Author :
Abstract
Bu çalışmada, Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden hemen sonra kimsesiz çocukların barınması ve korunması amacıyla Amasya’da kurulan Şefkat-i İslamiye Cemiyeti’nin kuruluşu ile Cemiyetin daha sonra hazırlanan tüzüğü ve içeriği hakkında bilgi verilmiştir. Savaşın sona erdiği devrede, Merzifon’da bulunan Amerikan ve İngiliz görevliler bölgedeki kimsesiz ve bakıma muhtaç çocukların ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak amacıyla Amasya Mutasarrıflığına baş vurmuşlardır. Bu taleplerini birkaç kez tekrarlamaları üzerine gelişmeleri yakından takip eden Amasya eşrafından kimseler, söz konusu devletlerin niyetlerinde samimi olmadıklarını düşünerek, Amasya ve kazalarında yetim ve bakıma muhtaç olan çocukların koruma altına alınması amacıyla 1919 yılında Şefkat-i İslamiye Cemiyeti adıyla bir cemiyet kurmuşlardır. Cemiyetin esas amacı; savaşta eşlerini kaybederek dul kalmış kadınların çocukları ile diğer sebeplerle yetim kalmış yardıma muhtaç çocukların barındırılması, giydirilmesi, yiyecek ihtiyacının görülmesi, eğitim-öğretim almaları, ilim ve irfan sahibi olmaları ve nihayet bir sanat öğrenebilmelerini sağlamak olmuştur. Bu amaçları gerçekleştirmek üzere cemiyet, o tarihlerde sancak statüsünde olan Amasya’da Şefkat Yurdu adıyla bir yurt kurmuştur. Buraya Amasya dışında Erzurum, Erzincan, Bayburt, Trabzon ve Sivas vilayetlerinden çoğunluğu kız olmak üzere yaklaşık 300 yetim ve muhtaç çocuk yerleştirilmiştir. Yaşları 6 ila 11 arasında olanlar için özel bir okul tesis edilmiştir. Yaşları daha büyük olanlar için özel öğretmenler tahsis edilerek biçki, dikiş, nakış ve dokumacılık kursları açılmıştır. 1921 yılına gelindiğinde cemiyetin resmi olarak işleyişini, gelir ve giderlerinin neler olduğunu, idare heyetinin kimlerden oluştuğunu belirleyen kapsamlı bir tüzüğün hazırlanmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bunun üzerine tüzük hazırlanmış, tüzük esasları Bakanlar Kurulunun 27.02.1337 (1921) tarihli toplantısında onaylanarak yürürlüğe konmuştur. Bundan sonra cemiyetin çalışmaları, kabul edilen tüzük esaslarına uygun olarak yürütülmüştür. Bir süre sonra karşılaşılan ekonomik sıkıntılar nedeniyle Şefkat-i İslamiye Cemiyeti’nin görevi sona ermiştir.
Çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılmış olup, yetim ve kimsesiz çocuklarının bakımı, korunması ve eğitilmesi amacıyla Amasya’da kurulan Şefkat-i İslamiye Cemiyetinin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeye çalıştığı tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, information is given about the establishment of the Şefkat-i İslamiye Society, which was established in Amasya for the purpose of sheltering and protecting orphaned children immediately after the end of the First World War, and the charter and content of the Society that was later prepared. During the period when the war ended, American and British officials in Merzifon applied to the Governorship of Amasya in order to meet the needs of the orphans and children in need of care. Upon they repeated their requests several times, people from the Amasya gentry who followed the developments closely thought that the states in question were not sincere in their intentions, they founded in 1919 a society called Şefkat-i İslamiye Society in order to protect orphans and children in need of care in Amasya and its districts. The main purpose of the society is to shelter, clothe, provide food for the children of widows who lost their husbands in the war and children in need who were orphaned for other reasons, to provide them with education and training, to acquire knowledge and wisdom, and finally to enable them to learn an art. in order to achieve these goals, the society established a dormitory called Şefkat Yurdu in Amasya, which had the status of a sanjak at that time. Approximately 300 orphans and needy children, mostly girls, from the provinces of Erzurum, Erzincan, Bayburt, Trabzon and Sivas, apart from Amasya, were placed here. A special school was established for those aged 6 to 11. For those who are older, special teachers were allocated and sewing, embroidery and weaving courses were opened. By 1921, there was a need to prepare a comprehensive charter that determined the official functioning of the society, its income and expenses, and who comprised the board of directors. Thereupon, the regulation was prepared, and the principles of the regulation were approved and put into force at the meeting of the Council of Ministers dated 27.02.1337 (1921). From now on, the activities of the society were carried out in accordance with the accepted bylaws. After a while, due to the economic difficulties encountered, the duty of the Şefkat-i İslamiye Society ended.
Document analysis method was used in the study, and it was determined that the Şefkat-i İslamiye Society, which was established in Amasya for the care, protection and education of orphans, tried to fulfill its responsibility.
