KASTAMONU ŞEHRİNDE ARAZİDEN YARARLANMADAKİ ZAMANSAL DEĞİŞİMİN COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA YÖNTEMLERİ İLE İNCELENMESİ
Author :
Abstract
Bu çalışmada Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama teknikleri kullanılarak Kastamonu şehrinde araziden yararlanmada meydana gelen değişimler incelenmiştir. Şehrin gelişme sürecinde araziden yararlanmada meydana gelen değişimlerin ortaya konabilmesi ve olası sorunlara çözüm önerileri sunulması araştırmanın temel amacını oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında Kastamonu’ya ait 1985 ve 2018 yılı uydu görüntüleri şehirsel gelişimin tespiti için karşılaştırılmıştır. Uydu görüntülerinin kontrollü sınıflama yöntemiyle incelenmesi sonucunda ortaya çıkan veriler doğruluk analizinden geçirilmiştir. Sonuç verileri CBS ortamında tematik haritalara çevrilerek yorumlanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre; Kastamonu şehri araştırmanın kapsamında olan 33 yıllık süre boyunca alansal olarak genişlemiş, şehir yapısı olarak belirlenen arazi sınıfının alanı 531 hektardan 1235 hektara ulaşmıştır. Bu genişleme daha çok kuzey yönlü olarak gerçekleşmiştir. Orman sahaları önemli miktarda genişleme yaşayan bir diğer arazi sınıfıdır. Araştırma sahasında alan bakımından en fazla gerileyen arazi sınıfı ise sulanamayan tarım alanlarıdır. Tarım alanlarının önemli bir kısmının şehrin genişleme yönünde olması, zaman içerisinde bu sahalardan amacı dışında yararlanılmasına sebep olmuştur. Şehrin genişlemeye devam etmesi durumunda, özellikle tarım ve orman sahalarında gerileme yaşanması muhtemeldir. Bu durumun engellenebilmesi için imar planlarında gerekli düzenlemelerin yapılması gerekmektedir. Ayrıca Kastamonu’daki kentsel dönüşüm projelerine hız kazandırılması araziden yanlış yararlanmayı engelleyebilmek adına en öncelikli çözüm önerisi olarak düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
In this study, the changes that occurred in the land use of Kastamonu city have been investigated by using geographic information systems and remote sensing techniques. The main aim of this study is to reveal the negative effects of land use occurring during the development of the city and present solutions for them. For this, satellite images of Kastamonu belonging to 1985 and 2018 have been examined by remote sensing techniques. The data obtained as a result of the method of controlled classification have been interpreted by translating it into thematic maps in CBS GIS environment. According to the findings obtained in the research; the city of Kastamonu has been expanded in scope over a period of 30 years and has reached 1235 hectares from 531 hectares. The expansion has been generally towards the north of the city. Forest areas are another class of land that undergoes significant expansion. The most declined land class in the research area is the non-irrigated agricultural areas. The fact that a significant portion of the agricultural areas are in the direction of the expansion of the city has caused these areas to be used out of purpose in time. If the city continues to expand, it is likely that there will be a decline especially in agriculture and forest areas. In order to prevent this situation, necessary arrangements should be made in the zoning plans. In addition, accelerating urban transformation projects in Kastamonu is considered to be the top priority solution in order to prevent misuse of the land.
Keywords
- Açıksöz, S., Topay, M. ve Yılmaz, B. (2009). Arazinin Yanlış Kullanımından Kaynaklanan Sorunlar: Bartın Kenti Örneği. Turkish Journal of Forestry, 9, 155-167.
- Akbaş, V. (2015). Tarımsal Klimatoloji Açısından Bir Değerlendirme: Kastamonu Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karabük.
- Akpınar, H. ve Şevik, H. (2017). Kastamonu Yöresinde 2006-2015 Yılları Arasında Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Uluslararası Taşköprü Pompeipolis Bilim Kültür Sanat Araştırmaları Sempozyumu Tam Metin Kitabı, Kastamonu.
- Aktaş, C. (2015). Salıpazarı (Samsun) İlçesinde Arazi Kullanımının Zamansal Değişimi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
- Avcı, C. (2012). 19. Yüzyıl Sonlarında Kastamonu Vilayeti. İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 17-26.
- Axinn, G. & Ghimire, J. (2011). Social Organization, Population, and Land Use. American Journal Of Sociology, 117, 209-258.
- Aydın, F., Çepni, O. & İlhan, B. (2017). Determination of Flood Plains through GIS (Geographical Information Systems): The Sample of Silivri District. Journal of International Environmental Application & Science, 12(1), 90-102.
- Aydın, O. (2009). Ankara Şehrinin Fiziksel Gelişiminin Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) Teknikleri ile Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- Ayhan E., Karsli F. ve Tunç Görmüş E. (2003). Uzaktan Algılanmış Görüntülerde Sınıflandırma ve Analiz, Harita Dergisi, 70, 32-46.
- Bahadır, M. (2007). Yalova İli Arazi Kullanımının Uzaktan Algılama Teknikleri İle Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
- Başol, K., Durman, M. ve Çelik, M. (2005). Kalkınma Sürecinin Lokomotifi; Doğal Kaynaklar. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 61-71.
- Baydil, E. (1990). Kastamonu Şehir Coğrafyası. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Baydil, E. ve İbret, B.Ü. (1999). Kastamonu Şehrinin Tarihi Gelişimi ve 1924/1925 Şehir Planı Üzerine Bir Değerlendirme, Kastamonu Eğitim Dergisi, 7(1), 3-18.
- Bayer Altın, T. (2014). Melendiz ve Keçiboyduran Dağları'nda Yanlış Arazi Kullanımının Vejetasyon Dağılışı Üzerindeki Etkileri. Türk Coğrafya Dergisi, 51, 13-32.
- Çanakcı, Z. (2013). Üniversitelerin Şehirsel Gelişim Üzerindeki Etkileri: Kastamonu Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Düzgün, Ş. (2010). Uzaktan Algılamaya Giriş. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi Ulusal Açık Ders Malzemeleri Konsorsiyumu.
- Eyüpgiller, K.K. (1995). Kastamonu Kent Tarihi: Fiziksel Gelişimi, Anıtsal Yapıları ve Konutları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
- Göney, S. (1984). Şehir Coğrafyası I. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No:2274 Coğrafya Ferit Yayın No:91, İstanbul: Acar Matbaacılık.
- Kaçmaz, M. (2010). Sapanca Gölü Havzası’nda Arazi Kullanımı ve Mekânsal Değişim. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
- Kastamonu Belediyesi, (1985). T.C. Kastamonu Belediyesi Kuzeykent İmar Planı Açıklama Raporu.
- Kastamonu Ticaret İl Müdürlüğü, (2018). Ticaret İl Müdürlüğü 2018 Yılı Ekonomik Görünüm Raporu.
- Kavzoğlu, T. ve Çölkesen, İ. (2011). Uzaktan Algılama Teknolojileri ve Uygulama Alanları. Okan Üniversitesi Türkiye’de Sürdürülebilir Arazi Yönetimi Çalıştayı, 431-444. İstanbul: Okan Üniversitesi Yayınları.
- Keleş, R. (2010). Kentleşme Politikası. Ankara: İmge Kitapevi 11. Baskı.
- Koç, A. ve Yener, H. (2001). Uzaktan Algılama Verileriyle İstanbul Çevresi Ormanlarının Alansal ve Yapısal Değişikliklerinin Saptanması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 51, 17-36.
- Kurter, A. (1982). Kastamonu ve Çevresinin Doğal Görünümü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları No.2930, İstanbul.
- Sarı, H. ve Özşahin, E. (2016). Corine Sistemine Göre Tekirdağ İlinin AKAÖ (Arazi Kullanımı/Arazi Örtüsü) Özelliklerinin Analizi. Alınteri Zirai Bilimler Dergisi 30(1), 8-12.
- Sertel, E., Yay Algan, I., Alp, G., Musaoğlu, N. ve Kaya, Ş. (2017). Yüksek Çözünürlüklü Uydu Verileri Kullanılarak 1:25.000 Ölçekli Ulusal Arazi Örtüsü/Kullanımı Sınıflandırma Sisteminin Geliştirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17, 232-241.
- Taşlıgil, N. (2014). Kastamonu İlinin Nüfus Gelişimi ve Türkiye Nüfus Hareketleri İçerisinde Yeri. Türk Coğrafya Dergisi, 28, 215-224.
- Tolunay, D. (2014). Toprak kirlenmesi ve yanlış arazi kullanımının yarattığı sorunlar ile çözüm önerileri. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 42, 1-2.
- Tunay, M. ve Ateşoğlu, A. (2009). Bartın İli Taşkın Sahalarındaki Değişimin Uzaktan Algılama Verileriyle İncelenmesi. Turkish Journal of Forestry, 5 (2), 60-72.
- Turoğlu, H. (2008). Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Temel Esasları. İstanbul: Çantay Yayınları.
- Ünaldı, Ü., Aksoy, B., Coşkun, M. ve Özcan, E. (2007). Yanlış Arazi Kullanımının Kentleşme ve Çevre Üzerine Etkisi (Bursa Ovası Örneği). Icanas (Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi 2007), Ankara.
- Yener, H., Koç, A. ve Çoban, H. (2006). Uzaktan Algılama Verilerinde Sınıflandırma Doğruluğunun Belirlenmesi Yöntemleri. Journal of The Faculty of Forestry Istanbul University, 56 (2), 71-88.
