Author :
Abstract
Ege Bölgesinde, Denizli Babadağ ilçesi aktif bir heyelan sahasıdır. Babadağ, 1941 yılından beri kamu kuruluşlarınca “afet bölgesi” olarak bilinmektedir. Babadağ’ın Gündoğdu Mahallesi ise Bakanlar Kurulunun 06/02/2007 gün ve 11684 sayılı kararı ile “Afete Maruz Bölge” ilan edilmiştir. Bu nedenle Babadağ ilçesinin hem mevcut heyelan durumu hem de heyelan duyarlılığını ortaya koymak amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Heyelan duyarlılığını tespit edebilmek için 12 parametre esas alınmış ve bunlardan yola çıkılarak CBS tabanlı haritalar oluşturulmuştur. SCB Associates Ltd. tarafından geliştirilen AHP Template yazılımı ile parametrelerin ağırlık ve duyarlılık formülleri kullanılarak Babadağ ilçesinin heyelan duyarlılık analizi gerçekleştirilmiştir. Heyelan analizinin sonucunda çok düşük, düşük, orta, yüksek ve çok yüksek duyarlı heyelan alanları tespit edilmiştir. Tespit neticesinde; Babadağ ilçesinin toplam alanın %46,02’sı (56,47 km2) “orta duyarlılıkta” iken yerleşim birimleri “yüksek duyarlık” derecesine sahip olduğu ortaya konulmuştur. Bu nedenle Babadağ heyelanı doğrudan ilçe merkezi yerleşim alanında gerçekleştiği için sonraki heyelanlarda da yerleşim alanları tehlike altındadır. Heyelana uygun fiziki coğrafya özellikleri nedeniyle yerleşim alanlarında ve alt yapı çalışmalarında, heyelan tehlike ve riskine yönelik çalışmaların devam ettirilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır.
Keywords
Abstract
In the Aegean Region, Denizli Babadağ district is an active landslide site. Babadağ has been known as a "disaster zone" by public institutions since 1941. Babadağ's Gündoğdu District was declared a "Disaster Exposed Zone" by the decision of the Council of Ministers on 06/02/2007 and numbered 11684. For this reason, this study was carried out in order to reveal both the current landslide situation and landslide sensitivity of Babadağ district. In order to detect landslide sensitivity, 12 parameters were based and GIS-based maps were created based on them. With AHP Template software developed by SCB Associates Ltd, landslide sensitivity analysis of Babadağ district was carried out using weight and sensitivity formulas of parameters. As a result of landslide analysis, very low, low, medium, high and very high sensitive landslide areas were detected. As a result of the determination; Babadağ district, 46.02% of the total area (56.47 km2) "medium sensitivity" while the settlements were found to have a "high sensitivity" rating. For this reason, due to Babadağ landslide directly occur in county town settlement, in next landslide, settlement areas are in danger of landslide. Due to the physical geography characteristics suitable for landslides, it has been revealed that work on landslide hazards and risks should be continued in residential areas and infrastructure works.
Keywords
- Akinci, H., Dogan, S., Kilicoglu, C., and Temiz, M. S. (2011). Production of Landslide Susceptibility Map of Samsun (Turkey) City Center by Using Frequency Ratio Method. International Journal of The Physical Sciences, 6(5), 1015-1025.
- Althuwaynee, O. F., Pradhan, B. and Lee, S. (2012). Application of an evidential belief function model in landslide susceptibility mapping. Computers & Geosciences, 44, 20–135.
- Ayalew, L. and Yamagishi, H. (2005). The application of GIS-based logistic regression for landslide susceptibility mapping in the Kakuda-Yahiko Mountains, Central Japan. Geomorphology, 65, 15-31.
- Bijukchhen, S. M., Kayastha, P., and Dhital, M. R. (2013). A comparative evaluation of heuristic and bivariate statistical modelling for landslide susceptibility mappings in Ghurmi–Dhad Khola, east Nepal. Arabian Journal of Geosciences, 6(8), 2727–2743.
- Çellek, S., Bulut, F. and Ersoy, H. (2015). AHP Yöntemi’nin Heyelan Duyarlılık Haritalarının Üretilmesinde Kullanımı ve Uygulaması (Sinop ve Yakın Çevresi). Jeoloji Mühendisliği Dergisi, 39(2), 59-90.
- Dağdeviren, M. and Eren, T. (2001). Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Programlama Yöntemlerinin Kullanılması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 16(2), 41-52.
- Dölek, İ. and Avcı, V. (2016). Çok Kriterli Karar Analizi Yöntemi (Çkay) Kullanılarak Arguvan (Malatya) ilçesi ve Yakın Çevresinde Heyelana Duyarlı Alanların Belirlenmesi. The Journal of Academic Social Sciences 33, 106-129.
- Gokceoglu, C. (2016). Landslide Hazard Maps with Legislation, Powers and Scale Problematic. Ankara Ulusal Heyelan Sempozyumu Tebliğler içinde (s.1-3).
- Gökçe, O., Özden, Ş. and Demir, A. (2008). Türkiye’de Afetlerin Mekansal ve İstatistiksel Dağılımı Afet Bilgileri Envanteri. Ankara: Bayındırlık ve I skan Bakanlıg ı Afet I s leri Genel Mu du rlu g u .
- Gökçeoğlu, C. and Ercanoğlu, M. (2001). Heyelan Duyarlılık Haritalarının Hazırlanmasında Kullanılan Parametrelere İlişkin Belirsizlikler. Hacettepe Üniversitesi Yerbilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Bülteni, 23,189-206.
- Kayastha, P., Dhital, M. R., and De Smedt, F. (2013). Evaluation of the consistency of landslide susceptibility mapping: a case study from the Kankai watershed in East Nepal. Landslides 10, 785–799.
- Kumtepe, P., Nurlu, Y., Cengiz, T. and Sütçü, E. (2009, Kasım). Bolu Çevresinin Heyelan Duyarlılık Analizi. TMMOB Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, İzmir
- Kwiesielewicz, M. and van Uden, E. (2004). Inconsistent and Contradictory Judgements In Pairwise Comparison Method in the AHP. Computers & Operations Research, 31(5), 713–719.
- Mater, B. (2004). Toprak Coğrafyası. İstanbul: Çantay Kitabevi.
- Moradi, M., Bazyar, M. H. and Mohannadi, Z. (2012). GIS-Based Landslide Susceptibility Mapping by AHP Method, A Case Study, Dena City, Iran. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(7), 6715-6723.
- Nefeslioglu, H. A., Duman, T. Y. and Durmaz, S. (2008). Landslide susceptibility mapping for a part of tectonic Kelkit Valley (Eastern Black Sea region of Turkey). Geomorphology, 94(3-4),401-418.
- Özdemir, M. A. (1996). Elazığ, Kurt Dere Vadisinde Tarımsal Arazilere Zarar Veren Heyelanlar. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 195-208.
- Özşahin, E. (2013). CBS Kullanılarak Hatay ili Heyelan Duyarlılık Analizi. Anadolu Doğa Bilimleri Dergisi, 4(1), 47-59.
- Özşahin, E. (2014). Tekirdağ İlinde Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanarak Heyelan Duyarlılık Analizi. HUMANITAS - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 167-186.
- Öztürk, D. and Batuk, F. (2007). Çok Sayıda Kriter ile Karar Vermede Kriter Ağırlıkları. Yıldız Teknik Üniversitesi Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 25(1), 86-98.
- Pektezel, H. (2015). Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Analitik Hiyerarşi Yöntemi Kullanılarak Gelibolu Yarımadası’nda Heyelana Duyarlı Alanların Belirlenmesi. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(6), 789-814.
- Saaty, T. L. and Vargas, L. G. (2001). Models, Methods, Concepts and Applications of the Analytic Hierarchy Process. Boston, Kluwer Academic Publishers.
- Saaty, T.L. (1994). How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process. Interfaces, 24(6), 19–43.
- Soeters, R., and van Westen, C. J. (1996). Slope instability recognition, analysis, and zonation. In A. K. Turner, & R. L. Schuster (Eds.) Landslides, investigation and mitigation (pp. 129-177), National Academy Press, Washington D.C.
- Sunkar, M., and Avcı, V. (2016). Şepker Çayı Aşağı Havzası’nın (Adıyaman Batısı) Heyelan Duyarlılık Analizi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 13-43.
- Tombuş, F. E. (2005). Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Erozyon Risk Belirlenmesine Yeni Bir Yaklaşım, Çorum İli Örneği, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
- Varnes, D. J. (1984). Landslide Hazard Zonation: A Review of Principles and Practices, Varnes and the International Association of Engineering Geology, Commission on Landslides and Other Mass Movements on Slopes. Paris: UNESCO.
- Yalcin, A. (2008). GIS-based Landslide Susceptibility Mapping Using Analytic Hierarchy Process and bivariate statistics in Ardesen (Turkey): Comparisons of Results and Confirmations. CATENA, 72(1),1–12.
