Author:
Abstract
Eşdizimlilik bir sözcüğün kendisinden önce ve sonra gelen tümcelerle kurduğu ilişkiyi temsil etmektedir. Metinsel bir olgu olarak tanımlanan eşdizimlilik sözcüksel ilişkilerin bir ürünü olarak düşünülmektedir. (Hoey, 1991). Eşdizimlilik üzerine yapılan çalışmalar bir ya da birden fazla sözcüğün/sözcük grubunun arasında bulunan ilişkiyi göstermektedir. Bu çalışmanın amacı, gazete haber metinlerinde “kanser” ve “AIDS” sözcükleriyle eşdizimlilik ilişkisi sergileyen sözcükleri belirlemek, böylelikle bu konulara bakış açısını incelenen gazete metinleri çerçevesinde saptamaktır. Bu amaç doğrultusunda, 15’i ‘Kanser’, 12’si ‘AIDS’ konulu 27 gazete haber metninden oluşan bir bütünce düzenlenmiş, bu bütünce Concord-WordSmith Programı kullanılarak söz konusu sözcüklerle eşdizimlilik içerisinde olan ve kendilerinden beş öncesi ve beş sonrasında kullanılan sözcük ya da sözcük grupları Virtannen’in (2004) “Polls and surveys show” adlı çalışması temelinde çözümlenmiştir. Çalışmanın araştırma soruları, (a) kanser ve aids sözcükleri bütüncede ne sıklıkla kullanılmıştır? (b) kanser ve aids sözcükleri hangi anahtar sözcüklerle eşdizimlilik ilişkisi içerisindedir? Neden? (c) kanser ve aids sözcüklerinin birlikte görülme sıklıkları nasıldır? olarak belirlenmiştir. Bulgularımızdan elde ettiğimiz sonuç, metindeki örüntüler arasında anlamlı bir bağlantının olduğunu göz önüne sermiş, sözcüksel öğelerin yan yana gelişinin rastlantısal olmadığını göstermiştir. Kanser ve AIDS sözcüklerinin eşdizimlilik örüntülerini incelediğimiz bu araştırma, en temelde kanserin tedavi edilebilir, AIDS’in ise mücadele edilebilir bir hastalık olduğunu ortaya koymuştur. Kanser ve AIDS ile ilgili hiçbir dünya bilgisi olmayan bir bireyin bile, sadece bu sözcüklerin kurduğu eşdizimlilik ilişkilerini göz önünde bulundurarak, bu konu hakkında bilgi sahibi olabileceği düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
Collocation represents the relationship between a word and its correlation with the preceeding and following sentences. Collocation defined as a textual phenomenon is treated as a product of lexical relations (Hoey, 1991). The studies on collocation point out the relationship between certain items and more than one word or group of words. It is aimed in this article to investigate the words that represent collocation with the words “cancer” and “AIDS” in news texts, and to determine the viewpoints on these subjects. This research consists of the corpus-based analysis carried out on 27 news texts (15 of which is on cancer, 12 of which is on AIDS). And these texts are analyzed by means of Concord-Wordsmith Programme and the collocational relations between five lexical items occuring before and after the words ‘cancer’ and ‘AIDS’ are drawn on Virtannen’s (2004) “Polls and surveys show” study. The research questions of the study are determined as (a) how often are the words cancer and aids used in the corpus? (b) with which key words are cancer and aids in collocational relation? Why? (c) how often do the words’ cancer and aids co occur? With reference to the findings, it can be indicated that there is a meaningful bonding between the patterns in the texts, and that the adjacency of lexical items is not incidental. The study in which we tried to determine the collocational patterns of the words cancer and aids, basically put forward that cancer is a curable disease and AIDS is a striving disease. It is assumed that a person even has no worldview about the words cancer and aids, just by taking the collocational patterns of those words into account, can have knowledge about the topic.