İBRAHİM RIF’AT’IN “SU’ALLİ CEVÂBLI TA’LÎM-İ EDEBİYYÂT-I OSMÂNİYYE” ADLI MUHTASAR (VEYA MÜNTEHAL) BELÂGAT ESERİ: İNCELEME, METİN
Author:
Abstract
İbrahim Rif’at’in Hicrî 1312 yılında neşrettiği “Su’alli Cevâblı Ta’lîm-i Edebiyyat-ı Osmaniyye” adlı eseri, belâgat ilmine dair temel meselelerin soru-cevap metoduyla ele alındığı muhtasar bir ders kitabı hatta daha ziyade bir risale hüviyeti taşımaktadır. Eser, iki sayfalık “ifâde-i merâm” bölümü ve 10 ana başlık altında ele alınan 27 sayfalık asıl bölüm ile birlikte 29 sayfadan müteşekkildir. İbrahim Rif’at eserde belâgat ile ilgili temel meseleleri sorular sormak ve bu sorulara kısa cevaplar vermek yoluyla açıklamaktadır. İnceleme esnasında İbrahim Rif’at’in, çalışmasını büyük ölçüde Ahmed Cevdet Paşa’nın “Belâgat-i Osmaniyye” adlı eserinden intihal yoluyla meydana getirmiş olduğu tespit edilmiştir. İbrahim Rif’at’in eserinde yer alan ifadelerin neredeyse tamamı Cevdet Paşa’nın ifadelerinin bazı yerlerde küçük değişikliklerle bazı yerlerde ise tamamen aynı şekliyle bir kopyası izlenimi vermektedir. Çalışmada öncelikle İbrahim Rif’at’in eseri, Ahmed Cevdet Paşa’nın eseriyle mukayeseli olarak incelenmiş ve eserler arasında gözlemlenen benzerlikler örneklerle ortaya konulmaya çalışılmıştır. İntihal veya benzerlik durumunun daha açık bir biçimde incelenebilmesi amacıyla iki eserdeki konu başlıkları ve bunların yer aldıkları sayfa numaraları tablo halinde düzenlemiştir. Son olarak çalışmanın sonuna eserin transkripsiyonlu metni eklenmiştir. Bu çalışma ile bilimsel hırsızlık anlamına gelen intihal eyleminin sadece günüme ait bir problem olmayıp dikkatli incelemelerle görüleceği üzere geçmişte de tevessül edilen bir fiil olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords
Abstract
Ibrahim Rif’at’s work named “Su’alli Cevâblı Ta’lîm-i Edebiyyat-ı Osmaniyye” which was published in Hijri 1312 , seems to be a short schoolbook or rather a pamphlet which handles the main subjects of rhetoric by question-answer technique. The work consists of two parts and 29 pages in total. First one is the introduction part of 2 pages called “ifade-i meram” and the second one is the main part of 27 pages which have been studied under 10 titles. Ibrahim Rif’at has explained the main issues related to rhetoric by asking questions and giving short answers to them in the work. During the research it was determined that Ibrahim Rif’at has composed his work on a large scale by plagiarizing Ahmed Cevdet’s work named “Belagat-i Osmaniyye”. Almost all of the statements existing in the work of Ibrahim Rif’at appear to be the copy of Ahmed Cevdet’s work by some little differences in some parts and entirely same in other parts. In this study primarily Ibrahim Rif’at’s work has been searched comperatively with the work of Ahmed Cevdet and the similarities between the works have been tried to be revealed by examples. Subject headings and their page numbers of both works have been arranged in a tabular format for the purpose of a clearer analysis of plagiarism or similarity situation. Finally transcribed text of the work has been added to the end of the study. By this study, it has been tried to be presented that plagiarism is a problem of not only today but as can be seen if examining carefully is an act attempted in the past as well.