ULUSLARARASI KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARI VE TÜRKİYE’NİN KREDİ NOTU ÜZERİNE BİR İNCELEME (1998-2013)
Author:
Abstract
Bu çalışma ABD menşeli ve ülkelere ilişkin kredi derecelendirme notu veren kuruluşların, Türkiye ekonomisi için verdikleri notların, Türkiye ekonomisi verileriyle uyumluluğu hakkındadır. Ekonomiler, büyüme sürecini finanse edebilmek için yurtiçi tasarrufların yetersiz kalması durumunda, yabancı yatırımlara duydukları ihtiyacı, doğrudan yabancı sermaye veya finansal sermaye olarak ülkeye getirmeye çalışırlar. Özellikle finansal sermayenin menkul kıymet piyasalarında yatırım yapabilmesi, belli bir güven duygusuna ihtiyaç duyar. Bu nedenle de ülke ekonomilerinin borçlarını geri ödeyebilme kabiliyetlerine ilişkin, yatırımcıların bilgi ve fikir edinebileceği küresel düzeyde göstergelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu nedenle ülke ekonomileri için kredi derecelendirme kavramı gitgide önem kazanmaktadır. Bu çalışmada öncelikle, “kredi derecelendirme” kavramı ele alınmakla birlikte, bu derecelendirmeyi yapan uluslararası kuruluşların amaç ve nitelikleri ele alınmaktadır. Sonrasında, ABD’deki S&P, Fitch ve Moody’s Kuruluşlarının, ülkelerin kredi derecelendirme kriterleri ele alınmakta ve Türkiye’ye ilişkin kredi notlarının, Türkiye ekonomisindeki seçilmiş temel göstergeler (GSYİH, Cari İşlemler Dengesi, Dış Borç Stoku ve Enflasyon) ile olan bağlantısı tartışılmaktadır. Bu bağlantı ve üzerinden yapılacak değerlendirme, veriler itibariyle, Türkiye’yi en yakından S&P’nin izlediğini ancak, en olumsuz notların da yine bu kuruluş tarafından verildiği; Fitch’in daha optimal notlandırma yaptığı ancak, Moody’s’in en iyimser kuruluş olsa da uzun dönemde birçok değişkenin etkilerini barındırmayan notlar açıkladığı gözlemlenmiştir. 2014 yılı için öngörülen bir not düşüşünün de ilk olarak S&P’den gelmesi tahmin edilmektedir.
Keywords
Abstract
This work is about the compatibility of the given credit rates to Turkey by the USA originated credit rating companies and the data of the Turkish economy. When their own resources are not enough to finance economical growth, countries are needed for foreign investments. These foreign investments are wanted by countries as direct foreign investments or financial investments. Both kinds want to have a trust on these types of economies to invest on them. For this reason, it is needed to have a indicator for safety of a country to invest. Most important indicator developed for this purpose is credit rate. First of all, the "Credit Rating" concept is examined and the purpose and quality of these international establishments are examined. Then, the credit rating criteria of the USA originated S&P Fitch and Moody’s establishments are examined. The relation of these criteria and certain basic data (GDP, Current Account Balance, Foreign Borrowing and, Inflation) of Turkish economy is discussed. Depending on these data, it seems that S&P is the agency following Turkey the closest. In the order, the other are Fitch and Moody’s. But while the most optimist ratings are Moody’s, S&P ratings are the most fluctuated ones. In this case, it can be assumed that a possible decrease in rating in 2014 may come from S&P.