Author:
Abstract
Türklerin asırlar boyunca göçebeliği ve yerleşikliği bir arada sürdürdükleri görülmektedir. Başka bir deyişle; bir bölgede yerleşik yaşamın gereklerini yerine getirmiş Türkler olduğu gibi, aynı anda, başka bir bölgede göçebe yaşam tarzını sürdüren Türklere rastlamak mümkündür. Türk lehçelerinin hepsinde ailenin temel sembolü olan ‘ev’ (çadır) ve evliliği ifade eden kelime olarak ‘evlenmek’ fiili kullanılmaktadır. Büyük Türk dilcisi ve düşünürü Kâşgarlı Mahmud’un ansiklopedik mahiyet taşıyan ve âdeta XI. asır Türk dünyasının aynası olan Divanü Lugati’t Türk adlı eseri, Türk dili ve edebiyatının, Türk tarih ve coğrafyasının yanı sıra, Türk kültürünün ve etnografyasının da en eski ve temel kaynaklarındandır. Divanü Lugati’t Türk’e bu nazarla bakıldığında onda Türk sosyal hayatının her alanına ait verileri bulmak mümkündür. Toplumların yaşam biçimleri, dünyayı algılayışları o toplumun dilinde de kendini gösterir. Divanü Lugati’t Türk, her alanda olduğu gibi, Türk topluluklarının XI. asırdaki evleri açısından da önemli bilgiler içermektedir. Sonuç olarak bu makale, Divanü Lugati’t Türk’te geçen bir çiftçiye ait Türk evi ile ilgili terimleri incelemektedir. Bu çalışma genel tarama modelinde yapılmıştır. Böylece, Divanü Lugati’t Türk’ün sunduğu malzemeden hareketle XI. asır Türk evine yeni bir pencere açılmıştır.
Keywords
Abstract
Turkish have possessed the features of being nomadic and settled for centuries. In other words, while it is possible to find Turkish who have fulfilled the necessities of being settled in one place, in another place, at the same period of time, it is possible to find Turkish who are showing the features of nomadic tribes. In all the dialects of Turkish ‘ev’ (çadır); ‘home’ (tent), which is the basic symbol of family, and ‘evlenmek’ (to marry) are used. A popular encyclopedic dictionary of the great Turkish linguist and thinker Kâşgarlı Mahmud’s Divanü Lugati’t Türk, mirror of the Turkish world of the 11th century, includes rich information not only about the Turkish language and literature but also its history and geography, culture and ethnography. When we look at the Divanü Lugati’t Türk its possible to find so much data’s about the Turkish social life. The life style and understanding life of societies can be seen on languages of societies. Divanü Lugati’t Türk, as every subject, consists of valuable information on houses of Turkish peoples in 11th century. As a result this article, investigates the Turkish house of a farmer objects mentioned in Divanü Lugati’t Türk. This study made by general scanning model. Thus, by studying the elements presented in the Divanü Lugati’t Türk, a new window been opened to the Turkish house the 11th century.