Author :
Abstract
Tefsir ilmi, Kur’ân lafızlarını dilbilimsel açıdan tahlil ederek o lafızlarla kastedilen manayı güç yettiğince tespit etmeye çalışır. Müfessirler yapmış oldukları yorum veya tahlilleri Kur’ân’ın anlaşılmasında bir veri olarak takdim ederler. Çeviri yapan kimseler, lafzın delalet ettiği anlamı yakalamada bu verilerden faydalanır. Fakat çeviri faaliyeti tüm bu verilerin dikkatlice analiz edilmesini gerektiren daha hassas bir uğraştır. Sözcüklerin kelime anlamlarından yola çıkarak harfî çeviri yapmak yerine bu kelimelerin delalet ettiği anlamın yakalanması gerekir. Bazı meallerde Nebe 78/33. ayette geçen “kevâ‘ib” kelimesi, “Göğüsleri tomurcuklanmış kızlar”, “Göğüsleri çıkmış genç kızlar”, “Turunç göğüslü genç dilberler” gibi ifadelerle çevrilmiştir. Hâlbuki Kur’ân-ı Kerim bu türden konuları eşsiz bir üslupla aktarmıştır. Kur’ân çevirisi yapanlar, bu üslubu meallerine mümkün olduğu kadarıyla yansıtmaları gerekirdi fakat bunun yapılmadığı görülmektedir. Diğer bazı meallerde ise “Müthiş uyumlu harika eşler”, “dengi dengine gözalıcı eşler” şeklinde erkek ve kadın cinsini kapsayan genel kavramlarla çevrilmiştir. Ancak Arap dilinde “ka’ib/ku’ub/kevâ‘ib” kalıpları sadece kadın cinsini niteleyen sözcüklerdir. Dolayısıyla her iki çevirinin de hatalı olduğu söylenebilir. İlkinde kelimeye harfî anlam verilmesinden, ikincisinde kelimenin etimolojik anlamından kopuk çeviri yapılmasından kaynaklanan bir hata meydana gelmiştir. Bu çalışmada söz konusu çeviriler dilbilimsel, Kur’ân’ın bütünlüğü ve üslup özellikleri açısından incelenip analiz edildi. Bu yapılırken doğru ve isabetli olduğu düşünülen meal de zikredilerek bundan sonra yapılacak meal çalışmalarına katkı sağlanılması hedeflendi.
Keywords
Abstract
The science of tafsir tries to determine the meaning of the words as much as possible by analyzing the words of the Quran linguistically. The mufassırs present their comments or analyzes as data for understanding the Quran. People who translate use these data to capture the meaning of the words. However, translation is a more sensitive work that requires careful analysis of all this data. Instead of making literal translation based on meanings of the words, the true meaning behind these words must be captured. In some translations of Nebe 78/33, the word "kevâ‘ib" is translated with expressions such as "Girls with budded breasts", "Young girls with breasts". However, the Quran conveyed such subjects in a unique style. Those who translated the Quran should have reflected this style in their translations as much as possible, but it seems that this was not done. In some other translations, it is translated with general concepts that include male and female gender as "perfectly harmonious wonderful spouses", "equally attractive wives" “Citrus-breasted young dilbers”. However, in the Arabic language, "ka'ib / ku'ub / kevâ‘ib" patterns are only words that describe the female gender. It can be said that both translations are erroneous. In the first, a mistake was made due to using the literal meaning of the word. In the second example the mistake is made by disconnecting the word from its etymological meaning. In this study, the mentioned translations are being analyzed in terms of linguistic, integrity and stylistic features of the Quran. It is being aimed to contribute to the translation studies to be carried out from now on by mentioning the translations which are thought to be correct and accurate.
Keywords
- Aynî, Ebû Muhammed Bedruddîn. (1999). Şerhû Süneni Ebî Dâvûd, thk. Halid b. İbrâhim el-Mısrî. Riyâd Mektebetü'r-Rüşd.
- Cevherî, Ebû Nasr İsmâil. (1987). es-Sıhâh Tâcu’l-Luga ve Sıhâhu’l-‘Arabiyye, thk. Ahmed Abdulğafûr Attâr. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
- Cündioğlu, D. (2011). Kur’ân’ı Anlamanın Anlamı. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Çalışkan, İ. (2017). Tefsir Usûlü. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
- Demirci, M. (2003). Tefsir Tarihi. İstanbul: İFAV Yayınları.
- Dilçin, C. (1983). Yeni Tarama Sözlüğü, TDK Yayınları. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
- Durmuş, İ. Kinaye. (2002). Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 26 (s.34-36) içinde Ankara: DİB Yayınları.
- Ebû Dâvûd, Süleyman İbn el-Eş’as es-Sicistânî el-Ezdî. (2001). Sünenü Ebi Dâvud. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.
- Emmarî, A. M. H. (1999). Kadiyyetü’l-Lafz ve'l-Ma'nâ. Kahire: ys.
- Esed, M. (1999). Kur’ân Mesajı-Meal-Tefsir, Çev: Cahit koytak, Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yayınları,
- Ezherî, Muḥammed b. Aḥmed. Tehẕîbu’l-Luġa. (1964). thk. Muḥammed ʿAlî en-Neccâr. Kahire: ed- Dâru’l-Mıṣriyye li’t-Teʾlîf ve’t-Terceme.
- Firûzâbâdî, el-Kâmusu’l-muhîṭ. (2005). thk. Mektebetu Tahḳîḳi’t-Turas fî Müʾesseseti’r-Risâle. Beyrut: Müʾessesetu’r-Risâle.
- Galâyînî, M. (1982). Câmiu’d-Durûsi’l-Arabiyye. Beyrut: el-Mektebetu’l-‘Asriyye.
- Gökkır, N. (2009). Tefsir Usulünde “Lafız-Mana” İlişkisinin Tespiti ve Bağlam Bilgisinin Önemi. Ankara: Kur’ân ve Tefsir Akademisi.
- Halīl b. Aḥmed, (2003). Kitâbu’l-ʿAyn, thk. ʿAbdulḥamīd Hindāvī. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye.
- Heyet (Karaman H., Çağrıcı M., Dönmez, İ K., Gümüş, S.) (2017). Kur’an Yolu. Ankara: DİB Yay.
- Işıcık, Y. Kur'an Tercümesinde Dikkat Edilmesi Gereken Bazı Hususlar ve Muhammed Esed Meali'ne Genel Bir Bakış, (2007). Kur’ân Mealleri Sempozyumu-Eleştiriler ve Öneriler-(1) (24-26 Nisan 2003 İzmir). Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
- İbn ʿÂşûr, M.T. (1984). et-Taḥrîr ve’t-Tenvîr. Tunus: ed-Dâru’t-Tûnisiyye.
- İbn-i Atıyye. (2001). El-Muharrerü’l-Vecîz fi Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- İbn Ebi Hatim, Abdurrahman b. Muhammed. (1997). Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azim, thk: Es’ad Muhammed et- Tayyib. Riyad: Mektebetu Nezar Mustafa el-Baz.
- İbn Fâris. (1979). Muʿcemu Meḳâyîsi’l-Luġa, thk. ʿAbdusselâm Muḥammed Hârûn. Dımaşḳ: Dâru’l-Fikr.
- İbn Reslân, Ebü’l-Abbâs Şihâbüddîn Ahmed b. Hüseyn b. Hasen er-Remlî. (2015). Şerhu Süneni Ebî Dâvûd. Riyad: Dâru’l-Felah.
- İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ' İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer. (1999). Tefsirü’l-Ḳur’âni’l-‘Azîm. Riyad: Dâr-u Tayyibe.
- İbn Sîde, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmâil. (2000). el-Muhkem ve’l-Muhîtü’l-Aʻzam, thk. Abdulhamîd el-Hindâvî. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- İbn Sîde, Ebu’l-Hasan Ali b. İsmâil. (1996). el-Muhassas. Beyrut: Dâr-u İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabi.
- İflîlî, (1992). Şerhu Şiʿri’l-Mütenebbî. Beyrut: nşr. Mustafa Uleyyân.
- İslamoğlu, M. (2011). Hayat Kitabı Kur’an- Gerekçeli Meal-Tefsir. İstanbul: Düşün Yayıncılık.
- Kahveci, N. (2009). “Lafız Mana İlişkisi Bağlamında İşaretin Delaleti”, C.14 (s. 185-202) içinde. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi.
- Karagöz, M. (2010). Dilbilimsel Tefsir ve Kur’an’ı Anlamaya Katkısı. Ankara: Ankara Okulu Yayınları.
- Kılıç, S. (2011). Tefsir Nasıl Bir İlimdir? İstanbul: Ensar Yayıncılık.
- Kılıçarslan, M. (2018). Kur’an’ın Günümüz Arapça Gramerine Muhalefeti (ال Harfi Örneği). The Journal of Academic Social Science Studies JASSS. 70.
- Kırbaşoğlu, H. (1997). Kadın Konusunda Kur'ân'a Yöneltilen Başlıca Eleştiriler. İslami Araştırmalar. C/S. 10 (4): 271-283.
- Komisyon. (2009). et-Tefsiru’l-Müyesser. Suudi Arabistan: Mecmeu’l-Melik Fahd.
- Kuneybî, M. R. K. – Sâdık H. (1988). Muʿcemü Luġati'l-Fukahâʾ. Beyrut: Dâru’n-Nefaîs.
- Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed. (1964). el-Câmi’ li Aḥkâmi’l-Ḳur’ân. Kahire: Dâru’l- Kutubi’l-Mısriyye.
- Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmud. (2005). Te’vîlâtu’l-Ḳur’ân. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Merâği, A. M. (1946). Tefsirül Merâği. Mısır: Matbaatu Mustafa el-Babi el-Halebî.
- Meydanî, A. H. H. (2009). Kavaidü’t-Tedebbüri’l-Emsel li Kitabillahi Azze ve Cell. Dımaşk, ys..
- Muhtar, A. (2008). Mu’cemu’s-Sevabî’l-Lügavî Delîlu’l-Musakkafi’l-Arabî. Kahire: Alemi’l-Kutub.
- Müslim, Ebu’l-Hüseyin Müslim b. el-Haccac. (2006). el- Câmiu's-Sahih. Riyad: Dâr-u Taybe.
- Mütenebbî, (1983). Divan. Beyrut: Dâr-u Beyrut.
- Nesefî, Abdullah b. Ahmed. (1998). Medârikü't-Tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib.
- Öz, A. (2016). Kur'an'ı Anlamada Bağlam. İstanbul: Hikmetevi Yayınları.
- Öztürk, M. (2003). Kur’ân Dilinde Örtük Anlatım: Kinaye ve Ta'riz. Ç.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, C/S. 3/2. Temmuz-Aralık.
- Pak, Z. Tefsir Usulü. Ankara: Bilay Yayınları, 2020.
- Râzî, Zeynuddîn Ebu Abdillah Muhammed b. Ebî Bekr b. Abdilkadir el-Hanefî. (1999). Muhtâru‟s- Sıhâh. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye.
- Sa'lebi, Ebu İshak. (2002). El-Keşf ve'l-Beyan. Beyrut: Dâr-u İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî.
- Semerkandî, Ebu'l-Leys. (1993.) Bahru'l-Ulum. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye.
- Serahsî, Ebu Bekir Muhammed b. Ahmed. (1993). el-Mebsût. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.
- Şâfiî, Ebû Abdullah Muhammed b. İdris. (1990). el-Ümm. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.
- Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. (2001). Câmiu’l-Beyân an Te’vîli’l-Kur’ân. Kahire: Dâr-u Hicr.
- Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed İbn İsâ. (2002). el-Câmiu’s-Sahîh. Beyrut: Dâru’l-Ma’rife.
- Topaloğlu, B. (1998). Hûri. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C.18 (s. 387-390) içinde. İstanbul: DİB Yayınları.
- ʿUmer, A. M. (2008). Muʿcemu’l-Luġati’l-ʿArabiyyeti’l-Muʿâṣıra. Kahire: ʿÂlemu’l-Kutub.
- Yavuz, Y. V. (1998). Hayız. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C.17 (s. 51-53) içinde. İstanbul: DİB Yayınları,
- Zebidî. (1965). Tâcu’l-‘arûs. thk. Heyet. Kuveyt: Maṭbaʿatu Hukûmeti’l-Kuveyt.
- Zeccâc, Ebû İshâk İbrâhim b. es-Serî b. Sehl. (1988). Me’ânî’l-Kur’ân ve İ’râbuh, thk. Abdülcelîl Abduh Şiblî. Beyrut: ‘Alemü’l-Kutub.
- Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Mahmud b. Ömer (1998). Esâsû’l-Belâğa, thk. Muhammed Bâsil ‘Uyûnu’s-Sûd. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyye,
- Zemahşerî, Ebu’l-Kasım Mahmud b. Ömer (1987). el-Keşşâf an Hakâikı't-Tenzîl. Beyrut: Dâru’l-kitabi’l-
- Zerḳanî, M. A. (1995). Menahilü'l-‘İrfân fî ‘Ulûmi'l-Kur’ân. Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-‘Arabî,
- Zerkeşî, Bedruddîn Muhammed b. Abdillah. (2006). el-Burhân fi ‘ulûmi'l-Kur’ân. Kahire: Dâru’l-Hadîs.
