Author:
Abstract
Metin değiştirim (text modification) terimi, kaynak metin ile bu metin üzerinde yapılan bir dizi dilbilimsel değişiklik sonucunda ortaya çıkan hedef metin arasındaki ilişkiyi karşılamaktadır. Okuyucu hedef kitlenin anlamasını güçleştireceğine inanılan, kaynak metnin içeriğindeki özellikle sözcüksel, sözdizimsel ve anlamsal unsurlar, çeşitli dilbilimsel işlemler yoluyla daha kolay okunabilir, daha kolay anlaşılabilir metinlere dönüştürülmektedir. En geniş anlamda konu ile ilgili oluşan alanyazına göz atıldığında, bir kaynak metnin, farklı amaçlar doğrultusunda farklı hedef kitlelere yönelik olarak değiştirilebileceği; kaynak metnin belirli amaçlarla hedef metne dönüştürülmesi sürecinde de yapılan pek çok dilbilimsel işlemin olduğu görülmektedir. Bu değiştirim sürecinde, hedef metin, kaynak metne bazı sözcüksel ve/veya sözdizimsel eklemeler yapılarak, kaynak metinden belirtilen düzeylerde bazı dilsel yapılar çıkarılarak veya kaynak metindeki yapılar hedef metin okuyucusunun nitelik ve beklentilerine uygun olan eş veya yakın değerli dilsel yapılarla değiştirilerek oluşturulabilir. Kaynak metin ile hedef metin arasındaki ortaya çıkabilen dilbilimsel süreçleri karşılamak üzere tercih edilen metin değiştirim terimi, yazıda, ilgili alan yazından farklı olarak, kapsamı genişletilmiş şekilde kullanılmaktadır. Yazıda, metin değiştirimin dilbilimsel süreçlerine dair, anlamsal değiştirim nitelikleri de gösteren söz varlığı, söz dizimi düzeylerinde yapılabilecek dilbilimsel işlemler ile ilgili tespitler, birbirinden bağımsız oluşmuş ilgili alan yazında varolanlara katkılarla birlikte sunulacaktır.
Keywords
Abstract
Text modification term is used for fulfilling relationship between the source text and the target text achieved by a series of linguistic changes. Especially lexical, syntactic and semantic elements in the source text believed that complicates comprehending of the target reader audience are transformed into texts that are more readable and comprehensible by various linguistic operations. In the broadest sense when you look through the literature review on the subject can be seen that there is a wide variety of linguistic operations and a source text can be changed to different audiences for different purposes. In the modification process, a source text can be changed into a target text by adding lexical and/or syntactic elements, by dropping various linguistic elements in the mentioned linguistic levels, by replacing linguistic structures in the source text with synonyms or similar forms that are appropriate for qualifications and expectations of the target text readers. The term text modification preferred for fulfilling linguistic processes can occur between the source text and the target text is used in the article as distinct and in an extended manner from related literature. In the article, determinations about linguistic processes of text modification and associated with linguistic operations can be done in the lexical and syntactic levels showing also semantic modification qualities will be presented with contributions to existing in the related literature formed independently.