Author :
Abstract
İnsanlığın var olduğu dönemlerden itibaren tekstil ürünlerine her zaman ihtiyaç duyulmuştur. Gelişen çağ ve yeni ihtiyaçlar doğrultusunda da battaniye, yer yaygısı, duvar halısı gibi çok çeşitli tekstil ürünleri mevcut şartlar altında doğada bulunan malzemeler ile, yani doğal lifler ile üretilmekteydi. Belirli bir amaç için üretilen bu tekstil ürünlerin organik hammaddelerden üretilmesi nedeniyle zaman içerisinde çeşitli faktörlerden etkilenmekte, bozulmalara uğramakta ve birçok ürün yok olmakta ya da yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Günümüzde Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde kazı çalışmaları yapılarak farklı malzeme türlerine ait buluntular gün yüzüne çıkarılmaktadır. Nadir de olsa uygun koşullar altında günümüze ulaşmayı başarmış tekstil buluntuların ele geçtiği de görülmektedir. Arkeolojik kazılarda ele geçen tekstil buluntular, arkeolojik tekstil olarak tanımlanmaktadır. Arkeolojik tekstiller; diğer buluntu gruplarına göre daha hassas ve öncelikli müdahale edilmesi gereken buluntulardır. Sayılarının oldukça az olması da bu buluntu grubunu diğer malzeme gruplarından ayıran önemli bir detaydır. Bu nadir eserlere etnografik tekstil eserlere kıyasla daha farklı bir özenle yaklaşılması gerekmektedir.
Bu çalışmada arkeolojik tekstil kavramı üzerinde durulmuş, hassasiyetine değinilmiş, Türkiye’de gerçekleştirilen kazı çalışmaları sonucunda elde edilen arkeolojik tekstillere ve tekstil kalıntılarına örnekler gösterilmiş ve ele geçen arkeolojik tekstillere arazide, ilk müdahaleden başlayarak nasıl bir koruma – onarım süreci uygulanması gerektiğinden bahsedilerek son olarak depolama önerilerine örnekler verilmiştir.
Keywords
Abstract
Textile products have always been needed since the beginning of humanity. In line with the evolving era and emerging needs, a wide variety of textile products such as blankets, rugs, and wall carpets were being produced using natural materials found in nature, namely natural fibers. Since these textile products, which are created for a specific purpose, are made from organic raw materials, they are affected by various factors and deteriorate over time. Many products are destroyed or in danger of extinction.
Today, excavation works are being conducted in various regions of Turkey, uncovering artifacts belonging to different types of materials. It is also observed that, albeit rarely, textile artefacts that have managed to reach the present under suitable conditions are discovered. Textiles unearthed in archaeological excavations are defined as archaeological textiles. Archaeological textiles are more delicate than other artifacts and require priority intervention. The relatively low quantity of these artifacts is also a significant detail distinguishing this finds group from other material groups. These rare artefacts should be approached with distinct care, different from those of ethnographic textile pieces.
In this study, the concept of archaeological textiles has been emphasized, its sensitivity discussed, and examples of archaeological textiles and textile remnants obtained from excavation works in Turkey have been presented. The study also addresses the protection and restoration process that should be applied to archaeological textiles from the initial intervention in the field and finally provides examples for storage recommendations.
