Author:
Abstract
Klasik şiir kuralları olan, yerleşik estetik değerlere ve dünya görüşüne sahip bir şiir geleneğidir. Bu gelenekte söz söylenirken şairin içerisinde yetiştiği geleneği iğneden ipliğe bilmesi gerekir. Şair kendisini kuşatan bu gelenekten hem beslenir hem de daha iyiye ulaşmak için bu geleneğin sınırlarını sürekli zorlar. Başarılı şairler geleneğin estetsize ettiği ölçüler içerisinde kalmak koşulu ile geleneği çiğnemeden aşabilme kudretini yakalayabilenlerdir. Her şairin çıtayı biraz daha yükseltme çabası sözün tükendiği izlenimini oluştururken geleneğin ortak muhteva dünyasının şairleri ince hayaller, bakir manalar ve taze söyleyişler ile mükemmelleştirdiği görülür. Şairler doğal bir kaygı ile basmakalıp ifadeler ve tüketilmiş anlam dünyası içerisinde yer almamaya gayret ederlerken onların gelenek ve yeniliği nasıl algıladıklarının tespiti önem arz eder. Özellikle 17. asır klasik şiiri içerisinde mesnevi türü incelendiğinde bu asır mesnevi şairlerinin geleneğe bakışına ve şiirdeki yenilik algısına şahit olunur. Mesnevilerde klasik olarak algılanabilecek yenilik vurgusunun ötesinde muhteva bakımından görülen yenileşme isteği dikkat çekicidir. Özellikle bu çağın siyasi, sosyal ve ekonomik yapısının önceki asırlardan farklılık arz etmesi sanatta da karşılık bulmuş ve yeniliğe yöneliş isteğini kuvvetlendirmiştir. Sebk-i Hindî, Hikemî Tarz ve Mahallîleşme gibi önemli yenilik atılımları söz konusudur ve mesnevi edebiyatının klasik konuların dışına taştığı; bu sahada büyük yenilikler getirdiği görülür. Bu bağlamda bu asır klasik şiirinin bu şiir geleneğinin dönüm noktasındaki yerini tespit edebilmede mesnevi türünün sunduğu geniş bir malzeme ile karşı karşıya kalınır.
Keywords
Abstract
The classical poem has rules and it is a poem tradition that has aesthetic values and a world perspective. In this tradition, while speaking, the poet has to know the tradition he grew including even the smallest items. The poet both nourished from this tradition and also push the limits of this tradition constantly to reach better. The successful poets are the ones who can have the power of going beyond the tradition without crushing it with subject to stay within dimensions anesthetized by tradition. As the struggle of every poet to raise the bar a little more gives the impression of words coming to an end, the tradition occur to make the common content world poets perfect with fine dreams, untouched meanings and raw conversations. As poets struggle not to take place in stereotyped expressions and spent meaning world, determining how they perceive tradition and innovation have importance. Especially when the masnavi kind examined among the 17th century classical poems, we can witness the view of tradition of masnavi poets and the perception of innovation in poem in this century. Among the innovation emphasis that can be perceived classical in masnavi, it is remarkable to see the innovation request in terms of content. Especially having a different political, social and economic structure in this century than former centuries has also seen in the art and this has strengthened the request of drift to innovation. Important innovation progresses such as Sebk-i Hindî, Hikemî Poetry and Mahallileşme have been the point of question and that the masnavi literature had overflowed the classical subjects and had brought big innovations in this field. In this context, we can encounter a wide material presented by masnavi kind on determining the place of milestone of this poem tradition on this century classical poem.