IK KÜRESEL YETERLİKLER VE 2024 TASLAK SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMI: VATANDAŞLIK EĞİTİMİ YÖNÜNDEN BİR DEĞERLENDİRME
Author :
Abstract
Bugünün yurttaşının dünün yurttaşlarına göre daha farklı niteliklere sahip olması gerekmektedir. Bu nitelikler özellikle son yıllarda yaşanan bilimsel ve teknolojik gelişmelere paralel olarak daha da hızlı bir şekilde değişim göstermektedir. Bu nedenle geleneksel vatandaşlık eğitimi anlayışı yerini yeni anlayışlara bırakmaktadır. Bunlardan biri de küresel vatandaşlık anlayışıdır. Türkiye’de ilköğretim düzeyinde vatandaşlık eğitiminin temel araçlarından biri sosyal bilgiler dersidir. Bu araştırmada 2024 yılında duyurulan taslak sosyal bilgiler öğretim programının küresel yeterlikler açsından incelenmesi ve değişen vatandaşlık eğitimi anlayışı kapsamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla nitel araştırma durum çalışması desenine göre tasarlanan çalışmada doküman incelmesi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel olarak analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Çalışma kapsamında ulaşılan bulgulara göre, programın amaçları ve felsefesinde küresel yeterliliklere güçlü bir atıfta bulunulmadığı, öğrenme alanlarının ve çıktılarının tümünün en az bir küresel yeterlilik boyutuyla ilişkili olduğu görülmüştür. Programın genelinde çok kültürlülük, kalıplaşmış yargılar, ayrımcılık ve hoşgörüsüzlük, karşılıklı bağımlılık, eşitsizlikler, nefret suçları gibi küreselleşme kavramlarına çok sınırlı değinilmiş veya programda hiç yer verilmemiş, sürdürülebilirlik, çevre, doğal kaynaklar, iklim, kurumlar, görevler, sorumluluklar gibi kavramlara ise daha fazla yer verilmiştir. Ayrıca, küreselleşme ile ilişkili kavramlara üst sınıflarda alt sınıflara göre daha fazla yer verildiği görülmüştür.
Keywords
Abstract
Today's citizens are expected to possess different qualities from those of the past. These qualities are evolving at an increasingly rapid pace, particularly in parallel with recent scientific and technological advances. As a result, traditional approaches to citizenship education are being replaced by new perspectives, one of which is the concept of global citizenship. In Turkey, one of the main tools for citizenship education at the primary level is the social studies course. The aim of this study is to examine the draft social studies curriculum announced in 2024 in terms of global competences and to evaluate it in the context of the changing understanding of citizenship education. In order to achieve this aim, the study was designed as a qualitative research case study, using the technique of document analysis. The data obtained were analysed and interpreted descriptively. According to the findings of the study, it was observed that although the objectives and philosophy of the curriculum do not strongly emphasise global competence, all learning areas and outcomes are linked to at least one dimension of global competence. Throughout the curriculum, concepts related to multiculturalism, stereotypes, discrimination and intolerance, interdependence, inequalities and hate crimes were either addressed in a very limited way or not included at all. Conversely, more emphasis was placed on concepts such as sustainability, environment, natural resources, climate, institutions, duties and responsibilities. It was also observed that concepts related to globalisation were more extensively covered in the upper grades than in the lower grades.
