) tarafından Türkçe’ ye uyarlanan “Ortaokul Matematik Öz-Yetkinlik Kaynakları Ölçeği”ile araştırmacı tarafından hazırlanan “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Elde dilen veriler SPSS 22 istatistik programı ile analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda, ortaokul öğrencilerinin matematik öz-yeterlik kaynaklarının, cinsiyet değişkenine göre yalnızca “ustalık deneyimi” kaynağında erkek öğrenciler lehine anlamlı olarak farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ortaokul öğrencilerinin matematik öz yeterlik kaynakları, sınıf düzeyi açısından anlamlı olarak farklılık göstermemektedir. Akademik başarı değişkenine göre ise tüm kaynaklardaveölçeğin toplamında anlamlı bir farklılık saptanmış olup bu farklılık“sosyal iknalar” kaynağı haricinde akademik başarının yüksek olduğu sınıflamalar lehinedir. Algılanan başarı değişkenine göre algılanan başarının düşük olması lehine tüm kaynaklar ve ölçeğin tamamında anlamlı farklılaşma vardır. Anne tutumu değişkenine göre “sosyal iknalar” kaynağı ve toplamda anlamlı bir farklılık olup, baba tutumuna göre anlamlı farklılık yoktur. Öğretmen tutumuna göre ise “ustalık deneyimi”, “fizyolojik durum” kaynakları ve toplamda anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Akademik ve algılanan başarı değişkenleri için geniş etkide olan bu farklılaşma anlamlı farklılık oluşturan diğer değişkenler için düşük etkidedir. Elde edilen bulgular doğrultusunda, öneriler getirilmiştir.
Keywords
Abstract
The aim of this study is to examine whether the self-efficacy sources of secondary school students differ significantly according to gender, class, academic achievement, perceived achievement, parent and teacher attitude variables. A total of 267 secondary school students participated in the study. As data collection tools, “Secondary School Mathematics Self-Competency Resources Scale” developed by Usher and Pajares (2008), adapted to Turkish by Kontas and Özcan (2017) and Personal Information Form prepared by the researchers were used. The data was analyzed by SPSS 22 statistical program. As a result of the study, it was determined that mathematics self-efficacy sources of secondary school students differed significantly in favor of male students only in the source of “mastery experience” according to gender variable. The mathematics self-efficacy sources of secondary school students do not differ significantly in terms of grade level. According to the academic achievement variable, there is a significant difference in the total of all the sources and the entire scale. This difference is in favor of the classifications with high academic success except for the source of “social persuasions”. There is a significant difference between all sources and the entire scale in favor of the perceived success variable. According to the mother attitude variable, there is a significant difference between the source of “social persuasions” and total but according to the father attitude variable, there is no significant difference between the students. According to teacher attitude, significant difference was determined at “mastery experience”, “physiological status” sources and total. This differentiation, which has a wide impact on academic and perceived success variables, is low-impact for other variables that make a significant difference. In line with the findings, recommendations were made.
Keywords
- değerin üzerinde bulunmuştur. Elde edilen bulgu Abalı Öztürk ve Şahin’ in (2015) matematiğe ilişkin
- (1994) “kişisel deneyimler, öz-yeterliğin en önemli ve en güçlü kaynağını oluşturmaktadır” sözü ile aynı
- bulgusu Taşdemir’ in (2012) lise son sınıf öğrencilerinin matematik öz yeterlik düzeylerinin bazı
- (2018); Koç ve Arslan (2017) ile Abalı Öztürk ve Şahin’ in (2015) bulguları ile çelişmektedir. Çağırgan
- Gülten ve Soytürk’ ün (2013) araştırmasında ise 6. Sınıf öğrencilerinin geometri öz yeterliklerinde
- Aldan Karademir, Deveci ve Çaylı’ nın çalışmasında (2018) ulaşılan alt sınıflar lehine anlamlı farklılık
- ve Şahin’ in (2015); Çağırgan Gülten ve Soytürk’ ün (2013) çalışmalarında elde edilen akademik başarı
- Pastorelli, 1996; Pajares ve Miller, 1994; Pajares ve Valiante, 2001; Phan, 2012; Shell, Colvin ve Bruning,
- 1995; Zimmerman, 2000; Zimmerman ve Bandura, 1994).
- Aldan Karademir, Deveci ve Çaylı’nın (2018) çalışmasında ölçeğin tüm alt boyutlarında ve toplamda
- paralellik göstermektedir. Schunk ve Pajares (2002), çocukların merakını uyaran ve öğrenme
- bilgi ve beceriler öğrenmelerini sağlamaktadır (Meece, 1997; Aktaran: Schunk ve Pajares, 2002).
- Çaylı’nın (2018) çalışmasında küçük etki büyüklüğünde de olsa tüm alt boyutlarda ve ölçeğin
- Abalı Öztürk, Y. ve Şahin, Ç. (2015). Matematiğe ilişkin akademik başarı - öz yeterlik ve tutum arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 31(1), 343-366.doi: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2621
- Aldan Karademir, Ç., Deveci, Ö. ve Çaylı, B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin öz-düzenlemeleri ve akademik öz yeterliklerinin incelenmesi. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(23), 14-29.
- Altun, F. ve Yazıcı, H. (2012). Üstün yetenekli öğrencilerin benlik kavramları ve akademik öz yeterlik inançları: karşılaştırmalı bir çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 319-334.
- Arslan, A. (2012). İlköğretim öğrencilerinin öz yeterlik inancı kaynaklarının öğrenme ve performansla ilgili öz yeterlik inancını yordama gücü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1907-1920.
- Bandura, A. (1986). The explanatory and predictive scope of self-efficacy theory. Journal of social and clinical psychology, 4(3), 359-373.
- Bandura, A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.). Encylopedia of Human Behaviour, 71-78.
- Bandura, A. (2008). Reconstrual of "freewill" from the agentic perspective of social cognitive theory. In J. Baer, J. C. Kaufmanand R. F. Baumeister (Eds.), Are we free? Psychology and freewill (pp. 86-127). New York, NY, US: Oxford University Press.
- Bandura, A., Barbaranelli, C., Caprara, G. V. and Pastorelli, C. (1996). Multifaceted impact of self‐ efficacy beliefs on academic functioning. Child Development, 67(3), 1206-1222.
- Bayrakçı, M. (2007). Sosyal öğrenme kuramı ve eğitimde uygulanması. SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 198-210.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
- Çağırgan Gülten, D. Ç. ve Soytürk, İ. (2013). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin geometri öz yeterliklerinin akademik başarı not ortalamaları ile ilişkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(6), 55-70.ü
- Eggen, P., Kauchak, D., Winitzky, N., Jensen, J., and Hadden, J. (1997). An exploratory study of conceptual change in an introductory educational psychology course. In annual meeting of the American Educational Research Association, Chicago, IL.
- Gürcan, A. (2005). Bilgisayar özyeterliği algısı ile bilişsel seçenekler stratejileri arasındaki ilişkiler. Avrasya Eğitim Araştırmaları Dergisi (EJER) ,19(1), 179–193.
- Işıksal, M. ve Aşkar, P. (2003). İlköğretim öğrencileri için matematik ve bilgisayar öz yeterlik algısı ölçekleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 25(25), 109-118.
- İsrael, E. (2007). Özdüzenleme Eğitimi, Fen Başarısı ve Özyeterlilik, Yayınlanmamış Doktora Tezi, DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
- Koç, C. ve Arslan, A . (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik öz yeterlik algıları ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (1), 745-778.
- Kontas, H. ve Ozcan, B. (2017). Adapting sources of middle school mathematics self-efficacy scale to turkish culture. International Journal of Evaluation and Research in Education (IJERE), 6(4), 288-294.
- MEB. (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul Ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 Ve 8. Sınıflar). Ankara: MEB.
- Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(2), 277-306.
- Pajares, F., and Miller, M. D. (1994). Role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematical problem solving: A path analysis. Journal of Educational Psychology, 86(2), 193-203.
- Pajares, F., and Valiante, G. (2001). Gender differences in writing motivation and achievement of middle school students: A function of gender orientation?. Contemporary Educational Psychology, 26(3), 366-381.
- Phan, H. P. (2012). Relations between informational sources, self-efficacy and academic achievement: A developmental approach. Educational Psychology, 32(1), 81-105.
- Sakız, G. (2013). Başarıda anahtar kelime: öz yeterlik. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1),
- Schunk, D. H. and Pajares, F. (2002). The development of academic self-efficacy. A. Wigfieldand J. S. Eccles (Eds.), In development of achievement(. 15-31). San Diego, CA: Academic Press.
- Seçer, İ. (2017). Spss ve Lisrel İle Pratik Veri Analizi Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Shell, D. F., Colvin, C., and Bruning, R. H. (1995). Self-efficacy, attribution, and outcome expectancy mechanisms in reading and writing achievement: Grade-level and achievement-level differences. Journal of Educational Psychology, 87(3), 386-398.
- Taşdemir, C. (2012). Lise son sınıf öğrencilerinin matematik öz yeterlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi (Bitlis ili örneği). Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(6), 39-50.
- Usher, E. L. and Pajares, F. (2009). Sources of self-efficacy in mathematics: A validation study. Contemporary Educational Psychology, 34(1), 89-101.
- Zimmerman, B. J. (2000). Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemporary Educational Psychology, 25, 82-91.
- Zimmerman, B. J., and Bandura, A. (1994). Impact of self-regulatory influences on writing course attainment. American Educational Research Journal, 31(4), 845-862.
