OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLER VE ÖĞRETMEN ADAYLARININ “ÇOCUK” KAVRAMINA İLİŞKİN ALGILARININ METAFORLAR ARACILIĞIYLA ANALİZİ
Author :
Abstract
Okul öncesi eğitim, çocuğun ilerideki hayatını etkileyecek önemli bir süreçtir. Yapılan bilimsel araştırmalar ve çağdaş eğitim alanındaki uygulamalar; nitelikli, sağlıklı ve istenilen davranışlara sahip nesilleri yetiştirmek için eğitime çok küçük yaşlarda başlanılmasının gerekli olduğunu ortaya koymuştur. Çocuk eğitiminin öneminin artmasıyla birlikte evde de nitelikli bir eğitim verilmesi gerektiği bilincine varılmıştır. Okul öncesi öğretmenleri ise bu sürecin en önemli ögesidir. Öğretme-öğrenme sürecinin etkili olabilmesi için öğretmen-öğrenci arasında çok özel bir ilişkinin kurulması gerekir. Öğretmen adayı üniversitelerin bünyesinde bulunan öğretmenlik lisans programına devam eden, alanında öğretmenlik uygulaması yapan, eğitim ve öğretimini tamamladığında alanına yönelik öğretmenlik mesleğini yerine getirebilecek niteliklere sahip olan yükseköğretim kurumu öğrencisidir. Metafor, bir kavramın, durumun ya da nesnenin doğrudan kendisiyle değil, bir başka kavram ya da nesne kullanılarak dolaylı yoldan anlatılmasıdır. Araştırmanın problem tümcesi “Okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının “çocuk” kavramına yönelik sahip oldukları algılar nelerdir?” olarak belirlenmiştir. Nitel bir yapıda olan bu çalışmada olgu bilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ise içerik analizi tekniğine yer verilmiştir. Araştırmanın katılımcıları 2019- 2020 eğitim- öğretim yılında Malatya’da çalışan okul öncesi 60 öğretmen ve İnönü Üniversitesi’nde eğitim gören 60 öğretmen adayından (15+15+15+15) oluşmaktadır. Toplamda 120 kişi ile çalışılmıştır. Bu araştırmanın sonucunda okul öncesi öğretmen ve öğretmen adaylarının “çocuk” kavramına yönelik belirlediği metaforlar 9 ulamda toplanmıştır. Öğretmenler “çocuk” kavramına en fazla “nesne” (f26) metaforunu kullanırken öğretmen adayları “canlı” (f18) metaforunu kullanmıştır.
Keywords
Abstract
Preschool education is an important process that will affect the future life of the child. Scientific researches and applications in the field of contemporary education; has revealed that it is necessary to start education at a very young age in order to raise the generations with qualified, healthy and desired behaviors. Along with the increasing importance of child education, it was realized that a qualified education should be given at home. Preschool teachers are the most important element of this process. In order for the teaching-learning process to be effective, a very special relationship must be established between the teacher and the student. Preservice teacher is a student of higher education institution that continues the teaching undergraduate program within the universities, performs teaching practice in its field, and has the qualifications to fulfill the teaching profession in its field when it completes its education and training. Metaphor is the indirect expression of a concept, situation or object, not directly with itself, using another concept or object. The problem sentence of the research was determined as "What are the perceptions of pre-school teachers and preservice teachers towards the concept of" child "? The phenomenon science (phenomenology) pattern was used in this qualitative study. In the evaluation of the data, content analysis technique is included. The participants of the research consist of 60 preschool teachers working in Malatya in the 2019-2020 academic year and 60 preservice teachers (15 + 15 + 15 + 15) studying at İnönü University. A total of 120 people were employed. As a result of this research, the metaphors determined by preschool teachers and prospective teachers for the concept of “child” were collected in 9 terms. While teachers used the most "object" (f26) metaphor to the concept of "child", preservice teachers used the metaphor of "live" (f18).
Keywords
- Akgün E. (2016). Okul öncesi öğretmen adaylarının “çocuk” ve “okul öncesi öğretmeni” kavramına ilişkin metaforik algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(4), 1652-1672.
- Alabay, E, Demirbaş, S. (2017). Okul öncesi dönem çocukların müdür algılarının belirlenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (41), 78-97
- Anderson, L. M. & Holt-Reynolts, D. (1995). Prospective Teachers’ Beliefs and Teacher Education Pedagogy: Research Based on a Teacher Educator’s Practical Theory. http://scholar.google.com.tr/scholar?q=Anderson%2C+L.+M.+%26+HoltReynolds%2C+D.+%281 995%29.+Prospective+Teachers%E2%80%99+Beliefs+and+Teacher+Education+Pedagogy%3A+R esearch&btnG=&hl=tr&as_sdt=0%2C5&as_vis=1 sitesinden 01.01.2020 tarihinde erişildi.
- Anılan, B. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının kimya kavramına ilişkinin metaforik algıları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(2), 7-27.
- Arık, S ve Özdemir, E. B. (2015). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuvarına yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2), 673-688.
- Arık, S ve Yılmaz, M. (2017). Fen bilimleri öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları ve çevre kirliliğine yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1147-1164
- Ayyıldız, T. (2016). Üniversite öğrencilerinin dans kavramına yönelik metaforik algılarının analizi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 13-25.
- Başturan, C. (2018). Devlet ve Özel Okul öncesi Eğitim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Mesleki Sorun Tanımlarının incelenmesi, İstanbul Okan Üniversitesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Budak, Y. ve Kula, S. S. (2017). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Algıları. Journal of Kirsehir Education Faculty, 18(2), 311-329.
- Çelikkaya, T ve Seyhan, O. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının evrensel değerlere ilişkin metafor algıları, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(3), 65-87.
- Çocuk, H. E.; Yokuş, G. ve Tanrıseven, I. (2015) Pedagojik formasyon öğrencilerinin öğretmenliğe ilişkin öz- yeterlik ve metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt 12, Sayı 32, s. 373-387
- Darling-Hammond, L. (2003). Keeping good teachers: Why it matters, what leaders can do. Educational Leadership, 60 (8), 6-13.
- Duran, A. Dağlıoğlu, H.E.(2017). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Üstün Yetenekli Çocuklara İlişkin Metaforik Algıları, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), ss.855-881
- Ekici, G. (2016). Biyoloji Öğretmeni Adaylarının Mikroskop Kavramına İlişkin Algılarının Belirlenmesi: Bir Metafor Analizi Çalışması. Journal of KirsehirEducationFaculty, 17(1).615-636.
- Eraslan, L. (2011). Sosyolojik metaforlar. Akademik Bakış Dergisi, 27, 1-22.
- Giren, S, Durak, E. (2015). "Okul öncesi öğretmenlerinin oyuncak kavramına ilişkin metaforik algıları". Bartın University Journal of Faculty of Education. 4, 561-575
- Harman, G ve Çökelez, A. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının kimya, fizik ve biyoloji kavramlarına yönelik metaforik algıları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi,46, 75-95.
- Kahyaoğlu, M ve Kırıktaş, H. (2016). Ortaöğretim ve üniversite öğrencilerinin “doğa” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 58-76.
- Kart, M. (2016). Pedagojik Formasyon Öğrencileri ile Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmen Kavramına İlişkin Metaforik Algıları. Pamukkale Ünv Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
- Kasapoğlu, H. (2016). Öğretmen adaylarının Türk Eğitim Sistemine ilişkin algılarının metaforlar yoluyla analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 22(1), 59-80.
- Kıroğlu, K. ve Elma, C. (2017). Eğitim Bilimine Giriş. 94, 6, ISBN 978-605-5885.
- Deant-Read, C. H., & Szokolszky, A. (1993). Where do metaphors come from? Metaphor and Symbolic Activity, 8(3), 227-242.
- Dereli, E. (2016). Öğretmen Çocuk İlişkisinin Çocukların Sosyal Yetkinlik Davranışları, Sosyal Problem Çözme Becerilerini Yordaması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 70-87.
- GEÇİT, Y. ve Gencer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
- Kök, M. Balcı, A. ve Bilgiz, Ş. (2017). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Ve Öğretmen Adaylarının Kaynaştırma Öğrencisine Yönelik Metaforları. Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 9/ 36.
- Kuran, K. (2002). Öğretmenlik mesleği. A. Türkoğlu(Ed.),Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Mikro Yayıncılık.
- Kuyucu, Y. Şahin, M. Kapıcıoğlu, O. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin “çocuk” kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, II, 2, 43- 53.
- MEB, (1998). Öğretmen adaylarının milli eğitim bakanlığına bağlı eğitim öğretim kurumlarında yapacakları öğretmenlik uygulamasına ilişkin yönerge. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/25486 adresinden 12 Aralık 2020 tarihinde edinilmiştir.
- Meral, E., Küçük, B ve Gedik, F. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının çevre kavramına ilişkin metaforik algıları. Kastamonu EducationJournal, 24(1), 65-78.
- Morrison, A. P. (2001). The interpretation of intrusions in psychosis: An integrative cognitive approach to hallucinations and delusions. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 29(3), 257–276.
- Nalçacı, A. ve Bektaş, F. (2012). Öğretmen Adaylarının Okul Kavramına İlişkin Algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD). 13 (1), 239-258.
- Nash, M. (1997). How a child's brain develops. Time (3), 55.
- Naylor, D. T., Diem, R. (2001). Elementary And Mıddle School Social Studies. London: Mc Graw Hıll
- Parın, K. (2017). Metaforlar: hayat, anlam ve dil. Söylem Filoloji Dergisi, 2(1), 149-151.
- Patton, M. Q. (1990). Qualitative Evaluation and Research Methods. CA: Sage Publications.
- Poyraz, H., & Dere, H. (2003). Okul öncesi eğitimin ilke ve yöntemleri. Ankara: Ani Yayincilik.
- Rundgren, C. J., Hirsch, R,. & Tibell, L. A. E., (2009). Death of Metaphors in Life Science? - A study of upper secondary and tertiary students‟ use of metaphors in their meaning-making of scientific content, Asia Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 10(1).
- Seçkin, Nezahat ve G. Koç. (1997) “Okul öncesi Eğitimde Okul Aile İşbirliği”, Yaşadıkça Eğitim. Sayı: 51, s.5-10
- Schmitt, R. (2005). Systematic metaphor analysis as a method of qualitative research. The Qualitative Report, 10 (2), 358-394.
- Schunk, D. H., & Pajares, F. (2002). The development of academic self-efficacy. In A. Wigfield & J. Eccles (Eds.), Development of achievement motivation (pp. 16-31). San Diego: Academic Press.
- Soysal, D. ve Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin “fen ve teknoloji dersi” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 287-306.
- Sözbir, S.A. ve Çakmak, Ö., (2016). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Müzik Etkinlikleri Hakkındaki Görüşleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 6, 367-378.
- Tatlı, S. ve Alakoç Pirpir, D. (2015). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Çocukların Öğretmenleriyle Olan İlişkilerinin Sosyal Beceri Düzeylerine Etkisinin İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 31 (II), 429-441.
- Tatlı, S, Güngör Aytar, F. (2017). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Değerlere İlişkin Algıları Ve Bunları İfade Etme Biçimlerinin İncelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21 (2), 331-354.
- Temel, Z. F. Kanat, K. Çoban, M. N. & Görgün, E. (2016). İlkokul öğretmenleri 1. sınıf öğrencileri ve ailelerinin okul öncesi eğitimi ve öğretmenini algılamalarının metafor yolu ile incelenmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2609- 2624.
- Tepeli, K., Arı, R. (2011). Okul öncesi eğitim öğretmeni ve öğretmen adaylarının iletişim ve sosyal becerilerinin karşılaştırılmalı olarak incelenmesi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26.
- Uçuş, Ş. (2016). Sınıf Öğretmeni Adaylarının ve Okul Öncesi Öğretmeni Adaylarının Özel Eğitime İlişkin Metaforik Algılarının İncelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 360388.
- Ulcay, S. (1983). Okul öncesi çocuk gelişimi ve eğitimi kurumlarında yıllık plan. İstanbul: MEB Yayınları.
- Ulusoy, M. & Altun, D. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk edebiyatı ve resimli çocuk kitapları ile ilgili metaforları [Pre-service preschool teachers’ metaphors about children’s literature and children’s picture books]. Paper presented at International Conference on Quality in Higher Education (ICQH), Sakarya, Turkey.
- Usta, N. Ültay, N. (2015):"Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının “Kimya” Metaforlarının Karşılaştırılması Üzerine Bir Çalışma". KSBD, Hüseyin Hüsnü Tekışık Özel Sayısı, 1, 7, 163-177.
- Uysal, H, Altınkaynak, Ş, Taşkın, N, Akman, B, Dinçer, F. (2016). Okul Öncesi Öğretmeni Adaylarının Okul Öncesi Öğretmenliği Programına İlişkin Metaforik Algıları. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 5 (3) , 1-15.
- Ünsal, S, Korkmaz, F. (2016). Destekleme ve Yetiştirme Kurslarının İşlevlerine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13 (2).
- Weade, R., & Ernst, G. (1990). Pictures Of Life İn Classrooms, And The Search For Metaphors To Frame Them. Theory İnto Practice, 29(2),
- Yazıcı, E., Çelik, M. Yıldırım, F. N. Altıntaş, E. Güneş, A. (2018). Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Okul Kavramına İlişkin Metaforik Algıları, Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (35); 6486.
- Yeşilyurt, Z,C. (2011). Çocukları Anaokuluna Devam Eden Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitim Kurumlarından Beklentileri ve Kurumların Bu Beklentileri Karşılama Durumları, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
- Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
- Zhang, X. (2016). Examining english language teachers through metaphorical analysis. Theory and Practice in Language Studies, 6(8), 1659-1664.
