Author:
Abstract
Şanlıurfa-Harran Ovasında, GAP kapsamında 22 Sulama Birliği ve bu birliklere kayıtlı 23 204 çiftçi yer almaktadır. Bu birlikler 1994 yılından beri, Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından devir edilen sulama sistemlerini 2011 yılında yayınlanan 6172 sayılı yasaya bağlı olarak işletmektedirler. Bu Kanun; ülkenin su varlık ve kaynaklarının rasyonel kullanımını sağlamak amacıyla, DSİ tarafından yapılan sulama tesislerini uygun şekilde kullanmak ve işletmek üzere sulama birliklerine devri kapsamaktadır. Sulama Birlikleri; sulama tesislerinin, gerçek sahipleri olan çiftçiler tarafından sahiplenilmesini, korunmasını ve ayrıca işletme, bakım ve onarım hizmetlerinin çiftçilerin bizzat kendileri tarafından yürütülmesini sağlamak yoluyla da, hizmette sürekliliğin ve verim artışının sağlanması hedeflenerek kurulmuşlardır. Türkiye’de sulama işletmeciliğinin, çeşitli nedenlerden dolayı, yeterince gelişemediği bilinmektedir. Su işletmeciliğinde kriz yönetiminden ziyade, risk yönetimine odaklanılmalıdır. GAP Bölgesi, Harran ovasında da durum aynıdır. Mevcut şartlarda su işletmeciliğinin, GAP’tan ve sulama alanlarından beklenen faydaları sağlayacak şekilde yürütüldüğü söylenemez. İlave yasal ve idari düzenlemelere ihtiyaç vardır. Ekili alanlarda ürün deseni, birliklere verilen su miktarları, ağırlıklı olarak yapılan vahşi sulamalar, tuzlanma ve buna dayalı toprakta ve üründe yaşanan kayıplar, eğitim ve denetim eksiklikleri, üst birlik kurulması, seçimler ve tahsilatlar gibi konularda ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Sulama sistemlerinin yeterince sahiplenildiği söylenemez. Eğer sulama birlikleri tarafından bazı ortamlar sağlanırsa çiftçilerin sistemi sahiplenme ve ödeme istekliliği oranı artacaktır.
Keywords
Abstract
There are 22 Water User Associations (WUA) with 23 204 registered farmers in the Şanlıurfa-Harran Plain, within the scope of GAP project. WUAs are operating irrigation systems since 1994, which were transferred by State Hydraulic Works (DSI), according to the Law No 6172 published in 2011. The Law covers the transfer of irrigation facilities done by DSİ to WUAs for proper operations based on Turkey's water assets and resources in order to ensure the rational use. The WUAs were established for the purposes of increasing ownership by farmers, conservation, operation, maintenance and repairs carried out by farmers via ensure service continuity and increased efficiency in the provision of sustainability of the systems. It is known that, because of various reasons, irrigation management insufficiently developed in Turkey. The situation is the same in the Harran Plain as well. It cannot be said conducted water management to provide the expected benefits from GAP irrigation areas under the existing conditions. Additional legal and administrative arrangements are needed. Some of the issues have serious problems such as; Crop pattern in cultivated areas, the given amount of water to WUAs, salinization due to wild irrigations and resulting of soil quality and yield losses, lack of training and supervision, establishment of upper association, elections and the collections of water fees. It cannot be said that sufficient ownership by farmers. The ownership of the systems and rate of willingness to pay of farmers will increase, if some conditions are provided by WUAs.