Author :
Abstract
Osmanlı Devleti’nde, mahkemede alınan kararlar olan zabtlar ve merkezden gelen suretler şer’iyye sicillerinde kayıt altına alınmıştır. Siciller içerdiği bilgiler açısından bölgesel tarih çalışmalarında önemli kaynaklardır. Bu çalışmada Rodoscuk/Tekirdağ’a ait hicri 1074-1076 miladi 1664-1666 yıllarını muhteva eden 1599 numaralı Rodoscuk Şer’iyye Sicili’nin transkripsiyonu yapılıp, elde edilen belgeler ışığında veriler analiz edilmiştir. Kayıt altına alınan belgelerin %80’ini zabtlar %20’sini de suretler oluşturmaktadır. Zabtların içinde büyük çoğunluğu mesken satışları, bağ ve bağçe satışları, miras taksimleri ve terekelerden oluşmaktadır. Sicilde köle azatları ve vakıflara yapılan hibe hüccetleri de azımsanmayacak seviyededir. Zımmîlerin de yaşadığı Rodoscuk’ta müslümanlar ve zımmîler arasında kayıda geçmiş herhangi bir dava yoktur. Zımmîlerin kendi mahalleleri olmasına rağmen, bu dönemde zımmîlerin ve müslümanların aynı mahallelerde yaşadıkları ve ticaretle uğraştıkları kayıt altına alınmıştır. Defterde ki kayıtlar yıllara göre ayrı ayrı tasnif edilmiştir. Yıllara göre ayrılan belgeler zabt ve suretler olarak listelenmiştir. 1075 yılı kayıtlarında Ramazan ayı en az işlem yapılan aydır. Bu ayda en dikkat çekici zabt kaydı Yahudi kadının kölesinin azat hüccetidir. Sicilde çok rastlanmayan dava örnekleri ise tarihleri ve sayfa numaraları verilerek okuyucuya sunulmuştur. Rodoscuk Şer’iyye sicilinin tanıtımı sayesinde bölgenin o dönemi hakkında sosyal, kültürel ve iktisadi açıdan bilgileri verilmiş, bu bilgiler ışığında Rodoscuk Kazası hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Yapılan değerlendirmelerin gelecekte yapılacak çalışmalarla daha değerli hale gelip daha geniş analizler yapılmasını mümkün kılacağı kaçınılmazdır.
Keywords
Abstract
In the Ottoman Empire, the decisions taken in court and the copies taken from the center were recorded in sharia the registers. The registers are important sources of regional history studies in terms of the information they contain. In this study, Rodoscuk / Tekirdağ's 1540 numbered Sharia Registry which contain information about years of 1664-1666 was transcribed and the data were analyzed in the light of the documents obtained. It is seen that 80% of the recorded documents are official reports and also 20% are composed of copies. The vast majority of the offical reports consist of residential sales, vineyard and orchards sales, heritage divisions and terekes. It is obviously seen that the let out of slaves and the hüccet grants for the foundations are also not to be underestimated in the registry. In Rodoscuk where there are Dhimmis, there are no cases recorded between the Muslims and the non-Muslims. Despite the fact that the Dhimmis had their own neighborhoods, it was noted that during this period, the Dhimmis and the Muslims lived in the same neighborhoods and engaged in trade. The records in the book are classified separately according to the years. The documents arranged according to years are listed as official record (zabt) and copies (suret). In the year 1075, the holly Ramadan is the lowest operand month. In this holly month, the most remarkable official report (zabt) record is the hüccet of the slave of the Jewish woman. The case examples which are not found in the registry are presented to the reader by giving their dates and page numbers. The information of social, cultural and economic lives of the region can be obtained thanks to the introduction of Sharia Registry and because of this information, evaluations were made about the Rodoscuk district. It is inevitable that the evaluations will be made more valuable by future studies and further analysis will be possible.
Keywords
- Aydın, M.A. (2018). Osmanlı Aile Hukuku. İstanbul: Klasik Yayınları.
- Aktan, H. (2005). Miras. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 30, s.143-145) İçinde. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Atar, F. (2003). Mahkeme. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 27, s.338-341) İçinde. İstanbul: Türkiye
- Ateş, H. (2011). Tekirdağ. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 40, s.359-362) İçinde. İstanbul: Türkiye
- Aydın, M.A. (2003). Mahkeme. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 27, s.341-344) İçinde. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Ateş, H. (2013). Kuzey Marmara’da Bir Liman Kentinde Ticaret: XVI. Yüzyılda Tekirdağ-Rodosçuk Limanı. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C/S.3(6):21-38.
- Cengiz, E. (2008). 1751 no’lu Rodoscuk(Tekirdağ) Şer’iyye Sicili Transkripsiyon ve Tahlili, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanından Elde Edildi. (Tez no: 241076)
- Ekin, Ü. (2009). Osmanlı Toplumunda Sıkça Başvurulan Bir Boşanma Yöntemi: Muhâla’a. Baytekin (haz.), Uluslararası-Disiplinlerarası Kadın Çalışmaları Kongresi C.3(s.119-129). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Basımevi.
- Ekin, Ü. (2009). Rodosçuk Örneğinde XVII. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Mehr. Keskin(haz.), Hidayet Yavuz Nuhoğlu Armağanı(s.197-207). İstanbul: Pamuk Yayıncılık.
- Ekin, Ü. (2010). 17. Yüzyılın Sonlarında Rodosçuk Kazasında Kölelerin Toplumsal Statüsü. Tarih Araştırmaları Dergisi, C/S.29(47): 47:23-37.
- Ekin, Ü. (2013). 17. Yüzyılın Sonlarında Rodosçuklu Ailelerin Sahip Oldukları Çocuk Sayıları. İskefiyeli, Çelik ve Yazıcı (ed.), Türk Tarihinde Balkanlar C.1(s.567-580). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Balkan Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Yayınları.
- Ekin, Ü. (2015). 17. Yüzyılın Son Çeyreğinde Rodosçuk Örneğinde Bir Osmanlı Mahkemesinin İş Yükü. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, C/S.55(1): 283-303.
- Ekin, Ü. (2015). 17. Yüzyılın Son Çeyreğinde Rodosçuk’ta Tüketilen Gıda Maddeleri ve Fiyatları. Yıldız (ed.), Rodosto’dan Süleymanpaşa’ya Tekirdağ(s.79-96). İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Ekin, Ü. (2017). Rodosçuk Halkının Beslenme Kültürü Üzerine Bazı Gözlemler (1638-1730). Akademik İncelemeler Dergisi, C/S.12(1) : 37-58.
- İbicioğlu, Ş. (2016). 1572 no’lu Tekirdağ(Rodosçuk) Şer’iyye Sicili Transkripsiyonu ve Tahlili, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanından Elde Edildi. (Tez no: 451525)
- İslami, A. (2010). 1579 Numaralı Rodosçuk(Tekfurdağı) Şer’iyye Sicilinin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanından Elde Edildi. (Tez no: 273147)
- Kaya, S. (2014). Osmanlı Hukukunda İcâreteyn. İstanbul: Klasik Yayınları.
- Kopcan, V. (2012). Uyvar. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 42, s.253-254) İçinde. İstanbul: Türkiye
- Oğuz, M., A. Akgündüz (1998). Hüccet. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 18, s.446-450) İçinde. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Ortaylı, İ. (2001). Kadı. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 24, s.67-73) İçinde. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
- Ortaylı, İ. (2011). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahallî İdareleri (1840-1880). Ankara: Türk Tarihi Kurumu
- Ortaylı, İ. (2016). Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti’nde Kadı. İstanbul: Kronik Yayıncılık.
- Sakin, O. (2017). Osmanlı Arşiv Belgeleri Okuma Kılavuzu. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
- Sert, Ö. (2017). Rodosçuk Osmanlılar Döneminde Esamesi Geçen İnsanların Kenti 1546-1553. Ercin(Çev.). Tekirdağ: Süleymanpaşa Belediyesi Yayınları.
- Uğur, Y. (2010). Şer’iyye Sicilleri. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (C. 39, s.8-11) İçinde. İstanbul: Türkiye
