Author:
Abstract
Modern çağın anlatım türü olarak kabul edilen romanlar, iletilmek istenen fikrin temsil edilmesini sağlayacak önemli bir zemine sahiptir. Bu, hem edebiyatın fikir dünyasıyla olan ilişkisinden hem de romanın buna uygun bir tür olmasından ileri gelmektedir. Barındırdığı çoklu yapısıyla kurmaca eserlerin başında gelen roman, bu unsurlarından dolayı eleştirmenlerin dikkatini çekmiştir. Cumhuriyet döneminin romanlarına bakıldığında, bu çoklu yapının merkezlendiği farklı temalar ve fikirler arasında Batılılaşmanın oldukça önem kazandığı görülür. Bu nedenle, Cumhuriyet dönemi ve öncesinin genel eğilimi olan Batılılaşma fikriyatının işlendiği romanların, sıklıkla değerlendirme konusu olduğu görülmektedir. Bu dönemin yazarlarının başında gelen Peyami Safa’nın Fatih-Harbiye romanı da, böyle bir içeriğe sahip olması bakımından önemli bir yere sahiptir. Eserde, Neriman adlı bir genç kızın Doğu ve Batı düşünceleri arasında yaşadığı gelgitler ve buna bağlı olarak yaşanan bazı çatışmaların işlendiği görülmektedir. Bu çatışmalar sonucunda Doğu düşüncesinin ve geleneğinin yüceliği, bu genç kızın Doğu düşüncesinde karar kılmasıyla ön plana çıkarılırken, Doğu-Batı düşüncelerinin bir sentez kurmaları gerektiğine de dikkat çekilmiştir. Bu yazıda, roman türünün sunduğu imkânlar bağlamında Peyami Safa’nın Fatih-Harbiye romanının yapısal unsurları irdelenmiş ve barındırdığı tematik karşılıklar söz konusu edilmeye çalışılmıştır. Fatih-Harbiye romanının, özgün bazı içermelere sahip olmakla beraber, dönemin genel eğiliminden de izler taşıdığı görülmüştür. Ayrıca, roman yapısının gösterenleri olarak çatışma unsurlarının eser içerisindeki konumları tartışılmış ve bu yönde bazı tespitler dikkatlere sunulmuştur.
Keywords
Abstract
Novels, accepted as thenarrationtypes of the modern age, have an importantground in providing the representation of the main idea (themessage). Thisposition of the novel results from both it srelation withtheworld of thoughts (ideas) and its suitability for coveying the message. With its multi-structural form, novel is theforth-cominggenre of the fiction, and duet othose qualifications novel has often attracted the critics’ attention. Looking at the Republican era novels, in multi-centered structure the Westernization is among different themes and ideas gained a considerable importance. Fort hat reason, it’s been seen that the novels belonging to the Republic and pre-Republicperiods, which mostly work the theme of Occidentalizationtendencies, are frequently subject of evaluation. Fatih-Harbiye by Peyami Safa-among the notable writers of this period- has an important place for having a content like this. In this book, a young girl named Nariman, who tides between the Eastern and Western ideas and as a result of content some of the conflicts are handled. As a result of these conflicts, the glory of Eastern thought and tradition came out in this young girl's Eastern thought decision. The attention was drawn to the establishment of a synthesis between Eastern and Western ideas. Inthis paper, the structural elments of Fatih-Harbiye a re-investigated within the context of opportunities of novel as a literary genre and the maticalequivalents in the work are discussed. Beside having some original implications, traces of the general tendencies of the period are visible in the novel. Besides, the placement of the confliction components inside the novel as the indicatorsof the structure are discussed and some findings at this point are presented to the attention of there aders.