Author :
Abstract
Bir ulusun, devletin, topluluğun yaşadığı sosyal, siyasal, kültürel, ekonomik olgu ve olaylar o ulusun bünyesindeki yazar ve şairlerde derin izler bırakmaktadır. Bu kişiler de hislerini sözlü kültür ürünleri vasıtasıyla yani; şiir, türkü, ağıt, roman, halk hikâyesi, efsane, masal, fıkra, destan ve benzeri türlerle dışa vurmaktadırlar. Türler sayesinde olgular ve hisler nesilden nesile aktarılmaktadır. Genellikle derin hislere sebep olan olayların başında savaşlar gelmektedir. Savaşlar genellikle roman türü aracılığıyla insanlığa aktarılmıştır. Türk topluluklarının tarihi de savaş, zulüm ve baskılarla geçmiştir. Rus egemenliği Türk cumhuriyetlerindeki halkları olumsuz etkilemiştir. Rus ilhakı, Azerbaycanlı şair Ahmet Cevat’a “Çırpınırdı Karadeniz” şiirini, I. Dünya savaşı, Mehmet Akif Ersoy’a “Çanakkale Şehitlerine” şiirini yazdırtmıştır. Rus istilası, Kırım halkının sesi olan Cengiz Dağcı’nın da bu esareti anlatan çok sayıda roman yazmasını sağlamıştır. Dağcı, yaşadığı zamanların bir bölümünü Alman ve Rus çatışması arasında geçirmiştir. Bu yüzden savaşın derin izlerini romanlarına en iyi bir şekilde yansıtmıştır. Dağcı, hakkında çok sayıda kitap, tez, makale, bildiri hazırlanmıştır. Yazarın hayatı, eserleri, memleketi, edebi kişiliği, romanları, romanlarındaki konular bilimsel açıdan ele alınmıştır. Buna karşılık, Dağcı’nın Onlar da İnsandı adlı romanına edebiyat sosyolojisi açısından incelenmediği görülür. Bu problemden dolayı Dağcı’nın Onlar da İnsandı adlı romanındaki “yurt sevgisi ve esaret” konuları edebiyat sosyoloji bakış açısıyla araştırılmaya ve incelenmeye uygun görülmüştür.
Keywords
Abstract
Social, political, cultural, economic events and phenomena of a state, nation or community leave deep scars on the writers and poets of that nation. These individuals express their feelings through verbal cultural means, such as poems, requiems, novels, folk stories, myths, tales, jokes, epopees and other similar sorts of literature. Through literary genres, facts and feelings are transmitted from generation to generation. Wars are generally the primary events leading to the emergence of deep emotions. Wars are usually transmitted to humanity through the novel genre. The history of Turkish communities has passed by wars, sufferings, and oppression. Russian sovereignty had negative effect on the people in the Turkic Republics. Russian invasion caused Azerbaijani poet to write the “Çırpınırdı Karadeniz” (The Black Sea used to Swell) poem, and the World War I caused Mehmet Akif Ersoy to write the “Çanakkale Şehitlerine” (To the Martyrs of Gallipoli) poem. The Russian invasion has led Cengiz Dağcı, who is the voice of the Crimean People, to write several novels on this slavery. Dağcı, spent some of his time between the German and Russian conflict. Therefore, he reflected the deep traces of war in his novels in the best way.A great number of books, theses, articles, and presentations have been prepared about Dağcı. The author's life, work, hometown, literary personality, novels, and themes in his novels have been addressed from a scientific point of view. However, when the studies about Dağcı were examined, it was noted that Dağcı’s novel They were Human, too (Onlar da insandı) was not evaluated with a sociological approach. To address this problem, the aim of this study was to investigate "patriotism and slavery” themes in Dağcı's novel They were Human, too with a sociological approach.
Keywords
- Akça, N.C. (2013). Edebiyat Sosyolojisi Açısından 12 Eylül Şiiri. Ankara: Kurgan Edebiyat.
- Alver, K. (2012). Edebiyat Sosyolojisi. Ankara: Hece Yayınları.
- Alver, K. (2012). Edebiyat Sosyolojisi İncelemeleri. Ankara: Hece Yayınları.
- Aydın, E. (2009). Edebiyat Sosyoloji İlişkisinde Sosyolojik Kaynak ve Ölçütler. Turkish Studies.
- Cuma, A. (2009). Edebiyat Sosyolojisi ve Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi Sanat ve Bilimin Sınır Ötesi Etkileşimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi.
- Çiftçi, H. (1999). Cengiz Dağcı’nın Romanlarında Esaret ve Hürriyet. Harran Üniversitesi, (Yüksek Lisans Tezi).
- Dağcı, C. (2007). Onlar da İnsandı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Escarpit, R. (1968). Edebiyat Sosyolojisi. Çev. Ali Türkay Yazıcı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
- Kefeli, E. ve Sarıahmetoğlu. N. (2011). Bellek-İnsan-Eser: Cengiz Dağcı. İstanbul: Ötüken Yayınları.
- Kocakaplan, İ. (2012). Kırım’ın Ebedi Sesi Cengiz Dağcı. İstanbul: Türk Edebiyat Vakfı.
- Moran, B. (1994). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: Cem Yayınları.
- Özcan, R. (2017). Cengiz Dağcı’nın Hikâyeleri Üzerine Bir Değerlendirme. İstanbul.
- Sarıkoca, E. (2016). Tarihi Güncellemek Edebiyat Sosyolojisi Açısından Roman. Kayser: Fenomen Yayıncılık.
- Stael, M. (1967). Edebiyata Dair. Çev: Safiye ve Vahdi Hatay, Milli Eğitim Bakanlığı Yayımlar ve Basılı Eğitim Malzemeleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
- Şahin, İ. ve Çonoğlu. S. (2017). Vatan Dilinde Cengiz Dağcı Kitabı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- Şahin, İ. (1996). Cengiz Dağcı’nın Hayatı ve Eserleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
