BELEDİYE VE BAĞLI İDARELERDE FİNANSMAN KAYNAĞI OLARAK BORÇLANMA UYGULAMALARI; ANKARA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ, EGO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ VE ANKARA SU VE KANALİZASYON İDARESİ ÖRNEĞİ
Author :
DOI : 10.29228/JASSS.58018
Year-Number: 2022-Year: 15 - Number: 89
Yayımlanma Tarihi: 2022-04-04 22:38:45.0
Language : Türkçe
Konu : Kamu Yönetimi
Abstract
Bu çalışmada finansman kaynağı olarak belediyeler ve bağlı idarelerde borçlanma yapısı incelenmiştir. Borçlanmanın temel amacı, belediyelerde borçlanmaya ilişkin uygulamalar, borçlanma türleri, yurt içi ve yurt dışı banka ve finans kurumlarından yapılan borçlanma kapsamında Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB)’nin, EGO Genel Müdürlüğü (EGO)’nun, Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi (ASKİ) Genel Müdürlüğü’nün 2019-2020 ve 2021 yılları arasında gerçekleşen 3 yıllık bütçe giderleri, ABB, EGO Genel Müdürlüğü ve ASKİ Genel Müdürlüğü’nün 2019-2020 ve 2021 yılları bütçe gelir ve giderleri ile borçları incelenmiştir. Belediyelerin hazine garantili dış borç stokları, ABB, ASKİ Genel Müdürlüğü ve EGO Genel Müdürlüğü’nün hazine garantili dış borçları, 2015 yılı ile 2020 yılları arası yerel yönetimler konsolide bilançosu ve borç dağılımı, 2015 ile 2020 yılları arası belediyelerin bütçe gerçekleşme durumları, belediyelerin türlerine göre öz gelirleri ve genel bütçe vergi gelirlerinden alınan payları ayrı ayrı incelemiştir. Araştırmada kullanılan veriler, birincil kaynaklardan alınarak değerlendirmeye tabi tutulmuş olup, ABB, EGO Genel Müdürlüğü ve ASKİ Genel Müdürlüğü’ne ait mali veriler kullanılarak analiz çalışmaları yürütülmüştür. Belediyelerde borçlanma gerekçesi olarak bilinen en temel nedenler arasında, vatandaşların kentsel ihtiyaçlarının sürekli bir şekilde artmasına paralel olarak belediyelerin bu hizmetleri karşılayacak derecede yeterli finansal kaynağa sahip olmamaları gelmektedir. Bu sebeple belediyelerde borçlanma konusu araştırmaya değer bulunmuştur. Bu çerçevede ABB, EGO Genel Müdürlüğü ve ASKİ Genel Müdürlüğü örnek çalışma alanı olarak belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, the borrowing and debt structures of municipalities as a source of finance have been examined. Borrowing purposes, the borrowing processes applied by municipalities, types of borrowings and debts, debt raised from international and domestic banks and financial institutions, the budget expenditures of three years alone and, revenues, expenditures, and debts for the three years budget of Ankara Metropolitan Municipality (ABB), EGO General Directorate, ASKİ General Directorate between 2019-2020 and 2021 expenditures were analyzed. The guarantees from given for external debt stocks of local governments, treasury-guaranteed for foreign debts of ABB, ASKİ General Directorate, EGO General Directorate, the consolidated balance sheet and debt distribution of local governments between 2015 and 2020, the budget realization status of municipalities between 2015 and 2020, the equity revenues of municipalities according to their types and share received from general budget tax revenues were separately examined. Data used in this study were taken from primary sources and data analysis and evaluation were carried out using the financial data from ABB, ASKİ General Directorate, EGO General Directorate. Results showed that borrowing in municipalities is common due to deficits in municipalities which makes them difficult to have sufficient financial resources to meet services in parallel with the continuous increase in urban needs of people. For this reason, the issue of borrowing in municipalities has been found worthy of research. In this context, ABB, EGO General Directorate, ASKİ General Directorate have been determined as exemplary areas of the study.
Keywords
- 300 Banka kredileri 181.634 394.101 400.904 300.268303 Kamu idarelerine mali borçlar hesabı 1.744 1.455 1.237 1.0664 Uzun vadeli yabancı kaynaklar 1.666 1.193 817 1.26340 Uzun vadeli iç mali borçlar 1.258 971 722 1.190400 Banka kredileri 895 610 281 480403 Kamu idarelerine mali borçlar hesabı 364 361 442 710 (Kaynak: Anonim 2021b; https://www.ankara.bel.tr)
- ABB’nin 2018-2019-2020 ve 2021 yılları bilançoları incelendiğinde kaynaklar tarafında yer alanIII. kısa vadeli yabancı kaynaklar ve IV. uzun vadeli yabancı kaynaklarda son 4 yıl baz alındığında çokfazla bir değişikliğin olmadığı görülmektedir. Ancak 300.kısa vadeli banka kredileri hesabında her yılbelirli oranlarda artış olduğu görülürken, 400.uzun vadeli banka kredileri hesabında aynı süre içeresinde yine belirli oranlarda azalışlar olduğu görülmektedir (Tablo 7), (Tablo 8).
- Tablo 8: ABB’nin 2017 Yılı, 2018 Yılı, 2019 Yılı Ayrıntılı 300 ve 400 Nolu Hesapları (Bin TL) Hesap Kodu
- 631.207 1.656.630 0 1.025.424400 Banka Kredileri 282.902 1.359.276 0 1.076.374561.676 1.126.095 0 564.415300 Banka Kredileri 299.114 480.748 0 181.634445.899 2.189.822 0 1.743.924400 Banka Kredileri 181.634 1.076.374 0 894.741297.880 660.943 0 363.064400 Banka Kredileri 394.101 1.003.530 0 609.72950.067 410.649 0 360.763 (Kaynak: Anonim 2021b)
- ABB, EGO Genel Müdürlüğü ve ASKİ Genel Müdürlüğü’nün 2019, 2020 ve 2021 yılları 3 yıllıkborçlarına bakıldığında, ABB ve ASKİ’nin 2019 yılı ile 2020 yılı kıyaslandığında 2020 yılında borcunazaldığı görülmektedir. EGO Genel Müdürlüğü’nde tam tersi durum söz konusudur. 2020 yılında borçtutarı artmıştır. Bunun sebebi ise, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yapılan M2 Çayyolu-Kızılay Metro Hattı, M3 Batıkent-Sincan-Törekent Metro Hattı, M4 Keçiören- AKM Metro Hattı yatırımharcama tutarlarının Bakanlık tarafından EGO Genel Müdürlüğü muhasebe hesaplarına borç olarakintikal ettirmesidir. Bu idarelerin üç yıllık 2019, 2020 ve 2021 yılları banka kredileri borç toplamınabakıldığında, ABB’nin banka kredileri 1.967 milyon TL, ASKİ’nin banka kredileri 401 milyon TL’dir.EGO Genel Müdürlüğü’nün 2019 ve 2020 yıllarında banka kredi bulunmamaktadır. EGO bakımındanbunun nedeni EGO’nun ABB’den borç alması olup 2021 yılında otobüs alımı için dış borç kullanılmış vebu tutar 256 milyon TL kredi olarak kullanılmıştır. Öte yandan, EGO Genel Müdürlüğü’nün kamuidarelerine borçlar hesabındaki 3 yıllık toplam 18.117 milyon TL, EGO Genel Müdürlüğü’nün ABB’yeve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na olan borç toplamıdır. İç borç olarak ABB ve ASKİ’nin bahse konuyıllarda iç borcu bulunmamaktadır. Bütçe emanetlerindeki borçlar mal ve hizmet alımı karşılığındafirmalara olan borç olup toplam tutarı 5.274 milyon TL’dir. Vergi borçları toplamı 107 milyon TL, sosyalgüvenlik borçları 61 milyon TL, diğer kamu idareleri adına yapılan tahsilatlar 45 milyon TL, KalkınmaAjansına olan borç ise 191 milyon TL’dir. Kalkınma Ajanslarına olan borçlar ABB’nin borcu olup ASKİve EGO Genel Müdürlüğü’nün adı geçen Ajansa karşı yasal bir yükümlülüğü bulunmamaktadır. 2019yılı itibariyle ABB’nin toplam 4.222 milyon TL, ASKİ’nin 660 milyon TL, EGO’nun 6.374 milyon TL, üçkurumun toplam borcu 11.256 milyon TL’dir. 2020 yılı itibariyle ABB’nin 3.654 milyon TL, ASKİ’nin529 milyon TL, EGO’nun 7.140 milyon TL olup üç kurumun toplam borcu 11.323 milyon TL’dir. 2021yılı itibariyle ABB’nin 2.931 milyon TL, ASKİ’nin 988 milyon TL, EGO’nun 7.577 milyon TL, toplamdada üç kurumun borcu 11.496 milyon TL’dir. ABB’nin bir önceki yıla göre borcu azalmış iken ASKİ ve EGO’nun borcu artış göstermiştir (Tablo 9).
- EGO Genel Müdürlüğü dış kredi ile alacağı otobüsler ile ilgili bilgilere bakıldığında; 2020E06-152164 proje kodlu otobüs alımı CNG dolum tesisi (2 adet), CNG yakıtlı otobüs (254 adet), dizel yakıtlıotobüs (28 adet) proje başlama ve bitiş yılı; 2020-2022’dir. Proje tutarı dış kredi: 480 milyon TL toplamproje bedeli; 567 milyon TL’dir. 2021 yılı yatırımı dış kredi 400 milyon TL, toplamı 472 milyon TL’dir (Anonim 2022 c).
- Tablo 9: ABB, ASKİ ve EGO’nun Toplam Borçları (2019-2021 Yılları Arası) (Milyon TL)
- Toplam 3.654 529 7.140 11.323İç borçlar 0 0 184 184Bütçe Emanetlerindeki Borç 704 416 541 1.661 (Kaynak: Anonim 2021b; Anonim 2022 e; https://www.ankara.bel.tr; https://www.aski.gov.tr;
- 2012 yılında kabul edilen “6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulmasıile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile AnkaraBüyükşehir Belediyesi’nin sınırları il mülki sınırlarıdır. Ankara’ya bağlı ilçelerin sınırları içerisindebulunan köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılarak, köyler mahalleye, belediyeler beldeyedönüşerek tek mahalle şeklinde bağlı oldukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Bu durum ABB’nin hizmet alanını genişletmiştir ve daha çok finansman kaynağına ihtiyaç duyulmuştur.
- ABB’nin banka kredileri 2019, 2020 ve 2021 yılları 3 yıllık toplam ödenen 1.967 milyon TL’dir.ASKİ Genel Müdürlüğü’nün 3 yıllık banka kredileri toplamı 401 milyon TL’dir. EGO GenelMüdürlüğü’nün 3 yıllık banka kredileri toplamı ise, 256 milyon TL’dir. EGO Genel Müdürlüğü 2021yılında otobüs alımı için banka kredisi kullanmış olup 2019 ve 2020 yıllarında banka kredisi kullanmamıştır (Tablo 10).
- Tablo 10: ABB, ASKİ, EGO’nun Banka Kredileri (2019-2021 Yılları Arası) (Milyon TL)
- 31.12.2019 31.12.2020 31.12.2021 ToplamABB 1.004 682 281 1.967ASKİ 19 17 365 401EGO 0 0 256 256
- Kaynak: Anonim 2022b; ABB’nin 2019-2021 yılları kesin hesapları; ASKİ’nin 2019-2021 yılları kesin hesapları; EGO’nun 2019-2021 kesin hesapları)
- Bu idarelerin 2019, 2020 ve 2021 yılları arası bütçe giderleri incelendiğinde; ABB’nin son 3 yıllıkbütçe giderlerinde 2019 yılı toplamı 5.029 milyon TL, 2020 yılı 5.685 milyon TL, 2021 yılı 7.685 milyonTL olarak gerçekleşmiştir (Tablo 11).
- Tablo 11: ABB’nin 3 Yıllık (2019-2021) Bütçe Giderleri (Milyon TL) (Kaynak: ABB’nin 2019-2021 yılları kesin hesapları)
- EGO Genel Müdürlüğü’nün son 3 yıllık bütçe giderlerine bakıldığında 2019 yılı toplamı 1.193 milyon TL, 2020 yılı 1.183 milyon TL, 2021 yılı 1.751 milyon TL olarak gerçekleşmiştir (Tablo 12).
- Kod Bütçe gideri 2019 yılı 2020 yılı 2021 yılı1 Personel Giderleri 48 55 622 Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi Gid. 8 9 10
- Toplam 1.193 1.183 1.751 (Kaynak: EGO Genel Müdürlüğü 2019-2020 ve 2021 yılları kesin hesapları)
- ASKİ Genel Müdürlüğü’nün son 3 yıllık bütçe giderlerine bakıldığında ise 2019 yılı toplamı2.808 milyon TL, 2020 yılı 1.866 milyon TL, 2021 yılı 3.267 milyon TL olarak gerçekleşmiştir (Tablo 13).Kod Bütçe gideri 2019 yılı 2020 yılı 2021 yılı1 Personel Giderleri 396 457 5382 Sosyal Güv.Kur.Devlet Primi Gid. 52 56 68
- 6 Sermaye Giderleri 1.477 680 1.379Toplam 2.808 1.866 3.267 (Kaynak: ASKİ Genel Müdürlüğü 2019-2021 kesin hesapları)
- ABB, EGO Genel Müdürlüğü, ASKİ Genel Müdürlüğü’nün 2020 yılı ve 2021 yılı gelir vegiderleri incelendiğinde bütçe dengesinin EGO Genel Müdürlüğü’nde her iki yıl için de sağlanamadığı,ASKİ Genel Müdürlüğünün 2021 yılı için bütçe dengesi sağlanmadığı ve ABB’nin ise bu yıllarda gelirinin giderden fazla olduğu görülmektedir (Tablo 14).
- Tablo 14: ABB, ASKİ, EGO’nun 2020-2021 Yılları Bütçe Gelir Ve Giderleri (Milyon TL)
- (Kaynak: Anonim 2021b; ABB 2020 ve 2021yılları kesin hesapları, ASKİ 2020 ve 2021 yılları kesin hesapları, EGO 2020 ve 2021 yılları kesin hesapları)
- 5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay VerilmesiHakkında Kanun’un 7. Maddesine göre; genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamından, yerelyönetimlere aylık olarak ayrılacak tutardan yapılacak kesintilerin toplamının, hiçbir şekilde ayrılantutarların toplamının %40’ını aşamayacağı belirtilir. 2021 yılında 3431 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ilebu oran %10 oranında artırılmıştır. %50 kesinti oranı belediyeler için yüksek bir orandır. %50 kesintidensonra belediyelere aktarılacak tutar belediyelerin giderlerini karşılamaya yetmemektedir. Mevzuattayapılacak bir değişik ile bu oran %50’ın altına düşürülmesi yerinde bir karar olacaktır. Kesinti oranınartırılması ile belediyelere hizmetlerini yerine getirilebilmesi için yeteri kadar finansal kaynak kalmamaktadır.
- 2012 yılında kabul edilen “6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçeKurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ileAnkara Büyükşehir Belediyesi’nin sınırları il mülki sınırlarıdır. Ankara’ya bağlı ilçelerin sınırları içerisindedönüşerek tek mahalle şeklinde bağlı oldukları ilçenin belediyesine katılmıştır. Bu durum ABB hizmetalanını genişletmiştir ve daha çok finansman kaynağına ihtiyaç oluşmuştur sonuçta ABB’yi borçlanma yolunu seçmesine sevk etmiştir.
- Acartürk, E. (2002). Türkiye’de Belediyelerde Mali Özerklik, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Fevzi Devrim), Manisa: Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Alisjahbana, S.; Soemıtro, S. ve Ramayandi, A. (2002). Local Government Borrowing, (Regional UniversityResearch On Decentralization in Indonesia), University of Maryland at College Park: Center for Institutional Reform and the Informal Sector (IRIS).
- Ankara Büyükşehir Belediyesi 2019 Yılı Kesin Hesabı. https://www.ankara.bel.tr/stratejik-yonetim/kesin- hesap-butcesi adresinden 10.01.2022 tarihinde erişildi.
- Ankara Büyükşehir Belediyesi 2020 Yılı Kesin Hesabı. https://www.ankara.bel.tr/stratejik-yonetim/kesin- hesap-butcesi adresinden 11.01.2022 tarihinde erişildi.
- Anonim 2021a: https://webdosya.csb.gov.tr/db/yerel yonetimler/icerikler//2019-yili-mahall--i-dareler-genel- faal-yet-raporu-18082020-20200818142825.pdf adresinden 01.05.2021 tarihinde erişildi.
- Anonim 2021b: https://www.ankara.bel.tr/saydamlik-ve-hesapverilebilirlik adresinden 01.05.2021 tarihinde erişildi
- Anonim 2022 a. https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri# adresinden 06.03.2022 tarihinde erişildi.
- Anonim 2022 b. https://www.ankara.bel.tr/saydamlik-ve-hesapverilebilirlik/mali-rapor-ve-tablolar/2021-yili- mali-tablolari/2021-yili-temel-mali-tablolari adresinden 06.03.2022 tarihinde erişildi.
- Anonim 2022 c. https://www.sbb.gov.tr/wp-content /uploads/2021/01/2021-Yatirim-Programi.pdf adresinden 12.03.2022 tarihinde erişildi.
- Anonim 2022 d. EGO Genel Müdürlüğü 2009-2021 Yılları Arası Kesin Hesap Kitapları.
- Anonim 2022 e. https://www.alomaliye.com/2020/06/29 /ankara-buyuksehir-belediyesi-2016-2019-butce- gider-ve-gelirleri/ adresinden 10.02.2022 tarihinde erişildi.
- ASKİ Genel Müdürlüğü 2019 Yılı Faaliyet Raporu. https://www.aski.gov.tr/Yukle/Dosya/faaliyetperformans/aski2020yilifaaliyet.pdf. adresinden 12.03.2022 tarihinde erişildi. ASKİ Genel Müdürlüğü 2019-2020-2021 Yılları Kesin Hesapları.
- ASKİ Genel Müdürlüğü 2020 Yılı Faaliyet Raporu. https://www.aski.gov.tr/ Bülbül, D. (2006). Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yerel Yönetimler Eğitim Malzemesi.
- Çetinkaya, Ö. ve Demirbaş, T. (2004). Türkiye'de Belediyelere İlişkin Borçlanma Mevzuatı, Borçlanma Yapısı ve Belediye Borçlanma Yapısının İncelenmesi. Akdeniz İİBF Dergisi, 4(8), 18-37.
- Çınar, T. (2002). Yerel Yönetimler ve Dış Borçlanma, Yerel Yönetimler Sempozyumu, 1-2 Kasım 2000. Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri İçinde (s. 577-593). Ankara: TODAİE.
- Daher, S. (2000). Specialized Financial Intermediaries for Local Governments — A Market-based Tool for LocalInfrastructure Finance” In Infrastructure Notes Urban Sector. Washington, D.C.: Urban No. FM-8d. The World Bank.
- Demir, E. (2015). İnşaat ve Gayrimenkul Muhasebesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Doğan, M. ve Baş. A. (2013). Bir Finansman Kaynağı Olarak Belediyelerde Borçlanma. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(1), 293-313.
- Dönmez, M. (1995) Belediyelerin Borçlanmaları Üzerine Bir İnceleme. İller ve Belediyeler, 0(0), 648-652. EGO Genel Müdürlüğü 2019-2020-2021 Yılları Faaliyet Raporları.
- EGO Genel Müdürlüğü 2019-2020-2021 Yılları Kesin Hesapları.
- Ergen, Ş. (1999). Belediye Yönetimleri ve Borçlanma (Bursa Büyükşehir Belediyesi Uygulaması), (YüksekLisans Tezi), (Danışman: Yrd. Doç. Dr. Ayşe Güner), İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal BilimlerEnstitüsü.Falay, N. (1997) Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Mali Yapısına İlişkin Eğilimler, Çağdaş Yerel Yönetimler, 6(2), 3-Gao, P.; Lee, C. ve Murphy, D. (2019). Municipal Borrowing Costs and State Policies for Distressed Municipalities. Journal of Financial Economics, 132(2), 404-426.
- Güngör, S. (2011). Yerel Yönetimlerin Borçlanmaları. Akademik Bakış Dergisi, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi. 24(4), 1-16.
- Hazine Garantileri Kapsamında Yapılacak Ödemelerin Üstlenilmesinde Uygulanacak Usul ve EsaslarHakkında Yönetmelik (Resmî Gazete Tarihi: 25.12.2014 Resmî Gazete Sayısı: 29216).https://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/mevzuat/ilgiliyonetmelik /disfinansman.pdf adresinden 10.01.2022 tarihinde erişildi.
- Kalabalık, H. (2005). Avrupa Birliği Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Yerel Yönetim Hukuku Teori-Uygulama. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
- Karakum, H. (2005). Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Dış Borçlanma 1. Maliye ve Sigorta Yorumları Dergisi, 43(1), 130.
- Kurtuluş, B. (2006). Türkiye’de Belediyelerin Mali Yapısı ve Harcamaların Finansmanı, Yıllık Programlar ve Konjonktur Değerlendirme Genel Müdürlüğü. Ankara: Bütçe ve Mahalli İdareler Dairesi.
- Ocak, M. (2002). Türkiye’de Belediyeler ve Borçlanma (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Örneği), (YüksekLisans Tezi), (Danışman: Doç. Dr. Ayşe Güner), İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler
- Ökmen, M. ve Koç, N. (2015). Türkiye’de Belediye Gelirleri İçinde Borçlanma ve Borçların Azaltılması İçin Öneriler (Borrowing as a Municipal Revenues in Turkey and Suggestions About
- Plekhanov A. ve Singh, R. (2007). How Should Subnational Government Borrowing Be Regulated? SomeCross-Country Emprical Evidence. IMF Staff Papers, 53(3), 426-453.https://www.imf.org/External/Pubs/FT/staffp/2006/04/pdf/plekhano.pdf adresinden 10.01.2022 tarihinde erişildi.
- Seyidoğlu, H. (2002). Ekonomik Terimler, Ansiklopedik Sözlük, (3. Baskı). İstanbul: Güzem Can Yayınları.
- Suzuki, H.; Murakami, J.; Hong, Y. H. ve Tamayose, B. (2015). Financing Transit Oriented Development withLand Values: Adapting Land Value Capture in Developing Countries. World Bank Urban Development Series, 237. Washington, DC.
- Tuna, M.; Demir, E. ve Töremen, E. (2021). Belediyeler ve Bağlı İdareler Tarafından Alınan Yol, Su Tesislerive Kanalizasyon Harcamalarına Katılma Paylarının Tespiti ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi. Third Sector Social Economic Review, 56(4), 3071-3089.
- Uğur, A. (2009). Avrupa Birliği Ülkelerinde Yerel Yönetimlerin Borçlanma ve Mali Disiplin Sorunu. Türk İdareÜnal, A. O. (2021). Kamu Ulaşım Projelerinin Gayrimenkul Değeri ve Kullanımına Etkileri: Ankara İli MetroProjesi Örneği, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), (Danışman: Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş), Ankara: Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
- Ünal, A. O. ve Tanrıvermiş, H. (2019). Raylı Sistem Projelerinin Gayrimenkul Değerine Etkisi: Ankara İliKeçiören İlçesi M4 Metro Hattı Projesi Örneği, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler FakültesiVar, G.; Aliefendioğlu, Y.; Canaz, S. ve Tanrıvermiş, H. (2017). Transformation of Land to Land Lot, ValueGain, Land Speculation, and Opportunities for Sharing Value Increment: An Evaluation of theTurkey Example, In 18th Annual World Bank Conference on Land and Poverty, March 20-24, Washington DC, USA.
- Vergi Usul Kanunu, Kanun No:213, Kabul Tarihi: 04.01.1961, Resmî Gazete, Sayı: 10703-10705, Tarih:10.01.1961.
- Yakar, S. ve Kandır, S. Y. (2012). Türkiye’de Belediyelerin Tahvil İhracı ve Amerika Birleşik Devletleri Uygulaması, Maliye Dergisi, 0(162), 430-447.
- Yakar-Onal, A. (2009). A Critical Review of Public Borrowing by Turkish Municipalities: 1960–2006. Local Economy, 24(6-7), 568-588.
- Yeğiner, P. ve Tanrıvermiş, Y. A. (2021). Dünyada ve Türkiye’de Yerel Yönetim Bankacılığı. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(31), 23-42.
