Author:
Abstract
Toplumsal, kültürel, coğrafi ya da ekonomik değişkenlere koşut bir yol izleyerek bir dilin söz varlığına giren yabancı kökenli ögeler; süreç içerisinde toplumla birlikte evrilerek biçimlenmektedir. Değişik dönemlerde, değişik araçlarla ve gerekçelerle alınan bu ögelerin büyük oranda alıcı dilin kuralları ve o toplumun eğilimleri doğrultusunda kullanılarak işlerlik kazandığı görülür. Türkiye Türkçesinde türlü kavramları karşılayan alıntı sözcükler; yazım, anlam, kullanım alanı, kullanım türü gibi açılardan özgün dildeki durumlarıyla özdeş, benzer ya da bunlardan farklı olabilmektedir. Bir bölümü uluslararası etkenlere ya da dil dışı belirleyicilere de bağlı olan bu yönelimlerin incelenmesiyle dilin ve dolayısıyla toplumun alıntı sözcüklere ilişkin yaklaşımının ve buna temel oluşturan gerekçelerin somutlaştırılması mümkündür. Bu kapsamdaki örneklerin bir bölümünü de özgün yazımlarıyla kullanılan Batı kökenli sözcükler oluşturmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye Türkçesinin ölçünlü dilinde özgün yazımlarını koruyan Batı kökenli sözcüklerin belirlenmesi; bu sözcüklerin dil ilişkileri bağlamındaki konumlarının ve genel kullanım özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Sözcükler, kaynak diller ve özgün yazım bilgileri için Türkçe Sözlük (TDK, 2011) ile Türk Dil Kurumunun genel ağda çevrim içi yayımladığı Güncel Türkçe Sözlük ve Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü’ndeki kayıtlar temel alınmıştır. Çalışmada, Türkçe Ulusal Derlemi’nin verileri ile bir arama motorunun raporu ölçüt alınarak özgün yazımlarıyla kullanılan bu nitelikteki sözcüklerin hem söz varlığındaki hem de genel ağdaki kullanım sıklıkları değerlendirilmiş; söz konusu örneklerin işlevsellikleri ve alıntı sözcüklerin dildeki yerleşiklikleri üzerine kimi çıkarımlarda bulunulmuştur.
Keywords
Abstract
Foreign origin items participating in vocabulary of a language in parallel social, cultural, geographic or economic variables are formed in process by evolving with society. It is seen that in different periods, these items taken with different means and reasons gain functionality by being used in accordance with recipient language rules and tendency of that society to a large extent. Loan words meeting various concepts in Turkish can be same, similar or different form the source language in terms of writing, meaning, usage area and kind of usage. By analyzing those tendencies, a part of which also depends on international factors or non-linguistic determiners, it is possible to objectify attitude of language and thereby society regarding loan words and reasons forming basis to this. And a part of samples in this context consist of West origin words that used with their genuine writings. In this study, it is aimed to specify the West origin words that maintain their genuine writings in standard language of Turkish; analyze status and general usage characteristics of these words in language relations context. For words, source language and genuine writing forms, along with Turkish Dictionary (TDK, 2011), records in Contemporary Turkish Dictionary and Dictionary of West Origin Words in Turkish that being broadcasted online in network by Turkish Language Society are used as base. Frequency of occurrence of this kind of words that are used with their genuine writings in both vocabulary and in network is evaluated, taking the data of Turkish National Corpus and a report of a search engine as a criterion. It has been made an inference about functionality of those samples and stationary of loan words in language.