Author :
Abstract
Midyat, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Mardin iline bağlı bir ilçedir. M.Ö.2000 yıllarında Dicle ve Fırat Nehirleri arasında yer alan ve verimli topraklara sahip olan Mezopotamya Bölgesi’nde yer alır. Midyat, Mardin-Midyat-Nusaybin arasında, Ortaçağda Süryani Hıristiyan merkezi ve ilk manastır yapılarının yapıldığı Tur Abdin olarak adlandırılan coğrafik alanda konumlanmıştır. Tarihi ve kültürel zenginlikleriyle bilinen Midyat, etnik ve dini çeşitliliği ile dikkat çeker. Midyat ve çevresi Süryanilerin, Kürtlerin, Tüklerin, Arapların ve Yezidilerin birlikte yaşadığı çok dilli ve kültürlü bir yapıya sahiptir. Midyat Eski Midyat ve Estel olarak iki bölgeden oluşur. Midyat merkezde Süryaniler ve Kürt Müslümanlar, Yezidiler Estel tarafında ise Müslüman Araplar (Mhalmiler), Kürtler ve Türkler yaşamaktadır. Midyat ve çevresi, sahip olduğu stratejik konumu ile ticaretin yapıldığı, geliştiği önemli bir yerleşim yeridir. Diyarbakır ve Bitlis’e uzanan Mezopotamya-Anadolu ticaret yolunun Midyat’tan geçmesinden dolayı, yol güzergahı ve yerleşim alanlarında hanlar ve kervansaraylar yapılmıştır. Midyat’a, Osmanlı döneminden günümüze ulaşan üç han yapısı bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı daha önce herhangi bir çalışmaya konu olmamış Midyat ilçesinde bulunan Estel Hanı, Gelüşke Hanı ve Hayvan Hanı’nın belgelenerek literatüre kazandırmaktır. Çalışma kapsamında hanların mimari özellikleri, kullanım durumu, yapım tekniği ve malzeme özellikleri incelenmiş, bozulma durumları saptanmış, koruma tüzük ve yönetmeliklere bağlı olarak, korunmalarına yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Keywords
Abstract
Midyat is a district of Mardin province in the Southeastern Anatolia Region of Turkey. It is located in the Mesopotamia Region, which is located between the Tigris and Euphrates Rivers in 2000 BC and has fertile lands. Midyat is located between Mardin-Midyat-Nusaybin, in the geographical area called Tur Abdin, which was the center of Assyrian Christian rauanism in the Middle Ages and where the first monastery buildings were built. Known for its historical and cultural riches, Midyat attracts attention especially with its ethnic and religious diversity. Midyat and its surroundings have a multilingual and cultural structure where Assyrians, Kurds, Turks, Arabs and Yazidis live together. Midyat consists of two regions: Old Midyat and Estel. Assyrians and Kurdish Muslims live in the center of Midyat, while Yazidis and Muslim Arabs (Mhalmis), Kurds and Turks live on the Estel side. Midyat and its surroundings are an important settlement where trade is carried out and developed with its strategic location. Since the Mesopotamian-Anatolian trade route extending to Diyarbakır and Bitlis passed through Midyat, inns and caravanserais were built along the route and in the settlement areas. There are three inn structures in Midyat that have survived from the Ottoman period to the present day. The aim of this study is to document Estel Inn, Gelüşke Inn and Animal Inn in Midyat district, which have not been the subject of any study before, and to bring them into the literature. Within the scope of the study, the architectural features, usage status, construction technique and material properties of the inns were examined, their deterioration was determined, and suggestions were developed for their protection in accordance with the conservation statutes and regulations.
