Author:
Abstract
Bu çalışma, kaynak metin ile çeviri metinler arasında karşılaştırmalı çeviri eleştirisi niteliğinde bir inceleme gerçekleştirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ünlü Fransız yazarı Gustave Flaubert'in 1877 yılında yayımladığı “Üç Hikâye” (Trois Contes) adlı eser ile eserin Türkçe’ye olan üç farklı çevirisi ele alınmıştır. Üç Hikâye, Saf Bir Kalp, Konuksever Aziz Julien’in Efsanesi ve Herodias’tan oluşmaktadır. Öncelikle çeviri eserler kapak sayfaları ve metin içi bölümlendirme biçimleri gibi kriterler çerçevesinde incelenip çözümlenmeye çalışılmıştır. Ardından kaynak metni oluşturan çeşitli cümleler rastlantısal olarak seçilip, bu cümlelerin farklı üç çevirideki karşılıkları bulunmuştur. Kaynak metindeki cümleler ile çeviri metinlerdeki karşılıkları arasındaki ilişki çeviri stratejileri ve Gideon Toury'nin erek odaklı çeviri yaklaşımı (kuramı) çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırmanın bulgular kısmında, süreç öncesi normları, çeviri süreci normları ve Üç Hikâye adlı eserin çözümlemesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, üç farklı çevirmenin, çeviri metinlerinde yerlileştirme, yabancılaştırma, tarihselleştirme, yer değiştirme, değiştirme, genelleştirme, bölme-bölünme, ekleme, ödünç alma, çıkartma-eksiltme stratejilerinden yararlandıkları ortaya konulmuştur. Sonuç olarak metin, kaynak metne en yakın olandan (yeterli çeviriden), en uzağa (kabul edilebilir çeviriye) göre değerlendirildiğinde; erek metin, dil ve kültüre yakınlıklarından dolayı Çeviri 1 ve Çeviri 2 için kabul edilebilir ölçüde birer çeviri oldukları, diğerlerine göre Çeviri 3’ün ise kaynak metin, dil ve kültüre çok daha yakın olduğu için yeterli bir çeviri olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın, özgün metin ile çevirilerinin karşılaştırılarak incelenmesi alanında yapılacak diğer çalışmalara önemli bir kaynak oluşturacağı düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to make an analysis of source text and translation copies in the form of comparative translation criticism. In the study three different translations of Gustave Flaubert’s Trois Contes printed in 1877 were analyzed in terms of cover, the classifying styles of the chapters and the language used. The Three Stories consists of A Pure Heart, The Legend of Hospitable St. Julien and Herodias. As determining the language used in the translations, some sentences from the original text were selected and compared to the ones in the three different translation copies. Then, the extent of the relationships was determined. The sentences were evaluated according to general translation strategies and Gideon Toury’s goal centered translation theory. In the findings section of the study, the analyses of pre-process norms, translation process norms and the work titled The Three Stories were made. According to the findings, the three translators used strategies such as domestication, alienation, historicization, imitation, translocation, alteration, generalization, separation, addition, borrowing and derogation. In conclusion, as the text evaluated from the closest (sufficient translation) to the furthest (acceptable translation), Translation 1 and Translation 2 were found to be acceptable because of the proximity of the target text to the language and the culture. Translation 3 was found to be sufficient because the target text was much closer to the language and the culture. This study can be an important source for similar studies.