AFAZİLİ HASTALARIN KONUŞMALARINDA GÖZLEMLENEN PERSEVERASYONLARIN İNCELENMESİ: TÜRK AFAZİLİ HASTALAR ÜZERİNDE YAPILMIŞ DENEYSEL BİR ÇALIŞMA
Author:
Abstract
Dil ve beyin ilişkisini inceleyen beyindilbilimi, bireylerde ortaya çıkan dil sorunları ile de ilgilenmektedir. Bu sorunlardan birisi, beynin sol yarıküresindeki bir hasar sonucu meydana gelen afazidir. Beyin hasarı nedeniyle dil ile ilgili beyin fonksiyonlarının kaybı veya yetersizliği olarak tanımlanan afazide ortaya çıkan en önemli sorunlardan birisi de perseverasyondur. Verilmesi gereken yeni yanıt için, başka bir yanıt ya da davranışın uygunsuz ve amaçsız olarak tekrarlanması, geçmiş yanıtların araya girmesi ve bu yanıtların tekrarlılığı ya da sürekliliği olarak ortaya çıkan perseverasyon yıllardır birçok araştırmacının çalışma konusu olmuştur. Bu çalışmanın amaçları, Türk afazili hastaların adlandırma ve tekrarlama işlevlerinde yapmış oldukları perseverasyonların afazi türleri ile ilişkisini araştırmak, perseverasyonların afazi sonrası geçen süre ile ilişkisini ortaya koymak, adlandırma ve tekrarlama işlevlerinde perseverasyon yapma oranını karşılaştırmak, perseverasyonları kendi türleri açısından değerlendirmektir. Dokuz Eylül ve Ege Üniversitelerinde gözlemlenen 10'u akıcı ve 16'sı tutuk olmak üzere toplam 26 afazili hasta çalışmanın veri tabanını oluşturmaktadır. Araştırmada hastalara öncelikle Ege Afazi Testi ile genel dil değerlendirmesi yapılmış, ardından bu çalışma kapsamında hazırlanan Resim/Sözcük Ölçeği uygulanarak hastaların konuşmalarındaki perseverasyonlar saptanmıştır. Elde edilen veriler amaçta belirtilen açılardan değerlendirilmiş ve istatistiksel analizler ile yorumlanmıştır. Değerlendirmeler sonucunda afazi türünün ve afazi sonrası geçen sürenin perseverasyon üzerinde etkisinin istatiksel olarak anlamlı olmadığı görülmüştür. Tekrarlama ve adlandırma işlevleri karşılaştırıldığında ise adlandırma işlevinde anlamlı düzeyde daha fazla perseverasyon yapıldığı, en sık yapılan perseverasyon türlerinin ise aralıklı ve sürekli perseverasyon olduğu belirlenmiştir.
Keywords
Abstract
Neurolinguistics, which researches the relationship between language and brain, also deals with language disorders. One of these language disorders is aphasia which results from a damage in the left hemisphere of the brain. Perseveration, which results from aphasia defined as the deficiency or inability of the brain functions, is a significant problem occurred in aphasia. Perseveration, known as the inappropriate and aimless repetition of an earlier response, intervention, continuation and repetition of the previous responses for an expected response, has been studied for ages. The aims of this study are to find out the relationship between perseveration and aphasia types, the importance of length of time after aphasia, to determine the rate of perseveration in naming and repetition functions, and identify the most common type of perseverations in Turkish Aphasic patients’ speech. 10 fluent and 16 non-fluent patients diagnosed with aphasia in Dokuz Eylül and Ege Universities, consist of the database of this study. Firstly, the patients were tested by Ege Aphasia Test for a general language evaluation and then a Picture/Word Scale was prepared to determine perseverations in the patients’ speech. The results were analysed according to the aims of the study and evaluated by statistical analyses. It was found that aphasia types and the length of time after aphasia had no effect on perseveration. Comparing the naming and repetition activities, it was seen that more perseveration was done in naming activities and determined that the most common types in aphasic patients’ speech were continuous and recurrent perseverations.