Author :
Abstract
Bu çalışmada, haber başlıklarının tık odaklı olup olmadığını tespit etmek ve tık odaklı habercilik stratejilerini incelemek üzere, Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Maymun Çiçeği acil durum ilan tarihi (13 Ağustos) ve Dünya Sağlık Örgütü uluslararası öneme sahip halk sağlığı acil durumu ilan tarihi (14 Ağustos) ile 31 Ağustos tarihi arasında, 2024 yılı Ağustos ayında en çok tıklanma alan Hürriyet, Mynet, Sözcü, Sabah ve Milliyet adlı internet haber sitelerinde, Maymun Çiçeği, Mpox, MonkeyPox etiketi ile taranarak bulunan toplam 234 haber başlığı seçilmiş, haberler başlıklarının 105 tanesinde tık odaklı başlıklar tespit edilmiş, 129 tanesinde ise tık odaklı stratejilerin kullanılmadığı görülmüştür. Çalışmada içerik analizi yöntemi kullanılmış, tık odaklı değerlendirilen 105 haber, konu içeriklerine, içerik kaynaklarına ve haber başlıkları özelinde tık odaklı habercilik stratejilerine göre kategorilere ayrılmıştır. Bu kategoriler üzerinden karşılaştırmalar yapılmış ve her bir stratejinin kullanım sıklığına göre yüzdelik hesaplamalar yapılarak tablolara işlenmiştir. Elde edilen veriler incelendiğinde her bir haber başlığında “Merak Uyandırma/ İleriye Yönelik Referans/Katafora/ Yorum ve Değerlendirme İçeren Başlık”, “Abartma/Grafik (rahatsızlık veren anlatım)/Kışkırtma”, “Belirsiz/Eksik-Çelişkili-Yarım cümle/Gizli Özne veya Nesne”, “Soru sorma/Bilgi vermeyi vadetme”, “Alıntı Yapma/Haberin İçerisinden Seçilen Referans Kelime-Cümle”, “Biçimlendirme/Noktalama, Büyük Harf, Şok-Flaş-Bomba-Son Dakika” kategorilerindeki stratejilerin birine ya da birkaçına başvurulduğu görülmüştür. Haber başlıklarının, toplumu bilgilendirme, farkındalık kazandırma amacı taşırken aynı zamanda tıklanma oranlarını artırma amacıyla kurgulandığı tespit edilmiştir. Bu durum, haberlerde bilgilendirme rolü ile ticari çıkarların eş güdümlü olarak yürütüldüğünü göstermektedir. Tık odaklı haberlerde öncelikle vaka ve ölüm, uyarı, önlem ve tavsiye, bilgilendirme, karantina/kapanma gibi dikkat çekici ve çarpıcı konulara yoğunlaşıldığı belirlenmiştir. Özellikle vaka ve ölüm konusunun en yüksek oranda işlenmesi, okuyucularda duygusal bir tepki ve merak motivasyonu uyandıracak konuların tercih edildiğini göstermektedir. Bu durum, haberlerin hem toplumsal bilinci artırmayı hem de yüksek tıklanma oranları sağlamayı hedeflediğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma, Maymun Çiçeği (Mpox) ile ilgili haber başlıklarında bilgi güncellemeleri ile sansasyonel öğelerin ve tık odaklı habercilik stratejilerinin birlikte kullanıldığını, böylece etik ve güvenilir habercilik ilkelerinin ihmal edildiğini ortaya koymaktadır.
Keywords
Abstract
In this study, the aim was to determine whether news headlines are click-oriented and to examine click-driven journalism strategies. Between the emergency declaration date of Monkeypox by the Africa Centers for Disease Control and Prevention (August 13) and the international public health emergency declaration date by the World Health Organization (August 14), and until August 31, 2024, a total of 234 news headlines from the most clicked websites in August 2024—Hürriyet, Mynet, Sözcü, Sabah, and Milliyet—were selected by scanning with the tags Monkeypox, Mpox, and MonkeyPox. Among these headlines, 105 were identified as click-oriented, while 129 did not employ click-driven strategies. The study utilized content analysis methodology to categorize the 105 click-oriented headlines according to their topic content, content sources, and click-driven journalism strategies. Comparisons were made based on these categories, and percentage calculations of the frequency of each strategy were tabulated. The analysis revealed that each headline employed one or more of the following strategies: “Curiosity-Inducing/Forward-Looking References/Metaphor/Comments and Evaluations”, “Exaggeration/Graphic (Disturbing Descriptions)/Incitement”, “Ambiguous/Missing-Contradictory-Partial Sentences/Hidden Subject or Object”, “Questioning/Promise of Information”, “Quoting/Reference Words-Sentences from the News Content”, “Formatting/Punctuation, Capitalization, Shock-Flash-Bomb-Latest Updates”. The findings indicate that while the headlines aimed to inform and raise awareness, they were also designed to increase click rates. This suggests a simultaneous pursuit of public awareness and commercial interests in the news content. Click-oriented news predominantly focused on attention-grabbing and sensational topics such as cases and deaths, warnings, precautions and recommendations, information, and quarantine/closure. The high prevalence of cases and deaths topics indicates a preference for subjects that elicit emotional responses and curiosity in readers. This demonstrates that news aims to both raise social awareness and achieve high click rates. This study shows that in the headlines related to Monkeypox (Mpox), informational updates are combined with sensational elements and click-driven journalism strategies, thereby neglecting ethical and reliable journalism principles.
