Author:
Abstract
Ortakent’te Bulunan Osmanlı Dönemi Süslemeli Mezar Taşları konulu bu çalışmada, Ortakent Mezarlığında bulunan otuzbeş mezar taşı, incelenerek, çalışmamızda yer almıştır. Ortakent mezar taşlarında tarihi bilinen bütün örnekler XVII. yüzyıl ikinci çeyreği ile XIX. yüzyıl son çeyreği arasındadır. Otuzbeş örnekten bir tanesi XVII. yüzyıl, onbeş tanesi XVIII. yüzyıl, ondokuz tanesi XIX. yüzyıldır. Mezar taşlarının hepsi mermer malzemeden yapılmıştır. Mezar taşlarının büyükten küçüğe doğru boyları 145 cm. ile 48 cm., genişlikleri 44 cm. ile 15 cm., kalınlıkları ise 30 ile 4 cm. arasında değişmektedir. Baş taşı ve ayak taşlarında ortaya çıkan altı örneğin süslemesi kazıma tekniğiyle yapılmıştır. Yüzeyi oyularak yapılan kitabeli ve süslemeli mezar taşları kabartma görünümünde verilmiştir. Ortakent’te bulunan mezar taşları şahideli tiptedir. Örneklerin çoğu dikdörtgen gövdelidir. Onüç mezar taşında ayak taşı bulunmaktadır. Onbir mezar taşında bir çeşidi kadın başlığı olmak üzere kavuk, sarık, fes gibi başlıklar bulunmaktadır. Genel olarak ele aldığımız bütün mezar taşları kitabelidir. Onbir örneğin kitabe dizilişi diagonal, yirmidört tanesi de yatay şekilde verilmiştir. Baş ve ayak taşlarının otuz tanesi sağlamdır. Beş örnek ise; kırık, eksik veya aşınmış vaziyettedir. Otuzbeş mezar taşından yedi tanesi erkeklere, yirmisekiz tanesi kadınlara ait mezarlardır. Şahidelerin süslemeleri oyma ve kazıma tekniği ile oluşturulmuştur. Süsleme konusu olarak bitkisel, nesneli, geometrik ve yazı türü bezeme unsurları kullanılmıştır. Yazı türü olarak en çok sülüs, ta’lik ve nesih kullanılmıştır. Sülüs yirmidört, ta’lik sekiz, nesih üç mezar taşında göze çarpmaktadır.
Keywords
Abstract
This concerns,“Ottoman Period Decorated Gravestones of Ortakent”. Among the cemetery of Ortakent, The dates of the gravestones are between 17.th-19.th centuries and 1 samples of 35 are from 17.th. century, 15 are from 18.th., 19 are from 19.th. century. Gravestones were of marble. The lenghts of the stones are between 145 cm.-48 cm., their widths are between 44 cm.-15 cm., their thicknesses are between 30 cm.-4 cm. Most of the samples are in rectangular and shapes and some are rectangular-prizmal. 13 of them have Foot gravestones. 11 head gravestones have large wadded turban (kavuk), turban(sarık), fez (fes) and kerchief. All of the gravestones have inscriptions. 5 of them are without inscriptions. Inscriptions on 11 samples were laid diagonal, and 24 of them were laid in a linear system, 30 of head ve foot gravesones are in good condition. 5 samples are broken. 7 of 35 gravestones are men’s and 28 are of women’s. While scarping was used for making gravestones are scarping, and painting were used as the main decoration tecnique is seen on foot stone with the painting technique, inscriptions of stones were coloured. Most of the inscriptions and decorations are relieved. Decoration subjects seen on gravestones are phytomorphic, geometric, objective and calligraphic. Most of the floral decorations are naturalistic.